A'lem eş-Şentemerî ve Endülüs dil ekolündeki yeri
Aʿlam al-Shantamarī and his position in the Andalusian linguistic school
- Tez No: 963049
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HARUN ÖZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Aʿlem eş-Şentemerî, daha önceleri Endülüs hakimiyetinde olan şimdiki Portekiz sınırları içerisinde yer alan Şentemeriyye'de doğmuş ve ilim tahsilinin ilk yıllarını bu çevrede geçirmiştir. V. Asırda yaşamış nahve ve şiire merakıyla ön plan çıkmış bir âlim olan eş-Şentemerî, Ebü'l-Kâsım el-İflîlî, Ebû Sehl Yunus b. Ahmed el-Cüzâmî, Ebû Bekir Müslim b. Abdilaziz b. Efleh en-Nahvî gibi Kurtuba'nın önemli âlimlerinin ders halkasına katılmış, onlardan aldığı bu dersler ilmî birikiminin şekillenmesinde etkili olmuştur. İşbîliye ve çevresini hakimiyeti altında bulunduran o dönemin en güçlü devletçiklerinden olan Abbâdî sarayında Muʿtazıd Billâh'ın saray şairliğini yapmıştır. Siyâsî olarak karmaşa olmasına rağmen kültürel olarak büyük ilerlemenin olduğu o dönemde eş-Şentemerî de bu ilerlemeye katkıda bulunmuştur. Saray şairliğinin yanı sıra hükümdarın isteğiyle Sîbeveyhî'nin el-Kitâb'ına şerhler yazmış bu şerhler sadece Endülüs'te değil tüm İslam aleminde meşhur olmuştur. Ayrıca yine hükümdarın isteğiyle Ebû Temmâm'ın Hamâse eserine şerh yazmıştır. Bu şerh Endülüs'ten günümüze ulaşan nadir şerhler arasında yer almıştır. Sarayda hükümdarın çocuklarına nahiv ve edebiyat dersleri vermesinin yanı sıra güçlü hitabeti ve şiire vukufiyeti sayesinde oluşturduğu ders halkasına sadece İşbîliye'lilerin değil çevre şehirlerden pek çok kişinin katılması, onun döneminde ne kadar meşhur bir âlim olduğunu gösteren bir delil olmuştur. Ayrıca nahiv alanındaki görüşleriyle Endülüs dil ekolünü Bağdat dil ekolüne yaklaştıran kimselerden olduğu ifade edilmiştir. Nahiv kurallarını gerekçelendirme konusunda tek bir illetle yetinmeyip ikinci ve üçüncü illetleri aramasıyla meşhur olmuştur. Bu çalışma nahiv bilgisi ve şiir kabiliyeti olan Aʿlem eş-Şentemerî'yi ve onun Endülüs Dil Ekolündeki yerini ele almaya çalışmıştır.
Özet (Çeviri)
Aʿlem al-Shantamarī was born in Shantamariyya, a region formerly under Andalusian rule and now within the borders of Portugal. He spent the early years of his education in this area. Living in the 5th century AH (11th century AD), al-Shantamarī distinguished himself with his passion for grammar and poetry. He attended study circles of prominent scholars of Córdoba, such as Abū'l-Qāsim al-Iflīlī, Abū Sahl Yūnus b. Aḥmad al-Juzāmī, and Abū Bakr Muslim b. ʿAbd al-ʿAzīz b. Aflaḥ al-Naḥwī, and these scholarly gatherings played a significant role in shaping his intellectual background. He served as a court poet to al-Muʿtaḍid Billāh in the ʿAbbādī palace of Seville (Ishbīliya)—one of the most powerful principalities of the time. Despite the political unrest of that era, cultural life was flourishing, and al-Shantamarī actively contributed to this cultural revival. Beyond his role as court poet, and upon the ruler's request, he authored commentaries on Sībawayh's Kitāb, which became renowned not only in al-Andalus but throughout the Islamic world. At the caliph's behest, he also composed a commentary on Abū Tammām's Ḥamāsa, a rare work among the few commentaries from al-Andalus that have survived to this day.In addition to teaching grammar and literature to the royal children, his eloquence and mastery of poetry attracted students not only from Seville but also from neighboring regions, proving his fame and influence as a scholar of his time.Furthermore, al-Shantamarī is regarded as one of the figures who brought the Andalusian grammatical school closer to the Baghdad linguistic tradition. He became known for his method of reasoning in grammar, not settling for a single grammatical cause but always seeking a second and even third cause to explain linguistic phenomena. This study aims to explore Aʿlem al-Shantamarī, renowned for his grammatical expertise and poetic skill, and to examine his position within the Andalusian linguistic school.
Benzer Tezler
- Ankara Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu'nda 06 mil yz a 10103 yer numaralı Mecmu'a-i Eş'ar (inceleme-karşılaştırmalı metin)
Ankara National Library Wri̇ti̇ng Collection 06 mil yz a 10103 place number Mecmu'a-i Eş'ar (examination-comparative text)
AYŞE NUR AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Personel seçimi problemlerine geometrik programlama yaklaşımı: Bir işletme uygulaması
Geometric programming approach to personnel selection problems: A study for business
VİLDAN KİSTİK
- Optimization based visual-inertial slam and odometry systems in GPS-denied environments
GPS bağımsız ortamlarda optimizasyon tabanlı görsel ataletsel eş zamanlı haritalama ve konumlandırma sistemleri
FATİH MEHMET DEMİREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSabancı ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÜNEL
- Nuruosmaniye Kütüphanesi 4966 numarada kayıtlı şiir mecmû'ası (60b-118a) (İnceleme-metin)
Which is registered poetry mecmua under no 4966 in Nuruosmaniye Library (60b-118a) (Exmination-text)
ÖMER TEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜZEYİR ASLAN
- Three-photon electromagnetically induced transparency in Rydberg atoms
Rydberg atomlarında üç-foton uyarımlı elektromanyetik olarak indüklenmiş şeffaflık
YAĞIZ OYUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüFotonik Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİLAY SEVİNÇLİ
DOÇ. DR. ÖZGÜR ÇAKIR