Servet-i Fünun'da (1896-1901) gerçekliğin temsil rejimleri
Representation regimes of reality in Servet-i Fünun (1896-1901)
- Tez No: 962540
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NERMİN ZEYNEP UYSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
Bu tez resimli, popüler bilim ve kültür dergisi olan Servet-i Fünun'un Edebiyat-ı Cedidecilere eşlik ettiği 1896-1901 arasındaki yayınına odaklanır. Dergide yayımlanan köşe yazılarındaki gerçeklik söylemi ile hikayelerdeki temsil rejimleri arasındaki bağlantıyı inceler. Köşe yazılarındaki gerçeklik söyleminin, aktüalite fenomenine dayandığını; aktüaliteninse dünyada doğal yollarla veya insan edimiyle vuku bulan, şimdi-buraya endeksli, görsellikle destekli, ilerleme istikametli, kümülatif olaylar yığını olarak algılandığını savlar. Gerçeklik söylemi aracılığıyla derginin Osmanlı İmparatorluğu ile çağdaş dünya arasında kurduğu etkileşime ve rekabete dayalı, girift iletişim ağını sergiler. 19. yüzyıl sonunda Osmanlı modern kültürünün uzantısı olan bu gerçeklik söyleminin, dergideki 137 hikayenin anlatıbilimsel, tematik ve estetik kurulumunu dönüştürdüğüne işaret eder. Bu doğrultuda bilim, akıl, modern gündelik yaşam gibi“aktüel”gündemlerin hikayelerde konu edildiği; bu konuların otoriter anlatım, diyalog, mektup, günlük gibi deneysel tekniklerle, tarihi ve fotoğrafik gerçekliğe uygun biçimde anlatısallaştırıldığını öne sürer. Kimi hikayelerde gerçeklik temsilinin, köşe yazılarında gerçeklikle bütünleştirilen ilerlemeci ideallerle uzlaştırıldığını; kimilerindeyse gerçekliğe atfedilen ideallerden uzaklaşıldığını veya bu ideallerin sorgulandığını gösterir. Böylece Servet-i Fünun'daki hikayelerde gerçekliğin temsil rejimlerinin, birbirini dışlayan iki uç estetik tavır olan idealizmden modernizme doğru giden bir spektrumda çeşitlendiğini iddia eder.
Özet (Çeviri)
This dissertation focuses on the publication of Servet-i Fünun, the illustrated popular science and culture magazine, between 1896 and 1901, when it accompanied the Edebiyat-ı Cedide authors. It analyses the connection between the discourse of reality in the columns and the regimes of representation in the stories simultaneously published in the magazine. The discourse of reality in the magazine is based on the phenomenon of actuality, which is perceived as a cumulative mass of events in the world, occurring naturally or through human agency, indexed to the here-and-now, supported by visuality, and orientated towards progress. Through the discourse of reality, it exhibits the magazine's intricate network of interaction and competition between the Ottoman Empire and the contemporary world. This understanding of reality, which was an extension of Ottoman modern culture at the end of the 19th century, also transformed the narratological, thematic and aesthetic construction of 137 stories.“Actual”agendas such as science, technology, reason, modern daily life, and modern individuality were the subjects of the stories. These subjects were narrativized in accordance with historical and photographic reality through experimental techniques such as authoritative narration, dialogue, letters. In some stories, the representation of reality is reconciled with the progressive ideals that are integrated with reality in columns, while in others, the ideals attributed to reality are distanced from or questioned. Thus, the dissertation argues that the regimes of representation of reality in the stories of Servet-i Fünun diversified on a spectrum from idealism to modernism, two mutually exclusive extreme aesthetic attitudes.
Benzer Tezler
- Servet-i Fünûn Dergisinde kadın (1896-1901)
Women in the Journal of Servet-i Fünûn (1896-1901)
BEYZA NUR SADIK ÖZTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN KANTER
- Modern Türk edebiyatında tabiat algısı: Servet-i Fünun Dönemi (1896-1901)
The perception of nature in modern Turkish literature: Servet-i Funun period (1896-1901)
HAZEL MELEK AKDİK
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZLI GÖKÇEK
- Servet-i Fünun dergisi, 1171 - 1222. sayılar; inceleme ve seçilmiş metinler
Başlık çevirisi yok
HASAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMET EMRE
- Servet-i Fünun edebiyatında Türkçenin cümle yapısı
The Syntax of Turkish in Servet-i Funoun literature
FATMA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET CEMİLOĞLU
- Mehmet Rauf'un Son Emel hikâye kitabı üzerine bir inceleme
An analysis on the story book Son Emel of Mehmet Rauf
HANİFE MİHRİBAN ŞATIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYHAN UYGUN AYTEMİZ