Annelerin evlilik doyumları ile çocuklarında gözlemledikleri ruhsal problemler arasındaki ilişkide annelerin ebeveynlik tutumlarının aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of mothers' parenting attitudes in the relationship between mothers' marital satisfaction and the psychological problems they observe in their children
- Tez No: 963440
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDİ GÜNGÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu araştırmanın amacı evli ve en az bir çocuk sahibi annelerin evlilik doyumlarının çocuklarında görülen ruhsal problemler üzerindeki etkisinde annelerin ebeveynlik stillerinin aracılık etkisinin incelenmesidir. Bu çalışmada ayrıca evlilik doyumunun demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Çalışma gurubu, uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiş 509 evli ve çocuk sahibi anneden oluşmaktadır. Araştırma verileri Evlilik Yaşamı Ölçeği, Güçler ve Güçlükler Anketi ve Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI) aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizi IBM SPSS 29.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin analizinde ayrıca evlilik doyumu ve çocuklarda görülen ruhsal problemlerin çeşitli demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirleyebilmek için Bağımsız Örneklem t- Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi ( ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, annelerin evlilik doyumu düzeyleri, çocuklarda gözlenen ruhsal problemlerin belirlenmesinde kullanılan Güçler ve Güçlükler Anketi (SDQ) alt boyutlarından duygusal sorunlar, davranış problemleri ve akran ilişkileri üzerinde negatif yönde; sosyal davranışlar üzerinde ise pozitif yönde anlamlı bir yordayıcı olmuştur. Annenin ebeveynlik tutumlarının belirlenmesinde kullanılan Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI)'nin alt boyutlarından demokratik ve eşitlik tanıma tutumu, annelerin evlilik doyumu ile çocuklarda görülen dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik arasındaki ilişkide tam aracı, duygusal sorunlar, davranış sorunları, akran sorunları ve sosyal davranış arasındaki ilişkide ise kısmi aracı rol üstlenmiştir. Benzer şekilde ev kadınlığı rolünü reddetme tutumu da, annelerin evlilik doyumları ile dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik arasındaki ilişkide tam aracı, davranış sorunları, akran sorunları ve sosyal davranış arasındaki ilişkide ise kısmi aracı rol üstlenmiştir. Bununla birlikte annelerin evlilik doyumu değişkeni, çocuklardaki dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik üzerinde doğrudan anlamlı bir etki göstermemiş, ancak bu ilişki ebeveynlik tutumları (özellikle demokratik ve eşitlik tanıma ile ev kadınlığı rolünü reddetme) aracılığıyla dolaylı ve negatif yönde anlamlı şekilde ortaya çıkmıştır. Elde edilen bulgular evlilik doyumunun; çocuklardaki duygusal sorunları demokratik ve eşitlik tanıma tutumu aracılığıyla, davranış ve akran sorunlarını ise hem demokratik ve eşitlik tanıma hem de ev kadınlığı rolünü reddetme tutumları aracılığıyla anlamlı ve negatif yönde etkilediğini göstermektedir. Öte yandan, sosyal davranışlar üzerinde evlilik doyumu, yine bu iki ebeveynlik tutumu aracılığıyla anlamlı ve pozitif yönde bir etki ortaya koymuştur. Demografik değişkenlere göre yapılan analizlerde, çocuğun cinsiyeti ve ailenin gelir düzeyine göre dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik ile duygusal sorunlar alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Annenin yaş değişkeni kategorisine göre dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik, duygusal sorunlar ve sosyal davranış puanlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the mediating effect of mothers' parenting styles on the impact of marital satisfaction among married mothers with at least one child on the mental health problems observed in their children. This study also examines whether marital satisfaction varies according to demographic variables. The study group consists of 509 married mothers with children selected using appropriate sampling methods. Research data were collected using the Marital Life Scale, the Strengths and Difficulties Questionnaire, and the Family Life and Child-Rearing Attitude Scale (PARI). Data analysis was performed using IBM SPSS 29.0 software. In addition, the Independent Samples t-Test and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) were used to determine whether marital satisfaction and mental health problems observed in children differed according to various demographic variables. According to the research findings, mothers' marital satisfaction levels have been found to be a significant predictor of emotional problems, behavioral problems, and peer relationships, as measured by the Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ), which is used to identify mental health issues in children. However, they have been found to be a positive predictor of social behavior. The democratic and equality-recognizing attitude subdimension of the Family Life and Child-Rearing Attitude Scale (PARI) has been found to be a full mediator in the relationship between mothers' marital satisfaction and attention deficit and hyperactivity in children, and a partial mediator in the relationship between emotional problems, behavioral problems, peer problems, and social behavior. Similarly, the attitude of rejecting the role of housewife has played a full mediating role in the relationship between mothers' marital satisfaction and attention deficit and hyperactivity, and a partial mediating role in the relationship between behavioral problems, peer problems, and social behavior. However, the variable of mothers' marital satisfaction did not show a direct significant effect on attention deficit and hyperactivity in children, but this relationship emerged indirectly and negatively through parenting attitudes (especially democratic and equality-recognizing attitudes and rejection of the housewife role). The findings show that marital satisfaction has a significant and negative effect on emotional problems in children through democratic and egalitarian attitudes, and on behavioral and peer problems through both democratic and egalitarian attitudes and attitudes that reject the role of housewife. On the other hand, marital satisfaction has a significant and positive effect on social behavior through these two parenting attitudes. In analyses based on demographic variables, significant differences were found in the subdimensions of attention deficit and hyperactivity and emotional problems according to the child's gender and the family's income level. Significant differences were found in attention deficit and hyperactivity, emotional problems, and social behavior scores according to the mother's age category.
Benzer Tezler
- 4-6 yaş çocuğa sahip annelerin kendi ebeveynlerine yönelik algıladıkları ebeveyn tutumlarının evlilik doyumları ile çocuklarının bağlanma stilleri arasındaki ilişki
The attitudes of mothers towards children whose aged 4-6 from their own parents and the relationship between the mother's marital satisfaction and the child's attachment styles
BÜŞRA DEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SET
- Ortaokul öğrencilerinin erken dönem uyumsuz şemaları ve yaşam doyumları ile ebeveynlerinin erken dönem uyumsuz şemaları, ebeveynlik stilleri, evlilik uyumu ilişkisi üzerine bir yapısal eşitlik modellemesi
A structural equation modeling on the relation among middle schoolstudents' early maladaptive schemas and life satisfaction and parents'early maladaptive schemas, parenting styles, and marital adjustment
BİLGE BAKIR AYGAR
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİM KAYA
- Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşanan güçlüklerin eşlerin evlilik doyumlarına etkisi
The effects of the hardships experienced by the families with a child having special requirements on the marriage satisfaction of spouses
NİLAY KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyal HizmetSağlık Bilimleri ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENVER SİNAN MALKOÇ
- Rehabilitasyon merkezlerinde eğitim alan otizm tanısı almış olan çocuklara sahip ebeveynlerin yaşam doyumunun, aile işlevlerinin ve öğrenilmiş güçlülüğünün incelenmesi
An investigation on the life satisfaction, family functions and learned helplessness of parents whose children have been diagnosed with autism and receiving education in rehabilitation centers
GÜLAY EZGİ ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiBeykent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT
- Hiperaktif çocukların(7-12 yaş) sorunlarının çözümlenmesinde ve akademik başarısında aile tutumlarının etkisinin araştırılması
Research about the effect of the family attitude in solving the problems of hyperactive children (7-12 ages) and their academical success
ÖZER ÖZTÜRK