Tokat yöresinde icra edilen uzun havaların motifik yapılar, makamsal ve biçimsel özellikleri açısından analizi
Analysis of uzun havalar performed in Tokat region in terms of motif structures, maqam and stylistic features
- Tez No: 962856
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT SALİM TOKAÇ, PROF. DR. CENK GÜRAY
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Musikisi Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Bu araştırmanın amacı, Tokat yöresi müzik kültürünün ezgisel yapı açısından en karakteristik ögelerini içinde barındıran“Yöresel Uzun Havaları”motif yapıları, makamsal ve biçimsel özellikleri açısından incelemektir. Ayrıca yöreye ait uzun havaların ezgi yapıları aracılığıyla, farklı coğrafyalarla Anadolu'nun müzik etkileşimi üzerinde fikir yürütmeye çalışılmıştır. Araştırmada TRT THM Repertuarında Tokat yöresine kayıtlı 7 eser, Turhan ve Adıgüzel tarafından 2008 yılında kaleme alınan Tokat Türküleri ve Oyun Havaları adlı kaynakta yer alan, yirmi iki adet uzun hava içerisinden ses kaydına ulaşılabilen 3 eser, yöre sanatçıları tarafından sıkça icra edilen ve yöre tavrını yansıttığı düşünülen 4 uzun hava incelenmiştir. Çalışmada yer alan uzun havaların açış kısmı ve birinci kıtalarının söz kısımları ses ve video kayıtları üzerinden notaya alınmıştır. Notaya alınan uzun havaların makamsal analizi Bayraktarkatal ve Güray'ın 2021 yılında önerdikleri“Makamsal Ezgi Çekirdekleri”kavramına yeni bir yaklaşım içeren model aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada yer alan uzun havalar öncelikle teması, kullandığı dil, hece ölçüsü, varsa kafiye düzeni üzerinden edebi analiz yapılmıştır. Ardından müzikal cümle yapıları, perde bilgileri, ezgi katmanları ve ezgi çekirdeği yapıları tespit edilmiştir. Tespit edilen ezgisel yapılar, ezgi çekirdekleri, temel motif yapıları (Başlangıç, Gelişme, Karar) ve formları tablolar aracılığıyla gösterilmiştir. Araştırma sonucunda uzun havalarda çargâh, bayati şiraz, hüseyni ve hicaz ezgi çekirdeklerinin ana ezgi çekirdeği olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to analyze the“Local Uzun Hava”, which contain the most characteristic elements of the music culture of Tokat region in terms of melodic structure, in terms of motif structures, maqam and formal features. In addition, through the melodic structures of the local uzun hava, it was tried to speculate on the musical interaction of Anatolia with different geographies. In the research, 7 works registered to Tokat region in TRT THM Repertoire, 3 works whose sound recordings can be accessed among the twenty-two uzun havalar in the source titled Tokat Türküleri ve Oyun Havaları written by Turhan and Adıgüzel (2008), and 4 uzun hava that are frequently performed by local artists and thought to reflect the local attitude were analyzed. The opening part and the lyrics of the first stanzas of the long airs in the study were notated through audio and video recordings. The maqamal analysis of the notated uzun hava was carried out through the model proposed by Bayraktarkatal and Güray in 2021, which includes a new approach to the concept of“Maqamal Melody Cores”. Uzun hava included in the study were first analyzed literarily through their theme, language, syllabic meter, and rhyme scheme, if any. Then, musical sentence structures, pitch information, melody layers and melody core structures were determined. The identified melodic structures, melody cores, basic motif structures (Beginning, Development, Decision) and forms are shown in tables. As a result of the research, it was determined that çargâh, bayati şiraz, hüseyni and hicaz are the main melody cores in uzun hava.
Benzer Tezler
- Zile yöresinde icra edilen semah ezgilerinin müzikal analizi
Musical analysis of semah melodies performed in Zile region
CEM AKIN
- Tokat yöresi geleneksel yazma baskı sanatının tarihsel süreci ve öğretiminin çözümlenmesi
Analysis of historical process and teaching of traditional craft of hand printed tissues in Tokat (district)
MEHTAP ÇOŞKUN AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEN ÇEKEN
- Tokat masalları üzerine araştırma ve incelemeler
Research and investigations on Tokat tales
MUSTAFA SARGIN
Doktora
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Muğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NACİ ÖNAL
- Türkiye'deki zurna icra pratiklerinde yaygın tını ve üslûp farklılıklarının çalgıbilimsel bir çerçevede değerlendirilmesi
Evaluation of common timbre and stylistic differences in zurna performance practices in turkey in orgonological framework
YUNUS EMRE
Doktora
Türkçe
2024
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİMüzikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKKI ALPER MARAL
- Tokat yöresinde doğal olarak yetişen 'yer elması' elma genotiplerinin (Malus sp.) seleksiyonu ve anaçlık potansiyellerinin araştırılması
Determinaton of rootstock characteristics and selection of 'yer elmasi' apple genotypes (Malus sp.) naturally grown in tokat region
OSMAN IŞIK
Doktora
Türkçe
2015
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RESUL GERÇEKCİOĞLU