Av tüfeği ses fişeklerinin hedef yüzeyler üzerindeki etkilerinin mesafeye bağlı olarak incelenmesi
Investigation of the effects of shotgun sound flares on target surfaces as a function of distance
- Tez No: 963037
- Danışmanlar: PROF. DR. AYLİN YALÇIN SARIBEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Adli Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Ülkemizde yaygın olarak kullanılan av tüfekleri ile meydana gelen yaralanma ve ölüm olgularına sıkça rastlanmaktadır. Son yıllarda ticari amaç ile üretilmeye başlanan ses fişekleri kurusıkı olmalarından dolayı zararsız bir fişek türü olarak bilinmekte ve kullanılmaktadır. Ses fişekleri içerisinde geleneksel saçma içeren av tüfeği fişeklerinden farklı olarak buğday, bulgur ve çeşitli tohumlar yer almaktadır. Ses fişekleri içerisinde bulunun bu bakliyatların geleneksel av tüfeği fişeklerinde olduğu gibi saçma etkisi oluşturup oluşturmayacağı ve canlılara gerçekten zarar verip vermeyeceği merak edilerek bu çalışmada geleneksel av fişekleri ile ses fişeklerinin etkileri karşılaştırılmak istenmiştir. Çalışmada; ZUBER marka ses fişeği ve tekli domuz kurşunu, STERLING marka şevrotin ve saçma kullanılmıştır. Bu fişekler içerikleri bakımından incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Fişekler ile 0 cm, 5 cm, 50 cm, 100 cm ve 150 cm mesafelerden 12 kalibre yarı otomatik bir av tüfeği kullanılarak iki farklı hedef üzerinde atışlar gerçekleştirilmiştir. Hedefler kumaş ve balistik jelatin olmak üzere iki çeşittir. İki hedefe de 20'şer atış olmak üzere toplamda 40 atış yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; 12 kalibre av tüfeği ve 12 kalibre dört farklı fişek ile kumaş yüzeye yapılan atışlarda, 0 cm ve 5 cm'den yapılan atışlar sonrası bütün fişek çeşitlerinde saçma hariç artı biçimli bir yırtılma meydana gelmiştir. 5 cm'den yapılan atışta saçma ile oluşan giriş deliği çevresinde T biçiminde bir yırtılma meydana gelmiştir. 0 cm ve 5 cm mesafeden yapılan atışlar sonrası ses fişekleri ve geleneksel av tüfeği fişeklerinin oluşturduğu giriş delikleri incelenmiş olup, ses fişeklerinin daha büyük bir yırtılma oluşturduğu gözlemlenmiştir. 50 cm, 100 cm ve 150 cm'den yapılan atışlar incelendiğinde ise, mesafe artıkça giriş deliklerinin literatür ile uyumlu olarak küçülmeye başladığı gözlemlenmiş olup, ses fişeklerinde ise bu küçülmenin diğerlerinden daha az olduğu gözlenmiştir. Geleneksel av fişeklerinden biri olan şevrotin ile yapılan 100 cm ve 150 cm atışlarda, giriş deliğinin çevresinde az miktarda satellit giriş delikleri gözlemlenmiştir. Ses fişeklerinde ise 50 cm, 100 cm ve 150 cm'den yapılan atışlarda giriş deliği çevresinde satellit giriş delikleri gözlemlenmiş olup, mesafenin artması ile birlikte oluşan satellit giriş deliklerinin de sayısının arttığı ve daha geniş bir alana yayıldığı da gözlemlenen unsurlardandır. Balistik jelatin üzerine geleneksel av tüfeği fişekleri ve ses fişeği ile yapılan atışlarda 3 balistik jelatin hariç geriye kalan bütün jelatinler yüksek hızlarda parçalara bölünerek etrafa yayılmıştır. Bu parçalanma ölçümleri etkilemiş olup, fiziksel olarak yapılan incelemede zararsız olduğu düşünülen ses fişeklerinin de geleneksel av fişekleri ile aynı etkiyi oluşturduğu gözlemlenmiştir. Ticari amaç ile üretilen, kurusıkı olmalarından dolayı hiçbir canlıya zarar vermeyeceği düşünülen ses fişeklerinin gerçekleştirilen çalışma sonrası düşünüldüğü kadar masum olmadığı ve herhangi bir canlıya isabet etmesi durumunda yaralanmalara ve daha kötü bir sonuç ile ölüme sebebiyet verebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In recent years, sound cartridges, which have started to be produced for commercial purposes, are known and used as a harmless type of cartridge because they are blank. Unlike traditional shotgun cartridges containing pellets, sound cartridges contain wheat, bulgur and various seeds. This study aims to compare the effects of traditional shotgun cartridges and sound cartridges, wondering whether these legumes in sound cartridges will create a pellet effect as in traditional shotgun cartridges and whether they will actually harm living things. In the study; ZUBER brand sound cartridges and single bullets, STERLING brand chevrotin and buckshot were used. These cartridges were examined and compared in terms of their contents. The cartridges were fired at two different targets using a 12 cal semi-automatic shotgun at distances of 0 cm, 5 cm, 50 cm, 100 cm and 150 cm. The targets were fabric and ballistic gelatin. A total of 40 shots were fired, 20 shots on each target. According to the results obtained; in the shots fired at the fabric surface with 12 cal shotgun and 12 cal 4 types of cartridges, after the shots fired from 0 cm and 5 cm, a plus-shaped tear occurred in all cartridge types except pellets. When fired from 5 cm, a T-shaped tear occurred around the entrance hole formed by the pellet. After firing at 0 cm and 5 cm, the entrance holes formed by sound cartridges and traditional shotgun cartridges were examined and it was observed that sound cartridges produced a larger tear. When shots at 50 cm, 100 cm and 150 cm were analyzed, it was observed that the entrance holes started to shrink as the distance increased in accordance with the literature, and this shrinkage was observed to be less for sound cartridges. In the 100 cm and 150 cm shots fired with a traditional hunting cartridge, namely, the chevrotin, a small amount of satellite entrance holes were observed around the entrance hole. In the case of sound cartridges, satellite entry holes were observed around the entrance hole when shot at 50 cm, 100 cm and 150 cm, and it was also observed that the number of satellite entry holes increased with increasing distance and spread over a wider area. When traditional shotgun cartridges and sound cartridges were fired on ballistic gelatin, all gelatins except 3 ballistic gelatins were shattered into pieces at high speeds and spread around. This fragmentation affected the measurements and it was observed that sound cartridges, which are considered to be harmless in physical examination, had the same effect as traditional shotgun cartridges. After the study, it was concluded that the sound cartridges, which are produced for commercial purposes and which are thought not to harm any living creature because they are blank cartridges, are not as innocent as they are thought to be and may cause injuries and death with a worse result if they hit any living creature.
Benzer Tezler
- Av tüfeği ses fişeklerinde atış mesafesinin değerlendirilmesi
Evaluation of the shooting distance at shotgun sound cartridges
ÇAĞDAŞ MERİÇ
- Av tüfeği imalatı yapılan işletmelerde üretim montaj ve test atışı aşamalarında gürültü maruziyet düzeylerinin incelenmesi
The research of noise expositin during production installation and test shots in businesses producing shotgun stages
ŞERİFE ÖZDEN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Savunma ve Savunma TeknolojileriÜsküdar Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. RÜŞTÜ UÇAN
- Av tüfeği atışlarında ara hedeflerin saçma dağılımına etkisi
The effect of intermediate targets on spread of pellets from firearms
MUSTAFA KARAPİRLİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2007
Adli TıpMarmara ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ERCÜMENT AKSOY
- Av tüfeği namlu uzunluğunun saçma dağılımına etkisinin değerlendirilmesi
The evaluation of the effect of shotgun barrel length on pellet dispersion
SEFER BİLGİ
- Av tüfeği namlu uzunluğunun saçma dağılımına etkisi ve atış mesafesinin belirlenmesinde önemi
The effect of barrel length on dispersion of bullets and importance on determination of shooting range
ADNAN ÇELİKEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
Adli TıpEskişehir Osmangazi ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN BALCI