Kahramanmaraş depremini yaşayan yetişkinlerde travma sonrası büyüme ile ilişkili etkenlerin incelenmesi
Examining the factors related to posttraumatic growth in adults experiencing Kahramanmaraş earthquake
- Tez No: 962188
- Danışmanlar: PROF. DR. TANER ARTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, Kahramanmaraş depremini yaşayan yetişkinlerdeki travma sonrası büyüme (TSB) ile bunu etkileyen faktörler arasındaki ilişkiyi analiz etmek ve TSB deneyimini keşfetmektir. Çalışmada hem nitel hem de nicel verilerin toplandığı karma yöntem kullanılmıştır. Kahramanmaraş depremini yaşamış 386 yetişkin katılımcıya Kişisel Bilgi Formu, Travma Sonrası Büyüme Envanteri, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Başa Çıkma Stilleri Envanteri ve Yaşam Memnuniyeti Ölçeği uygulanmış ve veriler SPSS aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın nitel bölümünde ise Kahramanmaraş depremini yaşamış 16 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Nitel verilerin tema-alt tema tasarımı MAXQDA programı aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Nicel bulgular TSB, algılanan sosyal destek, yaşam memnuniyeti arasında pozitif yönde anlamlı ilişkilerin olduğunu göstermektedir. Ayrıca, baş etme stillerinin sosyal destek ile TSB arasındaki ilişkide aracı rol oynadığı belirlenmiştir. Özellikle olumlu yeniden yorumlama, araçsal sosyal destek kullanımı, kabullenme ve planlama stratejileri travma sonrası büyümeyi desteklerken yadsıma sınırlı olumsuz bir etki göstermiştir. Nitel bulgular deprem sonrası travma yaşayan yetişkinlerin TSB'yi çok boyutlu bir şekilde deneyimlediğini ortaya koymuştur. TSB'nin kişisel dayanıklılık ve güçlenme, yeni olanakların fark edilmesi, tinsel/varoluşsal inançlarda değişim, hayata değer verme ve kişilerarası ilişkilerde dönüşüm olmak üzere beş farklı alanda gerçekleştiği görülmüştür. Katılımcılar, travmatik deneyimin yaşam önceliklerini ve anlam arayışını yeniden şekillendirdiğini, sosyal destek ve dayanışmanın iyileşme sürecinde belirleyici rol oynadığını, aile ve arkadaş ilişkilerinin güçlendiğini belirtmiştir. Ayrıca deprem sonrası baş etme sürecinde katılımcıların bireysel ve kolektif baş etme yöntemlerini birlikte kullandığı ve her bireyin kendi yaşam koşullarına ve gereksinimlerine göre farklı yollar deneyimlediği görülmüştür. Sonuç olarak bu çalışmada sosyal destek, yaşam memnuniyeti ve baş etme becerilerinin TSB'yi şekillendirdiği, bazı baş etme stratejilerinin bu süreci desteklediği bazılarının ise engelleyici olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında hem uygulayıcılar hem de gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main objective of this study is to analyse the relationship between post-traumatic growth (PTG) in adults who experienced the Kahramanmaraş earthquake and the factors that influence it, and to explore the PTG experience. A mixed-methods approach was used in the study, collecting both qualitative and quantitative data. A Personal Information Form, Post-Traumatic Growth Inventory, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Coping Styles Inventory, and Life Satisfaction Scale were administered to 386 adult participants who experienced the Kahramanmaraş earthquake, and the data were analysed using SPSS. In the qualitative part of the study, in-depth interviews were conducted with 16 participants who experienced the Kahramanmaraş earthquake through a semi-structured interview form. The qualitative data were analysed through the MAXQDA programme with a theme/subtheme design. The quantitative findings show that there are positive and significant relationships between PTG, perceived social support, and life satisfaction. Additionally, coping styles were found to play a mediating role in the relationship between social support and PTG. In particular, positive reinterpretation, use of instrumental social support, acceptance, and planning strategies supported post-traumatic growth, while denial had a limited negative effect. Qualitative findings revealed that adults who experienced trauma after the earthquake experienced PTG in a multidimensional way. PTG was observed to occur in five different areas as follows: personal resilience and empowerment, recognition of new opportunities, changes in spiritual/existential beliefs, valuing life, and transformation in interpersonal relationships. Participants noted that the traumatic experience reshaped their life priorities and search for meaning, that social support and solidarity played a decisive role in the recovery process, and that family and friend relationships were strengthened. Furthermore, it was observed that participants used both individual and collective coping methods during the post-earthquake coping process, and that each individual experienced different paths according to their own life conditions and needs. In conclusion, this study determined that social support, life satisfaction, and coping skills shape PTG, and that some coping strategies support this process while others are obstructive. Recommendations were made for both practitioners and future research in light of these findings.
Benzer Tezler
- Şubat 2023 Maraş depremini yaşamış bireylerde travma sonrası stres bozukluğu ve travma sonrası büyüme düzeylerinin psikolojik sağlamlık ve sosyal destek ile ilişkisi
The relationship between post-traumatic stress disorder and post-traumatic growth levels and psychological resilience and social support in individuals who experienced the February 2023 Kahramanmaraş earthquake
MERYEM TAÇYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN HERDİ
- 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrası yetişkinlerde psikolojik dayanıklılık ve travmatik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between psychological resilience and traumatic growth in adults after the February 6 Kahramanmaraş earthquake
ÖYKÜ AĞIROĞLU
- 6 Şubat Kahramanmaraş depremini yaşayan yetişkinlerde travma sonrası stres bozukluğu belirtileri ve travma sonrası büyüme düzeylerinin incelenmesi
Examination of post-traumatic stress disorder symptoms and post-traumatic growth levels in adults who experienced the February 6 Kahramanmaraş earthquake
SENA NUR BABACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN TANIDIR
- Kahramanmaraş merkezli depremi yaşayan yetişkinlerin psikolojik sağlamlık ve çok boyutlu algıladıkları sosyal desteğin travma sonrası büyüme ile ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between psychological resilience and multidimensional perceived social support of adults who experienced the Kahramanmaraş earthquake and post traumatic growth
HACER KUTAR DEĞER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile Hekimliğiİnönü ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU KAYHAN TETİK
- 6 Şubat depremini yaşayan yetişkinlerin travma sonrası büyüme düzeyleri ile bilişsel esneklik ve belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between posttraumatic growth levels and cognitive flexibility and intolerance of uncertainty levels of adults who experienced February 6 earthquake
ŞEYMA BETÜL NİZAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ELİÜŞÜK BÜLBÜL