Gazavât-ı Hayreddin Paşa (Vr. 200b-396a) adlı eserin dil özellikleri, tenkitli metni ve açıklamalı dizini hazırlanarak dil ve edebiyat eğitimi açısından çalışılması
The study of the work named Gazavât-i Hayreddin Pasha (Vr. 200b-396a) in terms of language and literature education by preparing language features, critical text and annotated index
- Tez No: 961614
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ŞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Gazavât-ı Hayreddin Paşa, Barbaros Hayreddin Paşa, Eski Türkiye Türkçesi, Osmanlı Türkçesi, Türk dili ve edebiyatı eğitimi, Gazavat-ı Hayreddin Pasha, Barbaros Hayreddin Pasha, Old Anatolian Turkish, Ottoman Turkish, Turkish Language and Literature Education
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 902
Özet
Bu çalışmanın amacı, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümünde 2490 ve 2639 numaralarıyla kayıtlı iki nüshası, Viyana Nationalbibliothekte 1004 numarasıyla kayıtlı bir nüshası ve Paris Bibliotheque Nationalede 514 numarasıyla kayıtlı bir nüshası bulunan Gazavât-ı Hayreddin Paşa adlı eserin dil özellikleri, tenkitli metni ve açıklamalı dizini hazırlanarak dil ve edebiyat eğitimi açısından çalışılmıştır. Bu eser, Kanuni Sultan Süleyman'ın, Barbaros Hayrettin Paşa'dan başından geçen gazaları anlatmasını istemesinden dolayı ortaya çıkmıştır. Nitekim Barbaros Hayrettin Paşa bu emri aldıktan sonra kendisinin yanında çalışan Murâdî mahlaslı şair ve aynı zamanda denizci olan Seyyid Murâd'dan gazalarını anlatan bir eser yazmasını istemiştir. Çalışma giriş, ilgili araştırmalar, yöntem, bulgular, sonuç, kaynakça ve ekler olmak üzere yedi bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın problemi, amacı, önemi, sınırlılıkları, sayıltıları üzerinde durulmuş olup dil, edebiyat ve eğitim konuları ele alınarak bu konular çalışma kapsamında detaylı olarak anlatılmıştır. Bulgular bölümünde Gazavât-ı Hayreddin Paşa'nın çalışmış olduğumuz dört nüshası hakkında bilgilendirmede bulunulmuştur. Ardından bu nüshalarda kendisinden bahsedilen Barbaros Hayreddin Paşa'nın hayatı hakkında bilgilendirmeler yapılmıştır. Bu bölümden sonra Gazavât-ı Hayreddin Paşa adlı eserin dil ve içerik özelliklerinden yola çıkılarak tarihî ve edebî olarak eğitime nasıl fayda sağlayabileceği konusunda değerlendirmeler yapılmıştır. Aynı zamanda eserin dil özellikleri, Türk dili açısından taşıdığı nitelikler, dil incelemeleri ve açıklamalı dizini yer almaktadır. Sonuç bölümünde çalışmadan elde edilen sonuçlara yer verilerek eser Türk dili ve edebiyatı bağlamında değerlendirilmiştir. Metnin dil incelemesinde eserin 16. yüzyıl geç Eski Türkiye Türkçesi özellikleri taşıdığı tespit edilmiştir. Bundan dolayı eser Türkçenin tarihsel gelişim sürecine ışık tutması açısından öneme sahiptir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to prepare the critical text of the work named Gazavat-ı Hayreddin Pasha, which has two copies registered in the Turkish Manuscripts Department of Istanbul University Library with numbers 2490 and 2639, one copy registered in the Vienna Nationalbibliotheque with number 1004 and one copy registered in Paris Bibliotheque Nationale with number 514, and its linguistic features, its importance in terms of language and literature education, and its annotated index. This work emerged because Suleiman the Magnificent asked Barbaros Hayrettin Pasha to tell about the ghazas he had experienced. As a matter of fact, after Barbaros Hayrettin Pasha received this order, he asked Seyyid Murad, a poet and sailor with the pseudonym Murâdî, who worked for him, to write a work about his ghazas. The study consists of seven chapters: introduction, related studies, method, findings, conclusion, bibliography and appendices. In the introduction part, the problem, purpose, importance, limitations and assumptions of the study are emphasized, and language, literature and education issues are discussed and these issues are explained in detail within the scope of the study. In the findings section, information was given about the four copies of Gazavat-ı Hayreddin Pasha that we studied. Then, information was given about the life of Barbaros Hayreddin Pasha, who is frequently mentioned in these copies. After this section, an evaluation was made about how the work called Gazavat-ı Hayreddin Pasha could benefit education historically and literaryly, based on its language and content features. It also includes the linguistic features of the work, its qualities in terms of Turkish language, language analysis and an annotated index. In the conclusion section, the results obtained from the study are included and the work is evaluated in the context of Turkish language and literature. In the linguistic analysis of the text, it was determined that the work has characteristics of late 16th century Old Anatolian Turkish. Therefore, the work is important in terms of shedding light on the historical development process of Turkish.
Benzer Tezler
- Gazavât-ı Hayreddin Paşa (Vr. 1b-200a) adlı eserin dil özellikleri, tenkitli metni ve açıklamalı dizini hazırlanarak dil ve edebiyat eğitimi açısından incelenmesi
The study of the work named Gazavât-i Hayreddin Pasha (Vr. 1b-200a) in terms of language and literature education by preparing language features, critical text and annotated index
SEVDE NUR CEYLAN ERTEN
Doktora
Türkçe
2025
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. MESUT ŞEN
- İspanyol ve Osmanlı kroniklerinde Barbaros Hayreddin Paşa
Barbaros Hayreddin Pasha in the Spanish and Ottoman chronicles
HÜSEYİN GÜNGÖR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2018
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE TOLEDO
- Gazavâtnâme türünün romans-epikten biyografiye dönüşümü
The transformation of the gazavâtnâme genre from romance-epic to biography
MERİÇ KURTULUŞ
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİH TEZCAN
- 18. yüzyıla ait bir Barbaros Hayreddin Paşa Gazavat-namesi üzerinde sentaks incelemesi
Başlık çevirisi yok
GÜLŞAH OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMET CEMİLOĞLU
- Gazavat-ı Emire'l-Mü'minin' Ali,Der Memleket-i Sind Ba Mukatil Şah (gramer-metin-indeks)
Gazavat-ı Emire'l-Mü'minin' Ali,Der Memleket-i Sind Ba Mukatil Şah (grammar-context-indext)
SİBEL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHMET AKÇATAŞ