Kültürlerarası iletişimde kültürel duyarlılık ve farkındalık: Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenciler üzerine bir araştırma
Cultural sensıtıvıty and awareness ın ıntercultural communıcatıon: A study on students learnıng turkısh as a foreıgn language
- Tez No: 961973
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM EMİROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Kültürlerarası Duyarlılık, Kültürel Farkındalık, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi, Uluslararası Öğrenciler, Intercultural Sensitivity, Cultural Awareness, Teaching Turkish as a Foreign Language, International Students
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Kültürlerarası iletişim, farklı kültürel arka planlara sahip bireyler ya da gruplar arasında bilgi, duygu ve değerlerin karşılıklı olarak aktarılması sürecidir. Günümüzde, farklı uluslardan ve etnik kökenlerden insanların kolayca tanışıp etkileşim kurabildiği bir dünyada, bu iletişim becerileri bir tercih değil, kaçınılmaz bir gereklilik hâline gelmiştir. Bu bağlamda, çok kültürlü yapıya sahip okullar; eşit ilişkileri teşvik eden, öğrencilerin empati, hoşgörü ve karşılıklı anlayış gibi evrensel değerleri içselleştirmelerine imkân tanıyan, aynı zamanda kültürlerarası yeterliliklerini geliştiren önemli eğitim ortamları olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışma, kültürlerarası duyarlılık kavramının yabancı dil olarak Türkçe öğretimindeki rolünü incelemektedir. Amaç, lise düzeyinde öğrenim gören yabancı öğrencilerin kültürlerarası etkileşim düzeylerini değerlendirmek ve öğretim sürecine yansımalarını ortaya koymaktır. 2024–2025 eğitim yılında yürütülen araştırmada karma yöntem kullanılmış; nicel veriler Chen ve Starosta'nın (2000) Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeğiyle nitel veriler ise açık uçlu sorularla toplanmıştır. Veriler SPSS ile analiz edilmiş, nitel veriler içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Bulgular, uluslararası okul ortamlarının kültürlerarası duyarlılığı teşvik ettiğini göstermektedir. Öğrenciler, farklı kültürel geçmişe sahip bireylerle iletişimden memnuniyet duymakta ve empati, anlayış, saygı gibi değerlere önem vermektedir. Ancak bazı öğrencilerin iletişim yeterliği konusunda tereddüt yaşadığı görülmüştür. Bu durum, uygulamalı eğitimin önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca kadınların erkeklere kıyasla, 18–20 yaş grubunun ise 15–17 yaş grubuna göre daha yüksek duyarlılık gösterdiği; dört dil bilen ve ileri düzey Türkçe konuşan bireylerin de daha yüksek kültürel duyarlılığa sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, yaş, cinsiyet ve dil yeterliliğinin kültürel farkındalık üzerindeki etkisini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Intercultural communication is the process of exchanging information, emotions, and values between individuals or groups from different cultural backgrounds. Today, in a world where people from diverse nations and ethnicities can easily meet and interact, these communication skills have become not merely a preference but an inevitable necessity. In this context, multicultural schools stand out as important educational settings that promote equal relationships, enable students to internalize universal values such as empathy, tolerance, and mutual understanding, and foster the development of intercultural competence. This study examines the role of the concept of intercultural sensitivity in teaching Turkish as a foreign language. The aim is to assess the levels of intercultural interaction among foreign students studying at three international high schools in Istanbul and to reveal its reflections on the teaching process. Conducted during the 2024–2025 academic year, the research employed a mixed-methods approach; quantitative data were collected using Chen and Starosta's (2000) Intercultural Sensitivity Scale, while qualitative data were obtained through open-ended questions. The quantitative data were analyzed using SPSS, and the qualitative data were evaluated through content analysis. The findings indicate that international school environments foster intercultural sensitivity. Students expressed satisfaction in communicating with individuals from different cultural backgrounds and placed importance on values such as empathy, understanding, and respect. However, it was observed that some students experienced hesitation regarding communication competence, highlighting the importance of practical training. Moreover, it was found that women exhibited higher sensitivity compared to men, the 18–20 age group showed higher sensitivity than the 15–17 age group, and individuals who spoke four languages and had advanced proficiency in Turkish demonstrated greater intercultural sensitivity. These results reveal the impact of age, gender, and language proficiency on cultural awareness.
Benzer Tezler
- İkinci dil olarak Türkçe öğrenen öğrenicilerin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri
Intercultural sensitivity levels of students learning Turkish as a second language
CENNET ÇİFÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF İLHAN
- Kültürel yaklaşımın Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde uygulanması ve öğrenci görüşleri
The implementation of cultural approach in teaching turkish as a foreign language and learners' thoughts on this implementation
HİMMET SARITAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. NEVİN AKKAYA
- Significance of intercultural competence development for study-abroad students: Preparing Turkish international sojourners to undertake graduate programs in English L1 countries
Yurt dışına giden öğrencilerin kültürlerarası yeteneklerinin gelişiminin önemi: Lisansüstü öğrenim görmek üzere anadili İngilizce olan ülkelere giden Türk üğrencilerinin hazırlanması
FARUK KURAL
Doktora
İngilizce
2015
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN BAYYURT
- The integration of intercultural communicative awareness into EFL curricula
Yabancı dil eğitiminde kültürlerarası iletişim farkındalığı ve müfredatlara dahil edilmesi
SİMGE SÜBAŞI
Doktora
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜNSER DİLARA KOÇBAŞ DEMİR
- The effect of intercultural communication tasks on students' intercultural awareness in multicultural efl classrooms
Çokkültürlü ingilizce öğretim sınıflarında kültürlerarası iletişim görevlerinin öğrencilerin kültürlerarası farkındalıkları üzerindeki etkisi
CEREN DUMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLÜMSER EFEOĞLU