Antifungal profilaksi alan hematolojik malignitesi olan hastalarda galaktomannan antijeninin fungal enfeksiyon tanısındaki yeri
The role of galactomannan antigen in the diagnosis of fungal infections in patients with hematologic malignancies receiving antifungal prophylaxis
- Tez No: 962413
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BELGİN GÜLHAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Antifungal profilaksi, çocuk, galaktomannan, hematolojik malignite, invaziv fungal enfeksiyon, Antifungal prophylaxis, galactomannan, hematologic malignancy, invasive fungal infection, pediatric
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Bilkent Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Amaç: Bu çalışmada, hematolojik malignite tanısı ile izlenen çocuk hastalarda invaziv fungal enfeksiyon (İFE) gelişme sıklığı, ilişkili risk faktörleri, klinik ve laboratuvar bulguları, antifungal profilaksi ve tedavi yaklaşımları değerlendirilmiştir. Ayrıca, galaktomannan antijen testinin tanısal değeri analiz edilmiştir. Yöntem: Şubat 2019- Aralık 2023 tarihleri arasında Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Çocuk Hematoloji Kliniği'nde takip edilen 280 hasta retrospektif olarak incelendi. Demografik veriler, hematolojik tanı, İFE gelişimi, antifungal profilaksi kullanımı, laboratuvar (galaktomannan testi, kültürler), radyolojik (BT, MRG, USG) bulgular, tedavi protokolleri ve sonuçlar değerlendirildi. İFE tanısı, 2020 EORTC/MSGERC kriterlerine göre şüpheli, olası ve kesin olarak sınıflandırıldı. Galaktomannan testinin duyarlılık, özgüllük ve prediktif değerleri hesaplandı. Bulgular: Çalışma grubunun %77,1'i ALL, %21,1'i AML, %1,8'i mikst fenotipik akut lösemi tanısı almıştı. Ortalama yaş 8,34 ± 5,48 yıldı. Hastaların %56'sı antifungal profilaksi almakta olup en sık tercih edilen ajan vorikonazol idi (%81,5). İFE toplamda 89 hastada (%32) gelişti; bunların %82'si şüpheli, %11'i olası, %7'si kesin İFE olarak sınıflandırıldı. Kesin İFE olgularında en sık izole edilen etkenler Aspergillus spp., Fusarium spp. ve Candida parapsilosis idi. İFE gelişen hastalar anlamlı şekilde daha büyük yaştaydı (9,28 vs. 7,02 yıl; p=0,012). Galaktomannan pozitifliği İFE riskini 3,5 kat artırdı (p=0,020). Uzamış nötropeni (%71), steroid kullanımı (%62) ve AML tanısı (%37,3) ile İFE arasında ilişki gözlenmiş ancak istatistiksel anlamlılık sınırda kalmıştır. Galaktomannan testinin genel duyarlılığı %12,8 ile düşük, özgüllüğü ise %96,2 olarak yüksek saptanmıştır. Antifungal profilaksi alan hastalarda galaktomannan testinin duyarlılığı %16,7, özgüllüğü ise %95,5 olarak saptanmıştır. Buna karşılık, profilaksi almayan hastalarda testin duyarlılığı %8,3, özgüllüğü ise %97,1 olarak görülmüştür. Antifungal profilaksi alan hastalarda testin duyarlılığı (%16,7), almayanlara (%8,3) göre daha yüksek saptanmış; ancak her iki grupta da negatif sonuçlar enfeksiyonu dışlamakta yetersiz kalmıştır. Bu durum, testin pozitif sonuçlarının enfeksiyonu güçlü şekilde düşündürdüğünü ancak negatif sonuçlarının enfeksiyon varlığını dışlamada yetersiz kalabileceğini göstermektedir. Ayrıca, GM testinin enfeksiyonu dışlamada yetersiz olduğunu ve sadece yüksek özgüllüğe dayalı bir tanısal değer taşıdığını göstermektedir BT bulguları arasında en sık halolu nodül (%41,6) izlenmiş olup; %11,2 hastada paranazal sinüs tutulumu ve %5,6 hastada karaciğer nodülleri saptanmıştır. Profilaksi alan ve almayan hastalar arasında İFE gelişme oranı açısından anlamlı fark saptanmamıştır (p=0,717). Tedavide en sık tercih edilen ajan lipozomal amfoterisin B (%41,8) olmuş; kesin İFE olgularında ikili antifungal tedavi daha sık uygulanmıştır. Çok değişkenli analizde yalnızca yaş değişkeni İFE gelişimiyle anlamlı ilişkili bulunmuştur (p=0,013). Sonuç: İnvaziv fungal enfeksiyon, hematolojik maligniteli çocuk hastalarda önemli bir morbidite kaynağıdır. Galaktomannan testinin özgüllüğü yüksek, ancak duyarlılığı düşük bulunmuştur. Antifungal profilaksiye rağmen enfeksiyon gelişebilmesi, yalnızca profilaktik tedaviye güvenilmemesi gerektiğini ve risk faktörlerinin dikkatle izlenerek tanısal yaklaşımın çok yönlü planlanması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle, galaktomannan testi tek başına yeterli bir tanı aracı olarak değerlendirilemez ve klinik, radyolojik, mikolojik bulgularla birlikte bütüncül olarak ele alınmalıdır. Antifungal profilaksi, özellikle küf aktif ajanlar ile yüksek riskli hastalarda fayda sağlayabilir; ancak çalışmamızda bu etkinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde gösterilemediği gözlenmiştir. Yüksek riskli hastalarda erken tanı ve uygun antifungal tedavi yaklaşımları, morbidite ve mortalitenin azaltılması açısından hayati önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to evaluate the incidence of invasive fungal infections (IFI), associated risk factors, clinical and laboratory findings, antifungal prophylaxis, and treatment approaches in pediatric patients diagnosed with hematologic malignancies. Additionally, the diagnostic value of the galactomannan antigen test was analyzed. Methods: A total of 280 patients followed up at the Pediatric Hematology Clinic of Ankara Bilkent City Hospital between February 2019 and December 2023 were retrospectively evaluated. Demographic data, hematologic diagnoses, IFI development, use of antifungal prophylaxis, laboratory (galactomannan test, cultures), radiological (CT, MRI, ultrasound) findings, treatment protocols, and outcomes were analyzed. IFI was classified as suspected, probable, or proven based on the 2020 EORTC/MSGERC criteria. The sensitivity, specificity, and predictive values of the galactomannan test were calculated. Results: Of the study group, 77.1% were diagnosed with ALL, 21.1% with AML, and 1.8% with mixed-phenotype acute leukemia. The mean age was 8.34 ± 5.48 years. Antifungal prophylaxis was administered to 56% of patients, with voriconazole being the most commonly used agent (81.5%). IFI developed in 89 patients (32%); of these, 82% were classified as suspected, 11% as probable, and 7% as proven. Aspergillus spp., Fusarium spp., and Candida parapsilosis were the most frequently isolated pathogens in proven cases. Patients who developed IFI were significantly older (9.28 vs. 7.02 years; p=0.012). Galactomannan positivity increased the risk of IFI by 3.5-fold (p=0.020). Prolonged neutropenia (71%), steroid use (62%), and AML diagnosis (37.3%) were associated with IFI, although statistical significance was borderline. The overall sensitivity of the galactomannan (GM) test was found to be low at 12.8%, whereas its specificity was high at 96.2%. Among patients receiving antifungal prophylaxis, the sensitivity and specificity of the GM test were 16.7% and 95.5%, respectively. In contrast, for those not receiving prophylaxis, sensitivity was 8.3% and specificity was 97.1%. Although the sensitivity was higher in patients receiving prophylaxis (16.7%) compared to those who did not (8.3%), in both groups, negative test results were insufficient to exclude infection. This indicates that while positive GM results strongly suggest infection, negative results may not reliably rule it out. These findings underscore the GM test's limited utility in excluding infection and suggest that its diagnostic value relies primarily on its high specificity. Among radiological findings, the most common was the presence of a halo sign nodule (41.6%), followed by paranasal sinus involvement in 11.2% and hepatic nodules in 5.6% of patients. There was no statistically significant difference in the rate of invasive fungal infection (IFI) between patients who received prophylaxis and those who did not (p=0.717). Liposomal amphotericin B was the most frequently used agent in treatment (41.8%), and dual antifungal therapy was more commonly administered in proven IFI cases. In multivariate analysis, only age was found to be significantly associated with IFI development (p=0.013). Conclusion: Invasive fungal infection (IFI) remains a significant cause of morbidity among pediatric patients with hematologic malignancies. While the specificity of the galactomannan (GM) test was found to be high, its sensitivity was low. The occurrence of infections despite antifungal prophylaxis highlights the need for careful monitoring of risk factors and a comprehensive diagnostic approach, rather than relying solely on prophylactic treatment. Therefore, the GM test cannot be considered a sufficient standalone diagnostic tool and must be interpreted in conjunction with clinical, radiological, and mycological findings. Antifungal prophylaxis, particularly with mold-active agents, may offer benefit in high-risk patients; however, our study did not demonstrate this effect at a statistically significant level. Early diagnosis and appropriate antifungal treatment strategies are crucial for reducing morbidity and mortality in high-risk patients.
Benzer Tezler
- Ocak 2016-Aralık 2019 yılları arasında Ege Üniversitesi Hematoloji Kliniğinde yatarak kemoterapi alan nötropenik ateşli hastalarda invaziv fungal enfeksiyonların geriye dönük tek merkezli incelenmesi
Returned single-center examination of invasive fungal infections in patients with neutropenic fever requesting chemotherapy in Ege University Hematology Clinic between January 2016 and December 2019
NIGAR ABDULLAYEVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
HematolojiEge Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRAY SAYDAM
- Hematolojik maligniteli hastalarda bronkoalveoler lavaj ve bronkoalveoler lavaj galaktomannanının zamanlamasının invaziv fungal enfeksiyon tanısı üzerine etkisinin retrospektif incelenmesi
Retrospective analysis of the effect of timing of bronchoalveoler lavage and bronchoalveoler lavage galactomannan on the diagnosis of invasive fungal infections in patients with hematological malignancies
MÜGE KARACAKAYALILAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
HematolojiBursa Uludağ Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHİR ÖZKALEMKAŞ
- Akut lösemi hastalarında invaziv fungal enfeksiyonlar
Invasive fungal infections in acute leukemia patients
ASLI ÖNCEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Göğüs HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİ ÇÖPLÜ
- Hematolojik malignite ve kök hücre nakil alıcılarında invaziv fungal enfeksiyon spektrumu ve antifungal kullanım pratikleri
Epidemiology of invasive fungal infections and antifungal treatment practices in hematological malignancy patients
YEŞİM YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıGazi ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESİN ŞENOL
- Dicle üniversitesi Tıp fakültesi Hastanesi Hematoloji Kliniği'nde yatan ve invaziv fungal enfeksiyon saptanan hastalarda antifungal proflaksi ve antifungal tedavinin sağkalım üzerine etkisi
The effect of antifungal profilaxi and antifungal treatment on survival in patients with invasive fungal infection in Hematology Clinic of Dicle University Medical Faculty Hospital
BEKİR KAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
HematolojiDicle Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH KARAKUŞ
PROF. DR. MEHMET ORHAN AYYILDIZ