Geri Dön

Mümkün dünyaların performansı: Çağdaş Türk tiyatrosunda kuir dramaturgiler

Performing possible worlds: Queer dramaturgies in contemporary Turkish theater

  1. Tez No: 961698
  2. Yazar: ÖZLEM YILDIZ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EYLEM EJDER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İleri Oyunculuk Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 92

Özet

Bu çalışmada, 2000'ler öncesi Türkiye'de tiyatro sahnesinde kendine çok yer bulamamış fakat bağımsız tiyatrolarla beraber ön plana çıkmış toplumsal konulardan; kuir tema, kimlik ve müdahaleler, üç oyun üzerinden, farklı kavramsal araçlarla incelendi. Bu doğrultuda çağdaş kuir performansların ne tür kuir tahayyül ve imkânları mümkün kıldığı sorusu izleğinde, Nadir Sönmez'in Diyarbakır.Turizm.Romantizm.Aktivizm. (2022) isimli otobiyografik çalışması, Faraza Tiyatro'nun Misket (2021) ve Altıdan Sonra Tiyatro'nun Nihayet Makamı (2018) adlı oyunları; metin analizi, performans analizi ve farklı kuramsal çerçeveler dolayımıyla ele alındı. Bu kavramsal çerçeveler sırasıyla feminist kuramcı Julia Kristeva'nın düzeni bozan/iğrenç anlamlarına gelen, abject kavramı; kuir kuramcı Eve Kosofsky Sedgwick'in odadan çıkma -açılma metaforu ve Walter Benjamin'in tarihsel kavrayışı olarak belirlendi. Farklı estetik ifadeler ve dramaturjik olanaklara sahip bu temsillerin her birinin, belirli bir kuir zamansallık, yani gündeliğe sızdırdıkları ve ütopik olanı gerçeğe doğru genişlettikleri deneyim dolu bir şimdi-zaman yarattıkları; aynı zamanda bu kuir zaman deneyimini farklı dramaturjik araçlar dolayımıyla kurulan seyirci-sahne ilişkisi üzerinden gerçekleştirdikleri ifade edildi. Bu araştırmanın, abject ve odadan çıkma ya da kuir zamansallık gibi kavramların kuir tahayyüllerin imkânı hakkında hep beraber konuşabileceği yeni çalışmalar için bir örnek sunabilmesi umulmaktadır.

Özet (Çeviri)

This study explores social issues such as queer themes, identity, and interventions, among topics that had struggled to find space on Turkey's theater stage before the 2000s but gained visibility through independent theaters. The analysis focused on three plays, each examined through different conceptual tools, following the question of what kinds of queer imaginaries and possibilities contemporary queer performances make possible, through the analysis of Nadir Sönmez's autobiographical piece Diyarbakır.Tourism.Romanticism.Activism. (2022), Faraza Tiyatro's Misket (2021), and Altıdan Sonra Tiyatro's Nihayet Makamı (2018). The research employed textual analysis, performance analysis, and various theoretical frameworks to conduct the examination. These frameworks included feminist theorist Julia Kristeva's concept of the abject, which refers to what disrupts the system/order; queer theorist Eve Kosofsky Sedgwick's metaphor of coming out of the closet; and Walter Benjamin's approach to history. Each of these theatrical representations -shaped by different aesthetic expressions and dramaturgical possibilities- created a form of queer temporality: a now-time experience filled with moments that seep into the everyday and stretch the utopian toward the real. The study also showed that the plays constructed this queer temporal experience through the audience-stage relationship they established using different dramaturgical tools. With this research, the author aimed to offer an example for future studies that bring together concepts such as the abject, coming out, and queer temporality in discussions about queer imaginaries.

Benzer Tezler

  1. Pinterland revisited: Affirming the pinteresque in contemporary British drama

    Pinter diyarına ziyaret: Çağdaş İngiliz tiyatrosunda Harold Pinter'ın izleri

    RIZA ÇİMEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SILA ŞENLEN GÜVENÇ

  2. Güven(siz)lik ve mimarlık

    (In)security and architecture

    SEMİR POTURAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMEL ARDAMAN

  3. Understanding the social production of virtual space: User-environment relations in immersive social virtual reality from a postphenomenological perspective

    Sanal mekânın toplumsal üretimini anlamak: Postfenomenolojik perspektiften sürükleyici sosyal sanal gerçeklikte kullanıcı-çevre ilişkileri

    MİNE BERTAN YILMAZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEREM RIZVANOĞLU

  4. Designing digital interfaces for enhanced musical interaction and digital instrument mapping strategies to improvise alongside acoustic instruments

    Müzikal etkileşimi arttıracak dijital arayüz tasarımları ve akustik enstrümanlarla birlikte doğaçlamalar için dijital enstrümanlara yönelik eşleme stratejileri

    ONUR DAĞDEVİREN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN DENEÇ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KONSTANTINOS VASILAKOS

  5. Energy and spectrum-efficient communication techniques for next-generation internet of things

    Gelecek-nesil nesnelerin interneti için enerji ve tayf-verimli haberleşme teknikleri

    ECEHAN BERK PEHLİVANOĞLU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    İletişim BilimleriKoç Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZGÜR BARIŞ AKAN