1923-1950 yılları arasında Ankara'daki yerli ve yabancı mimarların eğitim yapılarının karşılaştırmalı ön yüz düzeni analizi
Comparative facade design analysis of educational buildings by local and foreign architects in Ankara between 1923 and 1950
- Tez No: 962794
- Danışmanlar: PROF. DR. MELTEM ÖZKAN ALTINÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarisi, Eğitim Yapıları, Cephe Tasarımı, Modernleşme, Yerli ve Yabancı Mimarlar, Early Republican Period Architecture, Educational Buildings, Facade Design, Modernization, Local and Foreign Architects
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Bu tez, 1923-1950 yılları arasında Ankara'da yerli ve yabancı mimarlar tarafından tasarlanan eğitim yapılarının cephe tasarımlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte hız kazanan modernleşme süreci, yalnızca toplumsal yapıda değil, kentsel çevrede ve mimaride de köklü değişimlere yol açmıştır. Özellikle başkent olarak seçilen Ankara, bu dönüşümün mekânsal bir laboratuvarı haline gelir ve mimarlık, yeni rejimin ideolojik mesajlarını ileten önemli bir araç olarak kullanılır. Eğitim yapıları ise, bu süreçte hem işlevsel hem de simgesel açıdan ön planda olan yapı gruplarıdır. Erken Cumhuriyet döneminde eğitim yapılarının yalnızca birer işlevsel yapı olmaması aynı zamanda devletin modernleşme ideallerini kamusal alana yansıtması, sembolik mekânlar olarak değerlendirilmesinde kullanılabilecek en önemli argümandır. 1923-1950 yılları arasında Ankara'da inşa edilen eğitim yapılarının cephe kurguları sade, işlevsel ve simgesel ögeleriyle erken Cumhuriyet döneminin toplumsal, kültürel ve ideolojik dönüşümünü yansıtan mimari ifadeler olarak belirir. Bu ifade biçimlerini açığa çıkartan en iyi yöntemlerden bir tanesi yapıların cephe tasarımlarının okunmasından geçmektedir. Bu tez çalışması, yerli ve yabancı mimarlar tarafından tasarlanan eğitim yapılarını karşılaştırmalı cephe analizi yöntemiyle incelemektedir. Bu analizde yapıların cephe düzeni, simetri anlayışı, malzeme kullanımı ve stilistik özellikleri değerlendirilmektedir. Yapılan incelemeler sonucunda; yabancı mimarların tasarımlarında modernist ve rasyonalist çizgileri daha fazla ön plana çıkartırken, yerli mimarların ise tasarımlarında ulusal mimarlık akımının etkilerine yer verdiği ve geleneksel formlarla ilişki kurma çabası içerisinde oldukları dikkat çekmektedir. Bu bağlamda bu tezle birlikte cephe tasarımının sadece mimari bir mesele değil, aynı zamanda sosyo-politik bir anlatım aracı olduğu ifade edilmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the facade designs of educational buildings in Ankara, designed by both local and foreign architects between 1923 and 1950. The modernization process, which accelerated following the proclamation of the Republic, led to profound transformations not only in the social structure but also in the urban environment and architecture. In particular, Ankara, chosen as the new capital, became a spatial laboratory for this transformation, and architecture was employed as a crucial tool for conveying the ideological messages of the new regime. Within this process, educational buildings stood out as a significant group of structures, both functionally and symbolically. The fact that educational buildings of the early Republican period were not merely functional structures, but also reflected the state's modernization ideals into the public realm, constitutes one of the strongest arguments for considering them as symbolic spaces. The facades of educational buildings constructed in Ankara between 1923 and 1950 appear as architectural expressions that reflect the social, cultural, and ideological transformation of the early Republican period through their simple, functional, and symbolic elements. One of the most effective methods to reveal these modes of expression is the reading of their facade designs. This thesis analyzes educational buildings designed by local and foreign architects using a comparative facade analysis method. In this analysis, the facade composition, the understanding of symmetry, the use of materials, and stylistic features of the buildings are evaluated. The findings indicate that foreign architects tended to emphasize modernist and rationalist lines more prominently in their designs, while local architects incorporated the influences of the National Architectural Movement and sought to establish a connection with traditional forms. In this context, this thesis argues that facade design should be regarded not merely as an architectural concern, but also as a socio-political narrative tool.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 1923-1950 yılları arasında Erken Cumhuriyet Dönemindeki ulusal kimlik arayışlarının Bursa'daki mimarlık ortamına yansımaları
Reflections of the quest for national identity in the architectural environment of Bursa during the Early Republican Period in Turkey (1923-1950)
HATİCE CEREN SAĞLIK
- Ankara'da sanat koleksiyonculuğu
Art collecting in Ankara
SELİN SEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUAT ALP
- Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi başkentlerinde banka yapıları (1850-1950)
In the Ottoman and Republican Periods bank capital structures (1850-1950)
AYSUN ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SÖNMEZER
- Miras yapı komplekslerinin yeniden kullanımı: Ankara Saraçoğlu mahallesi için yeniden kullanım stratejileri
Adaptive reuse of heritage building complexes: Adaptive reuse strategies for Ankara Saraçoğlu neighborhood
DİLAY ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE CORDAN
- Muş kent merkezinde erken cumhuriyet dönemi kamu yapıları
Public buildings of the early republican era in the city center of Mus
SÜMEYRA GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALEV ERKMEN ÖZHEKİM