Küresel güç olma yolunda Türk Devletleri Teşkilatı'nın siyasi yapılanması
The political structuring of The Organization of Turkic States on the path to becoming a global power
- Tez No: 963537
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT ERSİN ORALLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Orta Asya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu çalışma, çok kutuplu uluslararası sistemde bölgesel örgütlerin artan rolü bağlamında, Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) siyasi yapılanmasını küresel güç olma potansiyeli ekseninde analiz etmeyi amaçlamaktadır. 1990'lı yıllarda Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi ile temelleri atılan bu bölgesel iş birliği yapısı, zamanla kurumsallaşarak 2021 İstanbul Zirvesi ile Türk Devletleri Teşkilatı adını almıştır. Tezde, teşkilatın tarihsel gelişim süreci, kurumsal yapısı, üye devletler arasındaki siyasal ilişkiler ve mevcut iş birliği alanları kapsamlı biçimde incelenmiş; özellikle dış politika uyumu, enerji, ekonomi, savunma, kültürel diplomasi ve diaspora politikaları gibi stratejik boyutlar değerlendirilmiştir. Çalışmada ayrıca, TDT'nin kurumsal kapasitesi ile bölgesel ve küresel sistemdeki konumunu analiz etmek amacıyla SWOT (GZFT) analizi yapılmış; teşkilatın güçlü ve zayıf yönleri ile karşılaştığı fırsatlar ve tehditler bütüncül biçimde ortaya konmuştur. Bu bağlamda, TDT'nin jeopolitik avantajları, ortak tarihsel mirası ve enerji kaynakları gibi unsurlar birer kaldıraç olarak değerlendirilirken; Rusya ve Çin etkisi, kurumsal zafiyetler, üye devletler arasındaki dengesizlikler ve dış müdahalelere açık kırılganlıklar ise dikkat çeken zayıf alanlar olarak saptanmıştır. Çalışmanın hipotezi, Organski'nin küresel geçiş teorisinde bahsedilen, hüküm süren güç sahibi aktör ile yükselen gücün arasındaki mücadeleden dolayı uluslararası sistemde oluşan istikrarsızlık ve çatışmanın, Türk Devletleri Teşkilatı'nın küresel güç olmasına zemin hazırladığı ve öngörülen doğru siyasi yapılanma ışığında şekillenen yeni uluslararası sistemde küresel bir güç olmaya evrileceğidir. Sonuç olarak bu tez, TDT'nin mevcut siyasi yapılanmasının güçlendirilmesinin ve entegrasyon düzeyinin derinleştirilmesinin, teşkilatın sadece bölgesel değil, aynı zamanda küresel ölçekte etkin bir aktör haline gelmesinin ön koşulu olduğunu savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze the political structuring of the Organization of Turkic States (OTS) within the framework of its potential to become a global power, in the context of the increasing role of regional organizations in the multipolar international system. Established through the Turkic-Speaking Countries' Presidents Summits in the 1990s and institutionalized over time, the organization was officially renamed as the Organization of Turkic States at the 2021 Istanbul Summit. The thesis provides a comprehensive examination of the OTS's historical development, institutional structure, political relations among member states, and current areas of cooperation—particularly focusing on foreign policy alignment, energy, economy, defense, cultural diplomacy, and diaspora engagement. Furthermore, the study conducts a SWOT analysis to assess the OTS's institutional capacity and its position within the regional and global order, identifying its strengths and weaknesses, as well as the opportunities and threats it faces. In this context, factors such as geostrategic positioning, shared historical and cultural heritage, and energy resources are evaluated as leverage points, while external dependencies (especially on Russia and China), institutional fragility, asymmetries among member states, and vulnerability to external interference are highlighted as critical limitations. The hypothesis of this study is that the instability and conflict in the international system arising from the struggle between the dominant power and the rising power as described in Organski's power transition theory create a foundation for the Organization of Turkic States to become a global power, and that, under the guidance of an anticipated correct political structuring, it will evolve into a global power within the newly shaped international system. Ultimately, this thesis argues that strengthening the political structure and deepening integration within the OTS are essential prerequisites for transforming the organization into an effective global actor beyond its regional sphere.
Benzer Tezler
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Şi Cinping dönemi Çin'in dış politikasının Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine etkisi
The effect of China's foreign policy in the Xi Jinping era on the Central Asian Turkic Republics
İHSAN BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLİZ DİNÇ
- 2001 yılı sonrası Türkiye'nin Güney Kafkasya politikasının bölgedeki ABD-Rusya rekabetine etkileri
The effect of south caucasus policy of Turkey after 2001 on USA-Russia competition
RAMAZAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerAbant İzzet Baysal ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YAMAN
- 2002-2023 döneminde Türkiye'de savunma sanayiinin millî teknoloji hamlesi bağlamında incelenmesi
Investigation of defense industry in Turkey during the period 2002-2023 in the context of national technology move
UFUK ŞEKEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Savunma ve Savunma TeknolojileriSelçuk ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKİYE SAYGILI
- Türk Hava Yolları'nın Türk dış politikasında marka diplomasisi perspektifinden değerlendirilmesi
Assessment of Turkish Airlines from the perspective of brand diplomacy in Turkish foreign policy
ÇAĞDAŞ ATABAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sivil HavacılıkMarmara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BOSTAN