Romantik ilişkisi olan bireylerin bağlanma stilleri ve partnerin algılanan bağlanma stilinin ilişki doyumu üzerindeki etkisinde temel psikolojik ihtiyaçların aracı rolünün araştırılması
The mediating role of basic psychological needs in the impact of attachment styles and perceived partner attachment on relationship satisfaction in romantic relationships
- Tez No: 963441
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDİ GÜNGÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bağlanma Stilleri, Partnerin Algılanan Bağlanma Stili, İlişki Doyumu, Temel Psikolojik İhtiyaçlar, Attachment Styles, Perceived Partner Attachment Style, Relationship Satisfaction, Basic Psychological Needs
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu çalışmanın temel amacı romantik ilişkisi olan bireylerin bağlanma stillerinin ve partnerin algılanan bağlanma stilinin ilişki doyumu üzerindeki etkisinde temel psikolojik ihtiyaçların aracı rolünü belirlemektir. Bu çalışmada ayrıca ilişki doyumunun demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın örneklem grubu romantik ilişkisi olan 434 kadın ve 141 erkek olmak üzere 575 bireyden oluşmaktadır. Araştırmada betimsel korelasyonel model kullanılmıştır. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II Partner Algısı Formu, Romantik İlişkilerde Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu Ölçeği ve İlişki Doyum Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 29.0 programı ile yapılmıştır. Hipotez modelini test etmek için ise M-Plus 7. Sürüm programı ile 5,000 tekrarlı yeniden örnekleme yöntemi kullanılmıştır. İlişki doyumunun demografik değişkenlere göre değişip değişmediğini belirlemek için bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Bulgulara göre temel psikolojik ihtiyaçlar, kaçınan bağlanma ve partnerin algılanan kaygılı bağlanma stilleri ile ilişki doyumu arasındaki ilişkide kısmi aracı rol; partnerin algılanan kaçınan bağlanma stili ile ilişki doyumu arasındaki ilişkide tam aracı rol oynamıştır. Sevgi/ait olma ihtiyacı da kaygılı bağlanma stili ile ilişki doyumu arasındaki ilişkide tam aracı rol oynamıştır. Kaçınan bağlanma stili ve partnerin algılanan kaygılı bağlanma stili ilişki doyumunu negatif yönde yordamıştır. Kaygılı bağlanma stili ve partnerin algılanan kaçınan bağlanma stili ise ilişki doyumunu temel psikolojik ihtiyaçlar aracılığıyla yordamıştır. Kaçınan ve kaygılı bağlanma stilleri ilişki doyumunu sevgi/ait olma ihtiyacı, güç ihtiyacı ve eğlence ihtiyacı üzerinden anlamlı ve negatif yönde yordamıştır. Partnerin algılanan kaçınan bağlanma stili, ilişki doyumunu sevgi/ait olma, güç ve eğlence ihtiyaçları üzerinden negatif yönde yordarken; partnerin algılanan kaygılı bağlanma stili ise ilişki doyumunu sevgi/ait olma ihtiyacı aracılığıyla pozitif yönde yordamıştır. Demografik değişkenler açısından incelendiğinde, ilişki doyumunun cinsiyete ve sosyoekonomik duruma göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunurken, eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır; lisans eğitim düzeyindeki bireylerin ilişki doyumu, yüksek lisans düzeyindeki bireylerin ilişki doyumuna göre daha yüksek bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The main objective of this study was to examine the mediating roles of basic psychological needs in the relationship between individuals' attachment styles in romantic relationships and their partners' perceived attachment styles on relationship satisfaction. The study also investigated whether relationship satisfaction differs according to demographic variables. The sample consisted of 575 individuals in romantic relationships, including 434 women and 141 men. A descriptive correlational design was employed. Data were collected using the Personal Information Form, the Experiences in Close Relationships Inventory-II, the Partner Perception Form of the same inventory, the Basic Psychological Needs Satisfaction Scale in Romantic Relationships, and the Relationship Satisfaction Scale. Data analysis was conducted using SPSS 29.0. The hypothesis model was tested using M-Plus 7.0 with a 5,000-resample bootstrapping method. Independent samples t-tests and one-way ANOVA were conducted to examine differences in relationship satisfaction based on demographic variables. Findings revealed that basic psychological needs played a partial mediating role in the relationship between avoidant attachment style and relationship satisfaction, as well as between the partner's perceived anxious attachment style and relationship satisfaction. A full mediating role was found for basic psychological needs in the relationship between the partner's perceived avoidant attachment style and relationship satisfaction. The need for love/belonging also fully mediated the relationship between anxious attachment style and relationship satisfaction. Avoidant attachment style and the partner's perceived anxious attachment style negatively predicted relationship satisfaction. Anxious attachment style and the partner's perceived avoidant attachment style predicted relationship satisfaction indirectly through basic needs. Both avoidant and anxious attachment styles negatively predicted relationship satisfaction via the needs for love/belonging, power, and fun. The partner's perceived avoidant attachment style also negatively predicted relationship satisfaction through these same three needs, whereas the partner's perceived anxious attachment style positively predicted relationship satisfaction through the need for love and belonging. Regarding demographic variables, relationship satisfaction did not differ significantly by gender or socioeconomic status; however, a significant difference was found based on educational level. Individuals with a bachelor's degree reported higher relationship satisfaction compared to those with a master's degree.
Benzer Tezler
- Romantik ilişkideki bireylerin bağlanma stillerinin duygu durumları ve birbirlerine bağlanma stilleri üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examining of the effect of attachment styles of individuals in a romantic relationship on their mood and attachment styles of each other
TUĞÇE İNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDİ GÜNGÖR
- Vajinismus tanısı konmuş ve konmamış kadınların bağlanma stilleri ile metakognisyon ve cinsel doyum düzeylerinin değerlendirilmesi
The evaluation of the attachment styles and the levels of meta cognition and sexual satisfaction of women with and without diagnosis of vaginismus
HASRET DUYGU NUR ALEMDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kadın Hastalıkları ve Doğumİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- Bağlanma stilllerinin romantik ilişkilerde reddedilme duyarlılığı, kıskançlık nedenleri ve öfke ifade tarzıyla ilişkisinin incelenmesi
Examining the relations of attachment styles to rejection sensitivity, causes of jealousy and anger expression styles in romantic relationships
BÜŞRA TURAN ÇATIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZLEM MESTÇİOĞLU GÖKMOĞOL
- Cinsiyetinden yakınma (hoşnut olmama) tanısı olan bireyler ve partnerlerinde bağlanma tipi, çift uyumu ve toplumsal cinsiyet rolleri tutumunun araştırılması
Investigating the attachment style, dyadic adjustment and gender roles attitudes in individuals with gender dysphoria and their partners
MEHTAP AZ GENÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİCE ELİF ONUR AYSEVENER
- Kadına yönelik yakın partner/eş şiddeti ile yetişkin bağlanma stilleri ve travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişki
The relationship between close partner violence and posttraumatic stress disorder and adult attachment styles
ELİF ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BELMA GÖLGE