Katmanlı ötekilik: Uşaklı Alevi romanlar örneği
Layered otherness: The case of Alevi Roma from Uşak
- Tez No: 962493
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ ASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Romanlar adlandırma, tarihsel köken, inanç, dil, kültür gibi alanlarda genellikle dışarıdan bakanların gözünden resmedilmiştir. Romanlar hakkında bilinenler büyük oranda bu toplumun kendi fikirlerini yansıtmamaktadır. Roman olmayanın zihin dünyasında esasta kalıp yargılar etrafında şekillenen imajlar nedeniyle Romanların kadim, birikimli ve zengin bir tarihe sahip olamayacağı düşünülmektedir. Bu fikir yüksek sesle dile getirilmese dahi nüveleri tezlere, kitaplara, makalelere, filmlere, belgesellere ve çeşitli görsel materyallere yansımaktadır. Farklı kültürel birikimlere sahip olan peripatetik kökenli gruplar fiziksel görünümleri, yaşam tarzları ve geçim stratejilerindeki benzerlikler nedeniyle“Roman”ya da“Çingene”olarak adlandırılmaktadır. Haliyle Romanları homojen bir grup kabul etmek ve şemsiye kavramların altına sıkıştırmak çoklu birikimlerin yok sayılmasına hizmet etmektedir. Bu nedenle tezde etnik özellikleri bakımından Roman olan grup ile Roman olmayan gruplar arasındaki farklar belirgin hale getirilerek grupların kendilerini adlandırma biçimleri referans alınmıştır. Uşak'ta gerçekleştirilen saha çalışmasında nitel araştırma yöntemi kullanılmış; bu yönteme bağlı olarak derinlemesine görüşme, odak grup görüşmesi, katılımcı gözlem gibi tekniklere başvurulmuştur. Uşak'ta elde edilen verilerin geçerliliğini kontrol etmek ve karşılaştırma yapmak maksadıyla Salihli (Manisa), Akhisar (Manisa), Elâzığ ve Malatya'da da yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Uşak'ta 129 Alevi Roman bireyle, 23 Roman olmayan (Türk ve Kürt) Alevi bireyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu tez aktarılan yöntem ve yaklaşım çerçevesinde öncelikli olarak Türkiye'de ötekileştirilen bir inancın kendi içerisinde ötekilik üretip üretmediğini sorunsallaştırmış, Uşaklı Alevi Romanların Roman olmayan Alevilerle karşılaşmalarına odaklanarak grup içi dışlama pratikleri ile Alevi Romanların bu pratikleri alımlama biçimlerine ve ürettikleri karşı pratiklere yoğunlaşmıştır. Tez hem öncelikli olarak yoğunlaştığı alanda hem de Roman çalışmaları ve Alevilik çalışmaları alanlarında genel kabul gören kimi yaklaşımları eleştirel bir okumaya tabi tutarak özgün katkılar sunmaya yönelmiştir.
Özet (Çeviri)
Roma are often portrayed through the eyes of outsiders in areas such as nomenclature, historical origin, beliefs, language and culture. What is mostly known about the Roma does not reflect the community's own ideas. In the minds of non-Romani people, the images shaped around stereotypes lead them to believe that Roma cannot have an ancient, accumulated and rich history. Even if this idea is not voiced aloud, it is reflected in theses, books, articles, films, documentaries and various visual materials. Groups of peripatetic origin with different cultural backgrounds are labelled 'Roma' or 'Gypsy' due to similarities in their physical appearance, lifestyles and livelihood strategies. Consequently, recognising the Roma as a homogenous group and compressing them under an umbrella concept serves to ignore their multiple backgrounds. This thesis emphasises the differences between the Roma and non-Roma groups in terms of their ethnic characteristics and takes as a reference the ways in which the group's name themselves. The qualitative research method was used in the fieldwork conducted in Uşak, and techniques such as in-depth interviews, focus group discussions and participant observation were employed. To check the validity of the data obtained in Uşak and to make comparisons, face-to-face interviews were also conducted in Salihli (Manisa), Akhisar (Manisa), Elazığ and Malatya. In Uşak, interviews were carried out with 129 Alevi 'Roma' individuals and 23 non-Roma (Turkish and Kurdish) Alevi individuals. Within the framework of the methodology and approach described above, this thesis primarily problematizes whether a belief that is marginalized in Turkey produces otherness within itself, and focuses on the intra-group practices of exclusion by focusing on the encounters of Alevi Roma from Uşak with non-Roma Alevis, as well as the ways in which Alevi Roma perceive these practices and the counter-practices they produce. The thesis is orientated towards making original contributions by critically reading some of the generally accepted approaches in the field of Roma studies and Alevism studies, as well as in the field in which it is primarily focused.
Benzer Tezler
- Otherisation of female identities in 21st century postcolonial novels
21. yüzyıl postkolonyal romanlarında kadın kimliklerinin ötekileştirilmesi
ESEN YAĞMUR DURSUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERAH İNCESU
- Ötekiliğin üretimi: Bourdieu'nun habitus perspektifinden Mutlu ve Ayrancı alanları (Ankara) üzerine etnografik bir araştırma
The production of otherness: An ethnographic study on the Mutlu and Ayrancı fields (Ankara) from Bourdieu's habitus perspective
MUHAMMET ÖKSÜZ
Doktora
Türkçe
2025
AntropolojiAnkara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞRUL MURAT ÖZGÜR
- Fassbinder'in üç filminde kadınlar, imkânsız aşklar ve iktidar
Women, impossible loves and power in Fassbinder's three films
SELAMİ İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıAkdeniz ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE UÇAR İLBUĞA
- Safevi idaresinde toplumsal dönüşüm
Social transformation in Safevid administration
HAMIDREZA SOHRABIABAD