İlaç tedarik zincirinde yenilikçi bir yaklaşım: Blok zincir temelli ağ mimarisi
An innovative approach to the pharmaceutical supply chain: Blockchain-based network architecture
- Tez No: 961166
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YILMAZ DELİCE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ulaşım, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kayseri Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Bu çalışma, ilaç tedarik zincirinde karşılaşılan soğuk zincir kırılması gibi kritik risklerin dijital olarak izlenebilmesi ve denetlenebilmesi amacıyla Hyperledger Fabric tabanlı blok zincir mimarisine dayalı bir model önermektedir. Mevcut sistemlerde gözlemlenen merkeziyetçilik, düşük şeffaflık ve sınırlı veri bütünlüğü gibi yapısal sorunlara karşılık, geliştirilen model; dağıtık defter teknolojisinin sunduğu değiştirilemezlik, rol bazlı erişim kontrolü ve zaman damgalı kayıt gibi özelliklerle alternatif bir çözüm sunmaktadır. Model kapsamında üretici, dağıtıcı, eczane ve denetleyici kurum gibi temel aktörlerin sistemdeki işlemleri role özgü olarak tanımlanmış; taşıma sürecindeki sıcaklık verileri IoT sensörleri aracılığıyla otomatik olarak zincire kaydedilmiştir. Senaryo temelli uygulamada, sıcaklık sınırlarını aşan bir sevkiyat süreci simüle edilmiş ve eczane tarafından ürün reddi işlemi başarıyla gerçekleştirilmiştir. Tüm işlemler hem Postman API çağrılarıyla hem de Hyperledger Explorer ve CouchDB arayüzleriyle görsel olarak doğrulanmıştır. Tez kapsamında geliştirilen sistem, Türkiye'de hâlihazırda kullanılan İlaç Takip Sistemi (İTS) ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş; blok zincir tabanlı yapının özellikle şeffaflık, izlenebilirlik ve denetlenebilirlik açısından yapısal faydaları tartışılmıştır. Çalışma, kamu sağlığına yönelik dijital izlenebilirlik uygulamaları için sürdürülebilir ve güvenilir bir alternatif model önermektedir.
Özet (Çeviri)
This study proposes a model based on Hyperledger Fabric-based blockchain architecture to digitally monitor and control critical risks such as cold chain breakage in the pharmaceutical supply chain. In response to the structural problems such as centralization, low transparency and limited data integrity observed in existing systems, the developed model offers an alternative solution with features such as immutability, role-based access control and time-stamped recording offered by distributed ledger technology. Within the scope of the model, the transactions of the main actors such as manufacturer, distributor, pharmacy and supervisory institution in the system are defined as role-specific; temperature data in the transportation process are automatically recorded in the chain through IoT sensors. In the scenario-based application, a shipment process that exceeded the temperature limits was simulated and a product rejection was successfully performed by the pharmacy. All operations were visually verified with both Postman API calls and Hyperledger Explorer and CouchDB interfaces. The system developed within the scope of the thesis was evaluated in comparison with the existing Pharmaceutical Track and Trace System (ITS) in Turkey, and the structural benefits of the blockchain-based architecture, especially in terms of transparency, traceability, and auditability, were discussed. The study proposes a sustainable and reliable alternative model for digital traceability applications for public health.
Benzer Tezler
- İlaç tedarik zincirinde risk yönetiminin tüketici sağlığına etkisi: Bir araştırma
An investigation into the impact of risk management in the pharmaceutical supply chain on consumer health
BERKAN VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İşletmeİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA CEYHAN
- Collaboration and community mindset in pharmaceutical supply chain: A moderated mediation model
İlaç tedarik zincirinde işbirliği ve topluluk zihniyeti: Bir durumsal aracılık modeli
CANSU DİRLİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeYaşar Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE CAN
- İlaç tedarik zincirinde risk yönetimi
Risk management in pharmaceutical supply chain
BETÜL ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2016
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BAŞLIGİL
- İlaç tedarik zincirinde envanter problemi çözümü için yeni bir model önerisi
A new model proposal for inventory problem in the pharmaceutical supply chain
GÖKÇE CANDAN
Doktora
Türkçe
2016
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN REŞİT YAZĞAN
- İlaç tedarik zincirinde bulanık tabanlı risk değerlendirme
Using fuzzy set based model for pharmaceutical supply chain risks assessment
İREM YALÇINKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. SELÇUK ÇEBİ