Kırsal alanda sürdürülebilirlikle çatışan ticarileşme dinamikleri: Doğu Karadeniz Bölgesinde turizm ve kırsal dönüşüm
Commercialization dynamics conflicting with sustainability in rural areas: Tourism and rural transformation in the Eastern Black Sea Region
- Tez No: 963125
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET MUTLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 348
Özet
Bu tez, Doğu Karadeniz Bölgesinde kırsal alanların dönüşümünü, sürdürülebilirlik ve ticarileşme dinamikleri çerçevesinde ele alarak, turizmin kırsal dönüşüme etkisini ve ortaya çıkan sonuçları analiz etmeyi amaçlamaktadır. Günümüzde kırsal alanlar giderek daha fazla önem kazanmasına rağmen neoliberal politikalar doğrultusunda turizm, madencilik ve enerji gibi sektörler üzerinden ticarileşme sürecinin hızlandığı gözlemlenmektedir. Bu kapsamda, tezde kırsal alanlardaki dönüşüm süreçleri, sermaye birikiminin tarihsel koşulları ve ticarileşme dinamikleri çerçevesinde ele alınmış; bu dinamikler ile sürdürülebilir kalkınma arasındaki gerilimler ortaya konulmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş olup, saha çalışması kapsamında derinlemesine mülakatlar, katılımcı gözlem ve doküman analizi teknikleri kullanılmıştır. Çalışmanın coğrafi kapsamı olarak Türkiye'nin kırsal turizm potansiyeli en yüksek bölgelerinden biri olan Doğu Karadeniz Bölgesi seçilmiş, araştırma Trabzon ve Rize illerini kapsayacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Tez kapsamında belirlenen örneklem, kırsal dönüşüm sürecinden doğrudan etkilenen ve bu dönüşüm süreçlerine ilişkin bilgi sağlayabilecek 7 farklı grup (Kamu Kurumu Temsilcileri, Sivil Toplum Kuruluşları, Emlak Sektörü, Turizm ve Seyahat Acenteleri, Turizm Sektörü Çalışanları, Otel İşletmecileri ve Yerel Halk) üzerinden yapılandırılmış ve toplam 62 katılımcı ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Sahadan toplanan veriler, MAXQDA programı kullanılarak oluşturulan kodlama hiyerarşisi çerçevesinde içerik analizi ve tematik analiz yapılarak değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular, bölgede kırsal alanların turizm aracılığıyla hızla ticarileştiğini, geleneksel kırsal yaşam biçimlerinin dönüşüme uğradığını ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile ticarileşme dinamikleri arasındaki gerilimin giderek arttığını göstermektedir. Özellikle kontrolsüz ticarileşmeye bağlı olarak doğal alanlarda yapılaşmanın artması kırsalda sürdürülebilirliği tehdit eden başlıca sorunlar arasında yer almaktadır. Bunun yanında planlama eksiklikleri nedeniyle turizmin, kırsal alanlarda koruma-kullanma dengesinin bozulmasına ve taşıma kapasitesinin aşılmasına yol açarak, doğal kaynaklar üzerinde ciddi riskler oluşturduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the transformation of rural areas in the Eastern Black Sea Region within the framework of sustainability and commercialization dynamics, aiming to analyze the impact of tourism on rural transformation and its consequences. Despite the increasing significance of rural areas today, it has been observed that the commercialization process has accelerated through sectors such as tourism, mining, and energy in line with neoliberal policies. In this context, the study explores the transformation processes in rural areas by considering the historical conditions of capital accumulation and commercialization dynamics, revealing the tensions between these dynamics and sustainable development. A qualitative research method was adopted in the study, utilizing in-depth interviews, participant observation, and document analysis techniques as part of the field research. The Eastern Black Sea Region, one of Turkey's leading rural tourism destinations, was selected as the geographical focus, and the research was conducted in Trabzon and Rize provinces. The study's sample was structured around seven key stakeholder groups directly affected by rural transformation and capable of providing insights into these processes: Public Institution Representatives, Civil Society Organizations, Real Estate Sector, Tourism and Travel Agencies, Tourism Sector Employees, Hotel Operators, and Local Residents. A total of 62 participants were interviewed. The data collected from the field were analyzed using content analysis and thematic analysis methods within the coding hierarchy established through the MAXQDA software. The findings indicate that rural areas in the region are undergoing rapid commercialization through tourism, leading to significant transformations in traditional rural lifestyles and increasing tensions between sustainable development goals and commercialization dynamics. In particular, the expansion of uncontrolled commercialization and the rise of construction in natural areas have emerged as major threats to rural sustainability. Furthermore, planning deficiencies have been found to contribute to the disruption of the conservation-utilization balance and the exceeding of carrying capacity, posing significant risks to natural resources.
Benzer Tezler
- Kararsız bulanık dilsel terim setleri ile yeşil kamu tedarik süreci için bir model önerisi ve araç seçimi problemine uygulaması
A proposed model of green public procurement with hesitant fuzzy linguistic term sets and its application for vehicle selection problem
MEHMET ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKara Harp Okulu KomutanlığıTedarik ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN DAĞDEVİREN
- Online entrepreneurship as a strategy for rural development: Case of Turkey
Kırsal kalkınma için bir strateji olarak çevrimiçi girişimcilik: Türkiye örneği
BURCU YAŞLAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- Kocaeli ili Körfez ilçesi Kuzey Marmara Otoyolu çevresi kırsal yerleşimlerinde geleneksel mimari ve sürdürülebilirlik sorunu
Traditional architectural and sustainability problems in the rural areas of Kocaeli province Korfez district the North Marmara Motorway surrounding
ŞEYDA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN
- Kırsal peyzaj dönüşümleri: Bozcaada örneği
Rural landscape transformations: Bozcaaada
ŞAHİKA ÇELENK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ERDEM KAYA
- Yöresel kahve türlerinin bölgesel gastronomi turizmi potansiyeline etkisinin değerlendirilmesi: Kenger kahvesi
Evaluation of the effect of local coffee varieties on regional gastronomy tourism potential: Kenger coffee
BEYZA NUR AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL YILMAZ