Sağlık çalışanlarının toksik liderlik algısının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde psikolojik iyi oluşun aracılık rolü
The mediating role of psychological well-being in the effect of healthcare professionals' toxic leadership perception on organizational silence
- Tez No: 961972
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL AYBAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Günümüze kadar liderlik üzerine yapılan araştırmaların önemli bir kısmı sergilenen liderliğin çalışanlar ve işletme üzerindeki faydalı etkilerine odaklanmıştır. Liderliğin faydalı yönlerinin yanında zararlı yönü de bulunmaktadır ve bu yönü temsil eden toksik liderler hem işletme hem de çalışanlar üzerinde son derece olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Zararlı (toksik) liderlerin davranışlarından çalışanlar olumsuz etkilenmekte ve bu durum dolaylı olarak kurumları da olumsuz etkilemektedir. Ayrıca bu etkinin tüm çalışanlarda aynı düzeyde olmayacağı ifade edilebilir. Aynı derecede etkilenmeme durumu, çalışanların dayanıklılığındaki bireysel farklılıklar, kendi davranışsal özellikleri, psikolojik profilleri, iş ve yaşam beklentileri gibi faktörlere bağlanabilir. Bireysel farklılıklardan birisi de çalışanların ses çıkarma düzeylerinin değişkenlik göstermesidir. Çalışanların sesi, firmaların fırsatları belirlemesi, tehlikeleri proaktif bir şekilde azaltması ve çalışanların bağlılığını artırması için gereklidir. Bununla birlikte, liderler tarafından sergilenen zararlı eylemler, çalışanların seslerinin daha az çıkmasına ve hatta sessizleşmesine neden olur. Şirket bu durumu ele almazsa, sessizlik kuruma nüfuz eder ve zararlı etkileri daha yüksek seviyelere tırmanabilir. Toksik davranışların çalışanlar üzerindeki etkisinde öncelikle psikolojik iyi olma hali önemli bir etkiye sahiptir. Yüksek psikolojik iyi oluşa sahip çalışanlar, psikolojik dayanıklılıkları, iyimserlikleri, geleceğe yönelik umutları ve öz yeterlilikleri nedeniyle zorluklar karşısında daha fazla direnç gösterirler. Bu nedenle bu araştırmada sağlık çalışanlarının toksik liderlik algısının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde psikolojik iyi oluşun aracılık rolü incelenmektedir. Bağımsız değişkene ilişkin veriler, Çelebi ve arkadaşları (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan“Toksik Liderlik Ölçeği”, araştırmanın bağımlı değişkeni olan örgütsel sessizlik, Dyne ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilen ve Taşkıran (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan ölçek ile, aracı rolün etkisi için Telef (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan“Psikolojik İyi Oluş”ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya konu olan verilerin analizi çalışmasında SPSS 26 programı kullanılmış olup, ölçeklerin güvenilirliği Cronbach alfa (CA) katsayıları ile test edilmiştir (Nunnally, 1978). Araştırma modelinde kullanılan ölçeklere ait araştırma kapsamında elde edilen açıklayıcı istatistikler incelenerek 395 katılımcı ile gerçekleştirilen anket çalışması sonucunda toksik liderlik ile örgütsel sessizliğin aralarındaki ilişkide psikolojik iyi oluşun aracı etkisinin olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
To date, a significant portion of research on leadership has focused on the beneficial effects of leadership on employees and businesses. In addition to its beneficial aspects, leadership also has harmful aspects, and toxic leaders, who represent this aspect, have extremely negative consequences on both businesses and employees. Employees are negatively affected by the behavior of harmful (toxic) leaders, and this situation indirectly has negative effects on the organization as well. It is known that not all employees are affected to the same degree by the negative effects that arise in the organization. The situation of not being affected to the same degree can be attributed to factors such as individual differences in employees' resilience, their own behavioral characteristics, psychological profiles, and work and life expectations. One of the individual differences is the variability in the level of employee voice. Employee voice is of great importance within organizations. Employee voice is necessary for companies to identify opportunities, proactively reduce risks, and increase employee engagement. However, harmful actions exhibited by leaders cause employees to speak up less and even become silent. If the company does not address this situation, silence permeates the organization and its harmful effects can escalate to higher levels. Psychological well-being primarily influences the effect of toxic behavior on employees. Employees with high psychological well-being demonstrate greater resilience in the face of challenges due to their psychological resilience, optimism, hope for the future, and self-efficacy. Therefore, this study examines the mediating role of psychological well-being in the effect of healthcare workers' perception of toxic leadership on organizational silence. The data related to the independent variable were collected using the“Toxic Leadership Scale,”which was adapted into Turkish by Çelebi et al. (2015). The dependent variable of the study, organizational silence, was measured using the scale developed by Dyne et al. (2003) and adapted into Turkish by Taşkıran (2011). To assess the mediating effect, the“Psychological Well-Being”scale adapted into Turkish by Telef (2013) was used. The data analysis for the study was conducted using SPSS 26 software, and the reliability of the scales was tested through Cronbach's alpha (CA) coefficients (Nunnally, 1978). Examining the descriptive statistics of the scales used in the research model, it was observed that psychological well-being has a mediating effect on the relationship between toxic leadership and organizational silence, based on the survey conducted with 395 participants.
Benzer Tezler
- Toksik liderliğin örgütsel sessizlik ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi
The effect of toxic leadership on organizational silence and intention to leave
YUNUS EMRE ÇAĞIRICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal Bilimlerİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR KÖKALAN
- Toksik liderlik algısının örgütsel sessizliğe olan etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma
The effect of toxic leadership perception on organizational silence: A research on healthcare workers
EDA ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sağlık Yönetimiİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE TURHAN
- Toksik liderlik algısının hizmet inovasyon davranışı ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde metanetin düzenleyici rolü
The moderator role of grit in the effect of toxic leadership perception on service innovation behavior and intention to leave
ŞÜKRAN ORUÇ
- Toksik liderlik algısı ile işten ayrılma niyeti ve genel sağlık durumu ilişkisinde kişilik özelliklerinin rolü
The role of personality traits in employees' perception on toxic leadership in relationship with the intention to leave and general health status
TUNÇ BİÇER
Doktora
Türkçe
2023
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL GÖK
- Toksik liderlik ve sağlık çalışanlarının toksik liderlik algı düzeylerinin araştırılmasına yönelik bir hastane örneği
Investigating toxic leadership and healthcare professionals' toxic leadership perception levels: A hospital case study
AYNUR KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Hastanelerİstanbul Esenyurt Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİT YILMAZ