Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi'nde korunan el yazmalarındaki Rumi motiflerinin incelenmesi ve sanatsal üretimleri
An analytical study of Rumi motifs in manuscripts housed at the Kastamonu Manuscripts Library and their artistic interpretations
- Tez No: 962576
- Danışmanlar: DOÇ. MUHAMMET BİLGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu tez, Türk süsleme sanatlarında önemli bir konumda olan Rumi motifinin tarihsel gelişim, biçimsel özellik ve bilhassa tezhip sanatındaki kullanım biçimleri hakkında incelemeler içermektedir. Araştırma kapsamında Rumi motifinin Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerindeki konumu ve gelişim süreçleri analiz edilmiş; klasik dönem eserleriyle çağdaş yorumlar karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Çalışmada, tezhip sanatında Rûmî motifinin kompozisyon içindeki işlevi, stilize edilme süreci ve yöntemleri ile desen özellikleri açıklamalı olarak eklenmiştir. Araştırma nitel bir yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Literatür taraması, görsel analiz ve çizim teknikleri bir arada kullanılmıştır. Bu doğrultuda Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi'nde yer alan tezhipli yazma eserlerdeki Rûmî motifli örnekler incelenerek, örneklerin görselleri, teknik çizimleri ve motif yorumlamalarına tez kapsamında yer verilmiştir. Çalışma sonucunda, Rûmî motifinin yalnızca dekoratif ve görsel değil, aynı zamanda geleneksel sanatın aktarımında sembolik anlamlar taşıdığı ortaya konmuştur. Farklı dönemlerdeki estetik anlayışlara göre çeşitli biçimlerde kullanılıp yorumlandığı tespitinde bulunulmuştur. Bu bağlamda, elde edilen veriler doğrultusunda, Rûmî motifinin hem sanat eğitimi hem de geleneksel sanatların çağdaş yorumlanması açısından önemli bir kaynak oluşturduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis explores the historical development, formal characteristics, and especially the application of the Rumi motif—an element of significant importance in Turkish ornamental arts—with a particular focus on its use in the art of tezhip (Islamic illumination). The study analyzes the status and evolution of the Rumi motif during the Seljuk, Beylik, and Ottoman periods, comparing classical examples with contemporary interpretations. It evaluates the motif's function within composition, its stylization processes and methods, and its pattern characteristics, while interpreting how artists have approached and applied it. The research was conducted using a qualitative method. Literature review, visual analysis, and drawing techniques were employed together. Within this framework, illuminated manuscripts containing Rumi motifs from the Kastamonu Manuscript Library were examined. Visual documentation, technical drawings, and interpretations of these motifs were included in the thesis. The findings reveal that the Rumi motif is not only a decorative and visual element but also holds symbolic meanings in the transmission of traditional arts. It has been used and interpreted in various forms depending on the aesthetic perspectives of different historical periods. In this context, it has been concluded that the Rumi motif constitutes a valuable source both for art education and for the contemporary interpretation of traditional Turkish arts.
Benzer Tezler
- Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi'nde korunan tezhipli el yazmalarındaki tığ motifleri ve sanatsal üretimler
Tig motifs in the illuminated manuscripts preserved at the Kastamonu Manuscript Library
ÖZKAN YAYCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET BİLGEN
- Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi'nde korunan elli adet yazma eserin şemseli cilt süslemelerinin incelenmesi
Investigation of fifty manuscripts bindings which has şemse decorations preserved in Kastamonu Manuscript Library
AMİNE UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. MUHAMMET BİLGEN
- Kayseri Raşit Efendi Yazma Eser Kütüphanesi'nde korunan kırk adet yazma eserin tezyini açıdan incelenmesi ve sanatsal üretimler
Examination of forty manuscript works preserved in Kayseri Raşit Efendi Manuscript Library in terms of decoration and artistic productions
BEDRİYE ÖZBEK
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. MUHAMMET BİLGEN
- Kastamonu yazma eserler kütüphanesi'nde yer alan 19. yüzyıl'a ait Kur'an-ı Kerimlerin tezyinat özellikleri ve özgün tezhip çalışmaları
Decorations of 19th century handwritten Holy Qur'ans located in the Kastamonu manuscripts library and genuine illumination works
MİNE DİLBER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2019
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SEVAY ATILGAN
- Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesinde korunan 16. yy. a ait el yazması eserlerin ebrularının incelenmesi
Examining of marbling of manuscripts belonging to the sixteenth, protected in the Kastamonu Manuscript Library
MERT COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM MUSTAFA VUSLAT NOYAN GÜVEN