Hipofiz makroadenomlarının MRG ile izleminde kontrastlı incelemenin gerekliliği
The necessity of contrast-enhanced imaging in MRI follow-up of pituitary macroadenomas
- Tez No: 962608
- Danışmanlar: PROF. DR. KAMİL KARAALİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Radyoloji ve Nükleer Tıp, Radiology and Nuclear Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Radyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Amaç: Hipofiz makroadenomlarının MRG ile izleminde gözlemci içi/gözlemciler arası uyumu, kontrastlı ve kontrastsız görüntülerde karşılaştırmalı olarak analiz etmek; kontrast madde kullanımının gerekliliğini, incelenen parametreler ışığında yeniden değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışmada, 1 Ocak 2012 – 1 Eylül 2024 tarihleri arasında Akdeniz Üniversitesi Hastanesi'nde hipofiz MRG çekilmiş ve hipofiz makroadenomu tanısı almış toplam 139 hasta değerlendirildi. Opere edilmemiş 64 hastaya ait tanısal ve iki adet takip MRG ile opere edilmiş 75 hastaya ait preoperatif ve iki adet geç dönem postoperatif MRG olmak üzere toplamda 417 hipofiz MRG çalışmaya dahil edildi. Değerlendirmeler, biri daha deneyimli olmak üzere iki gözlemci tarafından ayrı oturumlarda koronal T2 ağırlıklı ve kontrastlı koronal T1 ağırlıklı sekanslar üzerinde gerçekleştirildi. Opere olmayan olgularda; lezyon varlığı, maksimum kraniokaudal ve horizontal uzunluk, internal karotis arterlerin horizontal kavernöz segmentleri arasındaki en kısa mesafe, Knosp sınıflaması, Zürih Hipofiz Skoru ve optik yol basısı değerlendirildi. Opere olgularda ise rezidüel lezyon varlığı ve lokalizasyonu analiz edildi. Gözlemci içi ve gözlemciler arası uyum, Intraclass Correlation Coefficient (ICC), Cohen's Kappa, Wilcoxon eşleştirilmiş sıra testi ve Bland-Altman analizleri ile değerlendirildi. Bulgular: Opere edilmemiş hastalarda tüm lezyonlar kontrastsız T2 sekanslarında net şekilde saptanabildi. Kraniokaudal ve horizontal uzunluk ölçümleri her iki sekansta da yüksek gözlemci içi ve arası uyum gösterdi. Knosp sınıflamasında kategorik uyum, Zürih Hipofiz Skoru'na göre daha yüksekti. Zürih Skoru'nda horizontal çap, internal karotis arterler arası mesafeye oranlandığı için, mesafe ölçümlerindeki küçük farklar oranlarda belirgin değişikliğe yol açabilmekteydi. Optik yol basısı değerlendirmesinde gözlemciler arası uyum kontrastsız görüntülerde daha yüksekti. Opere hastaların geç dönem izlem MRG'lerinde kontrastlı görüntüler ile rezidüel lezyon varlığı değerlendirmesi bilgi ve deneyim düzeyi farklı gözlemciler arasında değerlendirme uyumunu anlamlı ölçüde artırmıştı. Opere hastalarda kontrastsız görüntülerle değerlendirme deneyimli gözlemci tarafından sınırlı doğrulukla yapılabilmişti. Sonuç: Opere olmadan takip edilecek makroadenom olgularının izlem MRG'leri kontrastsız olarak yapılabilir. Opere olan olgularda ise geç dönemde izlemin kontrendikasyon yoksa kontrastlı olarak yapılması, kontrast verilemeyen durumlarda değerlendirmenin deneyimli radyologlarca yapılması uygun olacaktır.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to evaluate and compare the diagnostic accuracy and intra-/inter-observer agreement of contrast-enhanced versus non-contrast MRI sequences in the follow-up of pituitary macroadenomas, and to reassess the necessity of gadolinium-based contrast agents based on key imaging parameters. Materials and Methods: In this retrospective study, a total of 139 patients who underwent pituitary MRI and were diagnosed with pituitary macroadenoma at Akdeniz University Hospital between January 1, 2012, and September 1, 2024, were evaluated. The dataset included 417 pituitary MRIs: diagnostic and two follow-up MRIs from 64 non-operated patients, and preoperative plus two late postoperative MRIs from 75 operated patients. Evaluations were performed independently by two observers—one more experienced—using coronal T2-weighted and contrast-enhanced coronal T1-weighted sequences in separate sessions. In non-operated patients, lesion presence, maximum craniocaudal and horizontal dimensions, the shortest intercarotid distance at the horizontal cavernous segment of the internal carotid arteries, Knosp classification, Zurich Pituitary Score, and optic pathway compression were assessed. In operated patients, the presence and localization of residual lesions were analyzed. Intra- and inter-observer agreement was assessed using Intraclass Correlation Coefficient (ICC), Cohen's Kappa, Wilcoxon signed-rank test, and Bland-Altman analysis. Results: In non-operated patients, all lesions were clearly identified on non-contrast T2-weighted sequences. Craniocaudal and horizontal measurements demonstrated high intra- and inter-observer agreement across both sequences. Categorical agreement of the Knosp classification was higher than that of the Zurich Pituitary Score. Because the Zurich Score is calculated using the ratio of horizontal tumor diameter to intercarotid distance, minor differences in distance measurements could cause significant changes in the ratio. Inter-observer agreement in optic pathway compression evaluation was higher on non-contrast sequences. In postoperative follow-up MRIs of operated patients, contrast-enhanced imaging significantly improved inter-observer agreement in evaluating residual lesions, especially in the presence of observers with differing levels of experience. Residual lesion assessment using non-contrast images showed limited but acceptable accuracy when performed by the experienced observer. Discussion&Conclusion: Follow-up MRI examinations of non-operated pituitary macroadenoma cases can be performed without contrast. In operated cases, contrast-enhanced imaging is recommended for late postoperative follow-up in the absence of contraindications; however, when contrast administration is not possible, image interpretation should be performed by experienced radiologists.
Benzer Tezler
- Hipofiz makroadenomlarında cerrahi öncesi tümör sertliğinin değerlendirilmesinde MR histogramın rolü
The role of mri histogram in the evaluation of preoperative tumor consistency in pituitary macroadenomas
AMALYA ZEYNALOVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Radyoloji ve Nükleer Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİVAN IŞLAK
- Hipofiz makroadenomlarında cerrahi tedavi etkinliğini öngörmede manyetik rezonans görüntüleme bulgularının değerlendirilmesi
Evaluation of magnetic resonance imaging findings in prediction of surgical treatment effectiveness in pituitary macroadenomas
MUHAMMED SAMED CANSIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Radyoloji ve Nükleer TıpSelçuk ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALAADDİN NAYMAN
- Hipofiz makroadenomlarının preoperatif ve postoperatif radyolojik özellikleri ile hormon profilleri ve P-53, Kİ-67 değerlerinin karşılaştırılması
The Preoperative and postoperative Radiological Properties and Hormone Profiles of Hypophysis Macroadenom and The Comparison of P-53, Kİ-67 Values
MUSTAFA KARABİNA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Radyoloji ve Nükleer TıpSağlık Bilimleri ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET MESRUR HALEFOĞLU
- Hipofiz makroadenomlarının kıvamının preoperatif belirlenmesinde konvansiyonel ve difüzyon ağırlıklı MR görüntüleme
Preoperative evaluation of consistency of pituitary macroadenomas with conventional and diffusion-weighted MR imaging
HACER BAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Radyoloji ve Nükleer TıpMarmara ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAZANFER EKİNCİ
- Hipofiz adenomlarında cyberknıfe sonrası MR izlemi
Cyberknife radiotherapy for pituitary adenomas: post-treatment MR findings
ALİ FIRAT SARP
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Radyoloji ve Nükleer Tıpİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiRadyodiagnostik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA FAZIL GELAL