Havayolu ile bozulabilir ürün taşımacılığında taşıyıcının sorumluluğu
The carrier's liability in air transportation of perishable goods
- Tez No: 963897
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Uluslararası Ticaret, Law, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Lojistik ve Ticaret Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Bu tez, bozulabilir ürünlerin küresel ticaret zincirindeki artan rolünü ve havayolu taşımacılığı sırasında taşıyıcının sorumluluğunun hukuki niteliğini üç bölümde incelemektedir. İlk bölümde, bozulabilir ürün kavramı tanımlanmış, bu ürünlerin fizyolojik-kimyasal özelliklerine bağlı riskler ile dünya ve Türkiye ticaretindeki payları nicel verilerle ortaya konmuştur. Soğuk zincir gereksinimleri nedeniyle havayolunun diğer taşıma türlerine kıyasla sunduğu hızlı ve güvenli taşıma avantajı vurgulanmıştır. İkinci bölümde, havayolu yük taşımacılığının tarihsel gelişimi ve düzenleyici çerçevesi analiz edilmiştir. Varşova–Lahey rejiminden 1999 Montreal Konvansiyonu'na uzanan süreç, Türk Sivil Havacılık Kanunu (TSHK) ile karşılaştırmalı olarak ele alınmış; taşıma sözleşmesinin unsurları, sorumluluk sınırları ve kurtuluş savunmaları ortaya konmuştur. Üçüncü bölüm, bozulabilir ürün taşınırken taşıyıcının sorumluluğunu ayrıntılı biçimde tartışmıştır. Karşılaştırmalı analiz, başlıca hukuk düzenlerinde taşıyıcının temel olarak objektif sorumluluk ilkesine tabi olmakla birlikte, malın doğasından kaynaklanan zararlar (inherent vice) için kurtuluş imkânı bulunduğunu göstermiştir Fiiliyatta bu durum, taşıyıcının“sigortacı”konumuna sokulmadan, makul özen yükümlülüğünü eksiksiz yerine getirip getirmediği temelinde sorumluluğa tabi tutulmasıyla dengeye kavuşmaktadır Tez kapsamında özellikle üzerinde durulan taşıyıcının özen yükümlülüğünün ihlali, örneğin taşıyıcının kusuru nedeniyle soğuk zincir kırılması, makul olmayan gecikme gibi durumlar dahilinde taşıyıcının kusuru oluşur ve taşıyıcının zarardan sorumluluğunu doğurur; buna karşılık bozulabilir ürün için taşıma sürecinde uygun koşullar sağlanmışsa ve bozulma yalnızca malın tabiatından ileri gelmişse taşıyıcı sorumluluktan kurtulmaktadır Tez, Türk iç hat rejiminde de taşıyıcının sorumluluğunun ağırlaştırılmış kusur karinesine dayandığını; TSHK md.123'ün“tüm tedbirleri alma”savunmasının Varşova esasıyla uyumlu olduğunu tespit etmiştir Sonuç olarak, bozulabilir ürün taşımalarında adil risk dağılımı için taşıyıcının makul ve kanıtlanabilir tedbirleri alma yükümlülüğünün açıkça tanımlanması, malın doğasından kaynaklanma istisnasının mevzuatta netleştirilmesi ve soğuk zincir süreçlerine ilişkin teknik standartların iç hukukta somutlaştırılması önerilmektedir. Böylece hem ürün güvenliği hem de ticari sürdürülebilirlik sağlanabilecektir.
Özet (Çeviri)
This thesis investigates the growing significance of perishable goods within global supply chains and the legal character of carrier liability in air transport through a three-part analysis. The first chapter defines perishable goods, quantifies their physico-chemical risk profile, and situates their share in world and Turkish trade using statistical data. The comparative speed advantage of air transport—indispensable for maintaining the cold chain—is highlighted against other modes. The second chapter traces the historical evolution and regulatory framework of air-cargo carriage. It contrasts the Warsaw–Hague system with the 1999 Montreal Convention and analyses the Turkish Civil Aviation Act (TSHK) in a comparative perspective, detailing the components of the carriage contract, liability limits and exoneration defences. The third chapter offers an in-depth discussion of carrier liability during the carriage of perishable cargo. Comparative analysis shows that, although most legal systems adopt a strict-liability paradigm, carriers may be exonerated for deterioration arising solely from the intrinsic properties of the goods (inherent vice). In practice, equilibrium is achieved not by transforming the carrier into a de facto insurer, but by testing whether it has fully discharged its duty of reasonable care. Breaches—such as cold-chain interruption or unjustified delay—constitute fault and trigger liability; conversely, where appropriate conditions have been maintained and spoilage is attributable only to the goods' own nature, the carrier is released. The thesis finds that Turkish domestic law likewise embraces a presumption of aggravated fault: TSHK article 123 allows the carrier to escape liability only by proving that“all necessary measures”were taken, mirroring the Warsaw approach. It concludes that fair risk allocation in perishable-goods carriage requires a clear statutory articulation of the carrier's verifiable duty of care, explicit codification of the intrinsic-defect exception, and incorporation of cold-chain technical standards into domestic law—measures essential for both product safety and commercial sustainability.
Benzer Tezler
- The effect of goal based dynamic pricing and revenue management strategies on airline revenue efficiency: The impacts of dynamic pricing startegies and approaches for the case of Turkish Airlines
Hedef bazlı dinamik fiyatlandırma ve gelir yönetimi stratejilerinin havayolu gelirleri üzerindeki etkisi üzerine bir analiz
SENCAN TAŞCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sivil HavacılıkYeditepe Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DURSUN ARIKBOĞA
- Reliability analysis of electronic boards: analyzing of field return data and the impact of varistor degradation
Elektronik kartların güvenilirliği: Saha verilerın analizi ve varistorun bozunma etkisi
HADI YADAVARI
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT İKİZOĞLU
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ALTUN
- Laparoskopik cerrahide baş aşağı pozisyonda salin ve hava ile şişirilen endotrakeal tüp kaf basınçlarının karşılaştırılması
Comparison of endotracheal tube cuff pressures inflated with saline and air in the head down position in laparoscopic surgery
SELİN ŞAHİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Anestezi ve ReanimasyonKaradeniz Teknik ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET BEŞİR
- Solution for the transportation problems faced by the flower exportation sector-enterprising an airline company
Kesme çiçek ihracat sektörünün taşımacılıkta karşılaştığı problemler için çözüm; Havayolu kurulması
ATA GÜRHAN DÖVEN
Yüksek Lisans
İngilizce
1994
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEMİR AKYILMAZ
- Havayolu taşımacılığında özel kargo taşımacılığı
Special cargo transportation in air transportation
BİLAL AKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ulaşımİstanbul Ticaret ÜniversitesiLojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA FİDAN