Okulöncesi akran zorbalığı farkındalık eğitiminin çocukların psikolojik sağlamlıklarına etkisinin incelenmesi
Examining the effect of preschool peer bullying awereness training on children's psychological resilience.
- Tez No: 961321
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDÜLKADİR KABADAYI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Bu araştırma, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okul öncesi döneme yönelik geliştirilen“Akran Zorbalığı Farkındalık Eğitimi”programının, 48–72 ay aralığındaki çocukların psikolojik sağlamlık düzeyleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Okul öncesi dönem çocuklarının akran ilişkileri, sosyal-duygusal gelişimlerinin temel yapı taşlarından biri olup, bu dönemde yaşanan akran zorbalığı durumları çocukların psikolojik dayanıklılıklarını doğrudan etkileyebilmektedir. Bu bağlamda yapılan araştırma, deneysel desen kullanılarak, farkındalık eğitimlerinin bu etkiler üzerindeki iyileştirici potansiyelini değerlendirmeye odaklanmıştır. Araştırmada ön test–son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2024–2025 eğitim-öğretim yılında Konya ili Karatay ilçesindeki devlet ilkokulunun bünyesindeki anasınıflarında öğrenim gören, 48–72 ay yaş aralığında yer alan toplam 56 çocuktan oluşmaktadır. Bu çocukların 28'i deney, 28'i kontrol grubuna atanmıştır. Veri toplama aracı olarak, Mayr ve Ulich (2009) tarafından geliştirilen ve Özbey (2019) tarafından Türkçeye uyarlanan Sosyal Duygusal İyi Oluş ve Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (PERİK) kullanılmıştır. Ölçek, araştırmacı tarafından sınıf ortamında çocukların doğal etkileşimleri gözlemlenerek doldurulmuştur. Deney grubuna, 8 hafta boyunca haftada 3 oturum olmak üzere toplam 24 oturumluk akran zorbalığı farkındalık eğitimi uygulanmıştır. Eğitim içeriği MEB tarafından geliştirilen etkinlikler temel alınarak hazırlanmış, kültürel çeşitliliği göz önünde bulundurmak amacıyla uzman görüşleri doğrultusunda bazı etkinliklerle zenginleştirilmiştir. Kontrol grubuna herhangi bir müdahale uygulanmamıştır. Veri analiz sürecinde, normallik testi sonuçlarına göre parametrik testlerden bağımlı ve bağımsız örneklem t-testleri kullanılmış; tüm testlerde anlamlılık düzeyi p
Özet (Çeviri)
This study aimed to investigate the effect of the“Peer Bullying Awareness Education”program, developed by the Ministry of National Education for the preschool period, on the psychological resilience levels of children aged between 48 and 72 months. Peer relationships are a fundamental component of children's socio- emotional development in early childhood, and experiences of peer bullying during this period may negatively impact children's psychological resilience. Accordingly, the present research was designed to evaluate the potential of awareness-based education programs to improve resilience in such cases. A pretest–posttest control group experimental design was used in the study. The sample consisted of 56 preschool children attending public kindergarten classes in a primary school located in the Karatay district of Konya province during the 2024–2025 academic year. Twenty-eight of these children were assigned to the experimental group, and the other 28 to the control group. The data collection tool was the Social-Emotional Well-Being and Psychological Resilience Scale (PERIK), originally developed by Mayr and Ulich (2009) and adapted into Turkish by Özbey (2019). The scale was completed by the researcher through structured observations of the children's natural behaviors in the classroom. The experimental group participated in a total of 24 sessions of the peer bullying awareness program, delivered in three sessions per week over eight weeks. The content of the program was based on the activities developed by the Ministry of National Education and was enriched with additional activities designed with expert consultation to address cultural diversity among children. No intervention was applied to the control group. The data were analyzed using parametric statistical methods such as paired and independent samples t-tests, after testing for normality. The level of statistical significance was set at p < .05. The findings showed that children in the experimental group had significantly higher posttest scores in psychological resilience compared to their pretest scores. No significant difference was observed in the control group. Additionally, the posttest scores of the experimental group were significantly higher than those of the control group. In conclusion, the peer bullying awareness education program positively contributed to the psychological resilience levels of preschool children. The findings suggest that such structured intervention programs can effectively support the socio-emotional development of young children. It is recommended that similar awareness-based programs be integrated into the national preschool curriculum and evaluated through long-term follow-up studies.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönem çocuklarının akran zorbalığı farkındalıklarının geliştirilmesi ve zorbalık davranışlarının mizaçlarına uygun stratejilerle azaltılması üzerine: Bir eylem araştırması
Preschool children mproving peer bullying awareness and bullying behaviors on reducing them with strategies suitable for their temperament: An action research
HALİME UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA AKGÜL
- Okul öncesi dönemde akran zorbalığını gölge oyunu temelli önleme programı
Shadow play based prevention program for peer bulling in preschool
DİDEM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TANRIKULU
- Okulöncesi dönemde görülen akran zorbalığına ilişkin okulöncesi öğretmenlerinin ve ebeveynlerin görüşleri
Views of parents and teachers on peer bullying in preschool period
RABİA İÇYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN TAYYAR ÇELİK
- Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin akran zorbalığı farkındalığı ve tutumları
Peer bulliying awareness and attitudes of teachers working in pre-school education institutions
YASEMİN KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİHA FÜSUN AKDAĞ AYCİBİN
- Yaratıcı drama temelli akran zorbalığını önleme programının okul öncesi öğrencilerin zorbalık davranışlarına etkisi
The effect of creative drama-based peer bullying prevention program on preschool students' bullying behaviors
MANOLYA ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TUNCER