Romantik ilişkide öz yeterlilik ile kendini belirleme ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtma düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examination of relationships between self-efficacy in romantic relationships and self-determination and relationship-related cognitive distortion levels
- Tez No: 961562
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BETÜL DÜŞÜNCELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerde sahip oldukları öz yeterlilik düzeyleri ile kendini belirleme (güvengenlik) düzeyleri ve ilişkilere dair bilişsel çarpıtmaları arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırma süreci, ilişkisel tarama modeli temel alınarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2024-2025 akademik yılında Sakarya Üniversitesi'nin çeşitli fakültelerinde öğrenim gören toplam 704 öğrenci oluşturmaktadır. Bu grubun 557'si kadın, 147'si erkek olup, katılımcıların yaşları 18'in altından 25'in üzerine kadar geniş bir aralık göstermektedir. Veri toplama sürecinde Romantik İlişkilerde Öz Yeterlilik Ölçeği, Voltan-Acar tarafından geliştirilen Kendini Belirleme (Güvengenlik) Envanteri ve İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler; betimsel istatistiklerin yanı sıra Pearson korelasyon katsayısı, bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü ANOVA ve Kruskal-Wallis testi aracılığıyla analiz edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde, romantik ilişkilerdeki öz yeterlilik ile güvengenlik envanterinin çekingen alt boyutu arasında negatif yönlü, orta düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer yandan, romantik ilişkilerdeki öz yeterlilik düzeyleri ile güvengen alt boyut arasında pozitif yönlü, düşük düzeyde anlamlı bir ilişki gözlemlenmiştir. Ayrıca, öz yeterlilik puanları ile ilişkisel bilişsel çarpıtmaların yakınlıktan kaçınma ve gerçek dışı beklentiler alt boyutları arasında negatif yönlü, düşük düzeyde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ancak, zihin okuma boyutu ile öz yeterlilik arasında anlamlı bir bağlantı görülmemiştir. Bilişsel çarpıtma düzeyleri ile güvengenlik arasında kurulan ilişkiler incelendiğinde; yakınlıktan kaçma ile çekingenlik arasında pozitif yönlü, orta düzeyde; güvengenlikle ise negatif yönlü, orta düzeyde anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. Zihin okuma boyutu ile çekingenlik arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, güvengenlikle arasında pozitif yönlü ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Bu bulgular, bireylerin romantik ilişkilerdeki öz yeterlilik algılarının, kendini belirleme biçimlerinin ve ilişkilere dair zihinsel çarpıtmalarının birbiriyle bağlantılı olduğunu ortaya koymaktadır. Elde edilen sonuçlar, üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerde yaşadığı işlevselliği desteklemek amacıyla bireysel ya da grupla psikolojik danışmanlık süreçlerinde dikkate alınabilecek önemli psikolojik değişkenleri göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationships between university students' self-efficacy in romantic relationships, levels of self-determination (assertiveness), and cognitive distortions related to relationships. The research was conducted using a relational survey model. The sample consisted of 704 students (557 female, 147 male) enrolled in various faculties at Sakarya University during the 2024–2025 academic year, with participants ranging in age from below 18 to above 25. Data were collected using the Romantic Relationship Self-Efficacy Scale, the Voltan-Acar Self-Determination Inventory, and the Cognitive Distortions in Relationships Scale. The data were analyzed through descriptive statistics, Pearson correlation, independent samples t-test, one-way ANOVA, and Kruskal-Wallis tests. The findings indicated a moderate, negative, and statistically significant relationship between self-efficacy in romantic relationships and the avoidance subscale of the self-determination inventory. Conversely, a low-level positive relationship was found with the assertiveness subscale. Additionally, negative and low-level significant correlations were observed between self-efficacy and the subdimensions of avoidance of intimacy and unrealistic relationship expectations in cognitive distortions. No significant association was found with the mind reading subscale. Regarding the connection between cognitive distortions and self-determination, a moderate positive correlation was found between avoidance of intimacy and the avoidance subdimension, while a moderate negative correlation emerged with assertiveness. Although no significant relationship was observed between mind reading and avoidance, a low-level positive association was found with assertiveness. These results highlight the interrelation among self-efficacy in romantic contexts, self-determination tendencies, and cognitive distortions. The findings offer valuable insights for psychological counseling practices aimed at enhancing relational functionality among university students.
Benzer Tezler
- Genç yetişkinlerin romantik ilişkilerinde benlik değişimleri, öz yeterlik algıları ve sosyal medyada kendilerini yansıtmalarının ilişkisi
The relationship between self changes, self-efficacy perceptions and self-presentation on social media in romantic relationships of young adults
SİMAY SACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVAL ERDEN ÇINAR
- Beliren yetişkinlikte romantik ilişkilerin desteklenmesi psikoeğitim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin incelenmesi
Development and evaluation effectiveness of the psychoeducation program for supporting romantic relationships in emerging adulthood
MESUT ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKAY DEMİR
- Predictive role of irrational beliefs and self-efficacy in romantic relationship on perceived relationship quality
Romantı̇k ı̇lı̇şkı̇lerde akıl dışı ı̇nançların ve öz-yeterlı̇ğı̇n algılanan ı̇lı̇şkı̇ kalı̇tesı̇ üzerı̇ndekı̇ yordayıcı rolü
MERYEM BEYZA AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİbn Haldun ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAİME DOĞRU
- Bağlanma stillerinin bilişsel esnekliği yordamasında öz yeterliliğin aracı rolü
The mediating role of self-efficacy in prediction of attachment styles and cognitive flexibility
EDA KARABUDAK
- Genç yetişkinlerde ı̇lişkisel ı̇htiyaçlar, ı̇lişki bağımlılığı ve romantik ı̇lişkilerde öz-yeterlik ı̇nancı arasındaki ı̇lişki örüntülerinin ı̇ncelenmesi
An investigation of relationship patterns between relational needs, codependency and self-efficacy beliefs in romantic relationships among young adults
BÜŞRA CEREN TANGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiAile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE AKBAĞ