Aile hekimliği polikliniğine başvuran erişkin bireylerde vitamin kullanımı ve sağlık okuryazarlığı ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between vitamin use and health literacy in adult individuals applying to family medicine outpatient clinics
- Tez No: 962467
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH KAAN KURT
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Aile hekimliği, Vitamin, Takviye, Sağlık Okuryazarlığı, Family Medicine, Vitamin, Supplement, Health Literacy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Amaç: Çalışmamızda aile hekimliği polikliniğine başvuran erişkin bireylerde vitamin kullanımı ve sağlık okuryazarlığı ilişkisinin değerlendirilmesi, ilişkili sonuçlara göre vitamin kullanımı bilincinin ve sağlık okuryazarlık seviyesinin gelişmesinde bilime katkı sağlamak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tek merkezli, kesitsel olan çalışmamız Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği polikliniğine başvuran erişkin bireyler üzerinde yapılmıştır. Katılımcılara yüz yüze anket uygulanmıştır. Anketin birinci bölümünde; bireylerin sosyodemografik özellikleri, sağlık durumu ve vitamin kullanımı sorgulanmıştır. Anketin ikinci bölümünde Sağlık Okuryazarlığı Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Örneklem büyüklüğü bağımsız iki grup için hesaplanmıştır. Bağımsız örneklemlerde t testi çalışmasında, etki büyüklüğü Cohen d=0,3 ve tip 1 hata 0,05 olarak alındığında %90'lık güç ile hesaplanmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 39,45±12,3 yıl, %56,2'si kadın, %66'sı evli ve %60,4'ü üniversite mezunuydu. Vitamin kullanan ve kullanmayan 2 grup karşılaştırıldığında yaş (p=0,221), cinsiyet (p=0,105), medeni durum (p=0,090), eğitim durumu (p=0,055) açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır. Vitamin kullanan katılımcıların %75'i vitamin B12, %58,6'sı vitamin D ve %28,6'sı multivitamin kullanmaktaydı. En sık vitamin kullanma nedeni %54,2 oranı ile bağışıklığı güçlendirmek olduğu görülmüştür. Katılımcıların sağlık okuryazarlığı puanları karşılaştırıldığında vitamin kullanan ve kullanmayan katılımcılar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Sonuç: Aile hekimliği polikliniğine başvuran bireylerde vitamin kullanımı oldukça sıktır. Bu kullanımın bilinçli ve sağlık profesyoneli rehberliğinde gerçekleşmesi büyük önem arz etmektedir. Sağlık okuryazarlığını geliştirmeye yönelik bireysel ve toplumsal müdahaleler, doğru bilgiye dayalı sağlık davranışlarını teşvik etme açısından Aile hekimlerinin rolü oldukça önemlidir.
Özet (Çeviri)
Aim: This study aimed to evaluate the relationship between vitamin use and health literacy among adult individuals applying to a family medicine outpatient clinic. In the long term, it seeks to contribute to the scientific understanding of vitamin use awareness and the development of health literacy levels based on the associated outcomes. Materials and Methods: This single-center, cross-sectional study was conducted among adult individuals who applied to the Family Medicine Outpatient Clinic of Karadeniz Technical University Faculty of Medicine. Data were collected through face-to-face surveys. The first part of the questionnaire included 14 items prepared by the research team to assess sociodemographic characteristics, health status, and vitamin usage. The second part utilized the Health Literacy Assessment Scale. The sample size was calculated for two independent groups. For the independent samples t-test, assuming an effect size of Cohen's d=0.3 and a Type I error of 0.05, a statistical power of 90% was targeted. Results: The mean age of the participants was 39.45±12.3 years; 56.2% were female, 66% were married, and 60.4% had a university degree. When comparing vitamin users and non-users, no statistically significant differences were found in terms of age (p=0.221), gender (p=0.105), marital status (p=0.090), and education level (p=0.055). Among vitamin users, 75% used vitamin B12, 58.6% used vitamin D, and 28.6% used multivitamins. The most commonly reported reason for vitamin use was to strengthen the immune system (54.2%). No significant difference was found in health literacy scores between those who used vitamins and those who did not. Conclusion: Vitamin use is prevalent among individuals attending family medicine outpatient clinics. It is of utmost importance that such use occurs consciously and under the guidance of healthcare professionals. Individual and community-based interventions aimed at enhancing health literacy are essential, and family physicians play a critical role in promoting evidence-based health behaviors.
Benzer Tezler
- Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran vitamin B12 eksikliği olan erişkin bireylerde tam kan sayımının değerlendirilmesi
Evaluation of complete blood count in adult individuals with Vitamin B12 deficiency who applying to the family medicine polyclinic
VAHAP ALHAS
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMRA DEMİR
- Obez bireylerde metabolik fenotipe göre kardiyovasküler risk belirteçlerinin ve risk skorlarının karşılaştırılması
Comparison of cardiovascular risk markers and risk scores in obese individuals according to metabolic phenotype
MERVE KÖSEOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMA PEKGÖR
DR. FATMA NUR ÖZDEMİR
- Aile Hekimliği polikliniğine başvuran erişkin bireylerde hesaplanan kardiyovasküler riskin, kardiyovasküler hastalıklar bilgi düzeyi ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of calculated cardiovascular risk and knowledge level of cardiovascular diseases in adult individuals applied to Family Medicine polyclinic
ARMAĞAN TANIŞKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN TELATAR
- Aile hekimliği polikliniklerine başvuran erişkin bireylerde tip 2 diyabet riski ve diyabet bilgi düzeyinin değerlendirilmesi
Evaluation of type 2 diabetes risk and diabetes knowledge level in adult individuals applying to family medicine polyclinics
BARIŞ BELEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN TELATAR
- Bir araştırma hastanesi aile hekimliği polikliniğine başvuran erişkin bireylerde kardiyovasküler riskin belirlenmesi kardiyovasküler hastalık risk faktörleri bilgi düzeyinin değerlendirilmesi
Determination of cardiovascular risks and assessment of cardiovascular risk factors knowledge level in adult patients who are referred to a research hospital family medicine polyclinic for any reason
AYŞE KELEŞOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiErciyes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF DENİZ ŞAFAK