İn vitro mikroçoğaltımla elde edilen hibiscus sabdariffa L. bitkisinde tuz stresinin fenotipik etkileri
Phenotypic effects of salt stress on hibiscus sabdariffa L. plant obtai̇ned by in vitro micropropagati̇on
- Tez No: 960785
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEYDA SAVALAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoteknoloji, Ziraat, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
Hibiskus (Hibiscus sabdariffa L.), çarpıcı kırmızı çanak yaprakları ve gösterişli çiçekleriyle yalnızca estetik açıdan dikkat çeken bir bitki olmanın ötesinde; antosiyaninler başta olmak üzere, güçlü antioksidanlar, flavonoidler, fenolik asitler, organik asitler ve tanenler gibi birçok farmakolojik bileşen içermektedir. Bu özellikleri sayesinde, başta gıda endüstrisi olmak üzere kozmetik ve tıbbi alanlarda da geniş bir kullanım potansiyeline sahiptir. In vitro mikroçoğaltma, hibiskus bitkisinin korunması, çoğaltılması ve genetik iyileştirilmesi açısından önemli avantajlar sunarak sürdürülebilir üretime katkı sağlamakta; ayrıca endüstriyel ve tıbbi alanlarda kullanılabilecek yeni çeşitlerin geliştirilmesini de kolaylaştırmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'de tarımı yaygın olmayan ve ekonomik potansiyeli yüksek bir tür olan Hibiscus sabdariffa L. bitkisinin in vitro koşullarda çoğaltılmasını sağlamak ve özellikle tuz stresine maruz bırakılan bitkilerde meydana gelen fenotipik değişiklikleri gözlemleyerek stres dayanıklılığı sınırlarını belirlemektir. Bu kapsamda, hibiskus tohumlarının yüzey sterilizasyonu için en başarılı sonuç 10 dk, %0,1 HgCl₂ ile elde edilmiştir. Çimlenmiş hibiskus fidelerinden alınan boğum, hipokotil ve kotiledon eksplantları farklı hormon kombinasyonlarıyla çoğaltılmıştır. En yüksek sürgün oluşumu 4,0 mg/L TDZ, 2,0 mg/L NAA ve 1,0 mg/L GA₃ içeren ortamda boğum eksplantında gözlenmiştir. In vitro sürgünler, büyümek için hormon içermeyen (0 MS) ortamına aktarılmıştır. Bu ortamda sürgünler, herhangi bir IBA (İndol-3-Bütirik Asit) uygulamasına ihtiyaç duymadan köklenebilmiştir. Bununla birlikte, en sağlıklı ve güçlü kök 2,0 mg/L IBA içeren ortamda gözlemlenmiştir. Tuz stresine dayanıklılığı belirlemek amacıyla köklendirilmiş bitkicikler, 0, 30, 60, 90, 120 ve 150 mM NaCl içeren 0 MS ortamlarına aktarılmıştır. Aklimatizasyon sürecini başarıyla tamamlayan bitkiler, üç ay sonunda arazi koşullarına dikilerek tarla ortamına uyum sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
Hibiscus sabdariffa L., with its striking red calyces and showy flowers, is not only an aesthetically attractive plant but also a rich source of pharmacologically valuable compounds such as anthocyanins, powerful antioxidants, flavonoids, phenolic acids, organic acids, and tannins. Owing to these properties, it has broad application potential in the food, cosmetic, and pharmaceutical industries. In vitro micropropagation provides significant advantages for the conservation, propagation, and genetic improvement of H. sabdariffa, contributing to sustainable production and facilitating the development of new varieties for industrial and medicinal use. The primary aim of this study is to achieve in vitro propagation of H. sabdariffa—a species with high economic potential but not widely cultivated in Türkiye—and to determine its tolerance limits by observing phenotypic changes under salt stress conditions. In this context, the most successful surface sterilization result was obtained with a 10-minute treatment using 0.1% HgCl₂. Nodal, hypocotyl, and cotyledon explants taken from germinated seedlings were propagated using various hormone combinations. The highest shoot formation was observed in nodal explants cultured on medium containing 4.0 mg/L TDZ, 2.0 mg/L NAA, and 1.0 mg/L GA₃. In vitro shoots were transferred to a hormone-free (0 MS) medium for further growth. In this medium, shoots rooted successfully without the need for IBA (Indole-3-Butyric Acid); however, the healthiest and strongest roots were observed in medium supplemented with 2.0 mg/L IBA. To determine salt stress tolerance, rooted plantlets were transferred to 0 MS media containing 0, 30, 60, 90, 120, and 150 mM NaCl. Plants that successfully completed the acclimatization process were transplanted into field conditions after three months and adapted well to open-field environments.
Benzer Tezler
- In vıtro mikroçoğaltımla elde edilen hibiscus sabdariffa L.bitkisinde peg kaynaklı kuraklık stresinin fenotipik etkileri
Morphological effects of drought stress on hibiscus sabdariffa L.obtained by in vitro micropropagation method
ALPER CAN BAŞBUĞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA SAVALAN
- In vıtro koşullarda orkide'nin (phalaenopsıs sp.) mikroçoğaltımı üzerinde araştırmalar
Investigations on micropropagation of orchid (phalaenopsis sp) in vitro conditions
MUHAMMED FARUK ELASİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatHarran ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR EROL AK
- Stachys cretica L. subsp. kutahyensis Akçiçek endemik alt türünün in vitro ortamda çoğaltımı
In vitro propagation of endemic plant subspecies of Stachys cretica L. subsp. kutahyensis Akçiçek
GÜLTEN CÜHEYDA BULMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BotanikKütahya Dumlupınar ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL AKIN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NÜKET AKANIL BİNGÖL
- Epilobium hirsutum L. bitkisinin fitoremediasyon kapasitesinin araştırılması ve in vitro şartlarda çoğaltımı
Investigation of phytoremediation capacity of Epilobium hirsutum L. plant and propagation of the plant under in vitro conditions
NERGİZ ERDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BotanikDumlupınar ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NÜKET AKANIL BİNGÖL
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL AKIN
- Ajuga xylorrhiza kıt tan'ın in vıtro mikroçoğaltılmasına sitokinin ve oksin kombinasyonlarının etkisi
Effect of cytokinin and auxin combination on in vitro mikropropagation of Ajuga xylorrhiza kit tan
MURAT YILMAZ