Depresyon tanısı almış bireylerde içselleştirilmiş damgalanma ve sosyal izolasyon arasındaki ilişki: Benlik saygısının aracı rolü
The relationship between internalized stigma and social isolation in individuals diagnosed with depression: The mediating role of self-esteem
- Tez No: 961721
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ ÜNAL GÜRBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu çalışma, depresyon tanısı almış bireylerde içselleştirilmiş damgalanma ile sosyal izolasyon arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolünü incelemek amacıyla, korelasyonel desen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Ekim 2024- Şubat 2025 tarihleri arasında İstanbul SBÜ Sultan II. Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Polikliniği'ne başvuran ve çalışmaya gönüllü olarak katılan 200 birey oluşturmaktadır. Veriler yüz yüze görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Katılımcıların sosyo-demografik bilgilerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan bir form kullanılmış; bunun yanı sıra Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği (RHİDÖ), Sosyal İzolasyon Ölçeği ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25.0 yazılımı ile analiz edilmiş; değişkenler arasındaki aracılık etkisi, Hayes'in (2018) önerdiği PROCESS eklentisi Model 4 ile test edilmiştir. Ayrıca, katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, medeni durumu, çalışma durumu, ekonomik durum ve psikolojik/psikiyatrik tedavi öyküsü gibi sosyo-demografik özelliklerinin; depresyon düzeyi, içselleştirilmiş damgalanma, sosyal izolasyon ve benlik saygısı üzerindeki etkileri de bu araştırma kapsamında analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, depresyon düzeyi yükseldikçe içselleştirilmiş damgalanma ve sosyal izolasyonun da arttığını göstermiştir. Öte yandan, benlik saygısı ile söz konusu değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı, ters yönlü ilişkiler belirlenmiştir. Ayrıca benlik saygısının, içselleştirilmiş damgalama ile sosyal izolasyon arasındaki ilişkide anlamlı bir kısmi aracılık rolü üstlendiği bulunmuştur. Sonuç olarak, depresyon ve içselleştirilmiş damgalanmanın sosyal izolasyonla güçlü pozitif ilişkileri olduğu; benlik saygısının ise sosyal izolasyonla ters yönlü ve istatistiksel olarak güvenilir bir ilişki belirlenmiştir. Bulgular, benlik saygısının içselleştirilmiş damgalama ile sosyal izolasyon arasındaki ilişkiyi anlamada önemli bir psikolojik değişken olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler Depresyon, içselleştirilmiş damgalanma, sosyal izolasyon, benlik saygısı, aracılık analizi
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the mediating role of self-esteem in the relationship between internalized stigma and social isolation among individuals diagnosed with depression. The research employed a correlational design and included 200 voluntary participants who applied to the Psychiatry Outpatient Clinic of Istanbul SBÜ Sultan II. Abdulhamid Han Training and Research Hospital between October 2024 and February 2025. Data were collected through face-to-face interviews using a Socio-Demographic Information Form prepared by the researcher, along with the Beck Depression Inventory (BDI), Internalized Stigma of Mental Illness Scale (ISMIS), Social Isolation Scale, and Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES). The data were analyzed using SPSS 25.0. To test the mediation effect among variables, Model 4 of the PROCESS Macro developed by Hayes (2018) was used. Additionally, the effects of socio-demographic variables such as gender, age, education level, marital status, employment status, economic status, and history of psychological/psychiatric treatment on depression, internalized stigma, social isolation, and self-esteem were also examined. Findings revealed significant and positive relationships between depression levels and internalized stigma subdimensions (alienation, stereotype endorsement, perceived discrimination, and social withdrawal), as well as social isolation. In contrast, self-esteem was found to be negatively associated with these variables. Furthermore, self-esteem partially mediated the relationship between internalized stigma and social isolation.These results indicate that both depression and internalized stigma are closely related to social isolation, while self-esteem serves as a significant psychological mediator in understanding this relationship. Keywords Depression, internalized stigma, social isolation, self-esteem, mediation analysis
Benzer Tezler
- Depresyon tanısı almış yatan hastaların ve madde bağımlılığı tanısı almış yatan hastaların sosyal damgalanma açısından incelenmesi
Evaluation of social stigmatization levels of the patients diagnosed with depression and substance
CEREN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALPTEKİN ÇETİN
- Obsesif kompulsif bozukluk, kaygı bozukluğu ve depresyon tanısı almış danışanlarda algılanan sosyal destek, benlik saygısı ve içselleştirilmiş damgalama arasındaki ilişkiler
Relationships between perceived social support, self-esteem and internalized stigma in clients diagnosed with obsessive-compulsive disorder, anxiety disorder and depression
CANSU AKÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BOZKURT KOÇ
- Depresyon tanısı almış hastaların gastrointestinal semptomlarının, akdeniz diyetine uyumlarının ve besin seçimlerinin belirlenmesi
Determination of gastrointestinal symptoms, adherence to the mediterranean diet and food choices in patients diagnosed with depression
ZEYNEP YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA KÖSELER BEYAZ
- Drama destekli müzik terapisinin depresyon tanısı almış bireylerde etkisi
The effect of drama-assisted music therapy on diagnosed with depression
ANIL ŞİMŞEK
- Major depresyon tanılı hastalarda solunum ve aerobik egzersizlerinin nöroprotektif ve inflamasyon biyobelirteçleri üzerine etkisi
Effects of respiratory and aerobic exercises on neuroprotective and inflammation biomarkers in patients with major depression
VEDAT KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
FizyolojiKütahya Sağlık Bilimleri ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE SOLAK