Algılanan ebeveyn tutumlarının bireyin lider tercihi ve lider ortaya çıkışı üzerindeki etkilerinde düzenleyici odak ve görev türünün rolü
The role of regulatory focus and task type in the effects of perceived parenting styles on leader preference and leader emergence
- Tez No: 962244
- Danışmanlar: PROF. DR. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Bu araştırma, bireylerin algıladıkları ebeveyn tutumlarının liderlik gelişiminin temel çıktılarından olan lider tercihlerine ve lider ortaya çıkışlarına etkilerini ve bu etkilerde düzenleyici odakların rolünü iki ayrı çalışma kapsamında incelemektedir. İlk çalışmada, bireylerin algıladığı anne ve baba duygusal sıcaklığı, aşırı koruyuculuğu ve reddediciliğinin, transformasyonel ve transaksiyonel lider tercihleri üzerindeki etkileri ile bu etkilerde yaklaşma ve kaçınma odaklarının aracı rolleri araştırılmıştır. Bu çalışma, 394 katılımcıdan elde edilen veriler kullanılarak anket yöntemiyle yürütülmüştür. İkinci çalışmada ise, aynı ebeveyn tutumlarının lider ortaya çıkışı üzerindeki etkileri ve bu etkilerde düzenleyici odakların yaklaşmacı ve kaçınmacı görevler bağlamındaki aracılık rolleri, düzenleyici uyum teorisi çerçevesinde test edilmiştir. Bu çalışma, laboratuvar ortamında 354 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Her iki çalışmada da yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak analizler yapılmıştır. Elde edilen bulgular, transaksiyonel lider tercihi üzerinde, algılanan anne aşırı koruyuculuğu ve reddediciliğinin doğrudan; algılanan baba reddediciliğinin ise kaçınma odağı aracılığıyla dolaylı etkide bulunduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, algılanan baba duygusal sıcaklığının, yaklaşma odağı üzerinden transformasyonel lider tercihini dolaylı olarak etkilediği gözlemlenmiştir. Öte yandan, algılanan ebeveyn tutumlarının lider ortaya çıkışı üzerindeki etkisinde düzenleyici odakların görev türü bağlamındaki durumsal aracılık etkisi istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Bununla birlikte yalnızca algılanan baba reddediciliğinin kaçınmacı görev türünde lider ortaya çıkışı üzerinde marjinal düzeyde anlamlı ve negatif bir etkisi gözlenmiştir. Bulgular, Yaşam Boyu Lider Gelişimi Modeli çerçevesinde tartışılarak gelecekteki çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to explore how individuals' perceptions of parental attitudes impact leader preference and leader emergence, both of which are essential components of leadership development. Additionally, it investigates the potential mediating role of chronic regulatory focus in these relationships. In the first study, 394 participants completed a questionnaire assessing the influence of perceived maternal and paternal emotional warmth, overprotectiveness, and rejection on transformational and transactional leader preferences. This study also examined the mediating role of promotion and prevention focus. The second study assessed the effects of these parental attitudes on leader emergence in a laboratory setting, using 354 participants. Participants were randomly assigned to either a promotion-oriented or prevention-oriented task to evaluate the mediating role of regulatory focus within the framework of regulatory fit theory. Structural equation modeling was employed to analyze the research models. Results showed that perceived maternal overprotectiveness and rejection had direct effects on transactional leader preference. Additionally, perceived paternal rejection indirectly influenced transactional leader preference through prevention focus, while perceived paternal emotional warmth indirectly influenced transformational leader preference via approach focus. Conversely, the moderating effect of task type on the relationship between perceived parental attitudes and leader emergence, mediated by regulatory focus, was not statistically significant. Nonetheless, perceived paternal rejection had a marginally significant negative effect on leader emergence within the prevention-oriented task. These findings contribute to the Lifespan Leader Development Model. The results were interpreted in the context of existing literature, the studies' limitations were acknowledged, and directions for future research were proposed.
Benzer Tezler
- Algılanan ebeveyn tutumlarının bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve kişilik yapıları ile ilişkisi
The relationship between perceived parental styles, cognitive emotion regulation and personaltiy traits
DİLEK MEMNUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH YAŞAR ÖZDEN
- Algılanan anne tutumları ile zorbalık mağduriyet ilişkisinde ontolojik iyi oluşun aracılık rolü
The mediator role of ontological well-being in the relationship of bullying and vistimization and percieved parental attitude
AYŞEGÜL KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM KOŞE DEMİRAY
- Üniversite öğrencilerinin algılanan ebeveyn tutumlarının duygularını ifade edebilme düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi
An investigation of the relationship between perceived parental attitudes of university students and their ability to express their feelings
DİLARA SUVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN ŞÜKRAN ÜNERİ
- Yetişkinlerde algılanan ebeveyn tutumlarının öz yeterlilik ve psikolojik iyi oluş üzerindeki etkilerinin incelenmesi
An examination of the effects of of perceived parenting styles on self-efficacy and psychological well-being in adults
BETÜL GÜRCÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELCEN YETKİN ÖZDEN
- Obsesif kompulsif bozukluk ve çocukluk döneminde algılanan ebeveyn tutumlarının zihinselleştirme kapasitesine etkisi
The effect of obsessive compulsive disorder and perceived parental attitudes in childhood on mentalization capacity
ATAKAN YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAntalya Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN HERDİ