21. yüzyıl uzay politikaları ve çalışmalarında özel sektör ve girişimciliğin önemi: ABD örneği
The importance of private sector and entrepreneurship in 21st century space policies and studies: the case of USA
- Tez No: 963898
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT YORULMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Uzay Çalışmaları, Uzay Politikaları, Özel Sektör Uzay Faaliyetleri, Uzay Hukuku, Uluslararası İlişkiler, Space Studies, Space Policies, Private Sector Space Activities, Space Law, International Relations
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Bu çalışmada, giriş başlığı ve üç ana başlık ile toplam dört bölümde uzay çalışmalarının kapsamlı bir analizi sunulmaktadır. çalışmanın giriş kısmı, Soğuk Savaş'a kadar olan uzay çalışmalarının tarihsel arka planını ele almaktadır. Bu bölüm, antik çağlardan 20. yüzyılın ortalarına kadar olan dönemde astronomik gözlemler ve teknolojik ilerlemelerin evrimini incelemektedir. Erken dönem roket denemeleri, öncü bilim insanlarının katkıları ve uluslararası işbirlikleri vurgulanarak, bu çabaların gelecekteki uzay keşiflerine nasıl zemin hazırladığı gösterilmektedir. Birinci bölüm, Soğuk Savaş döneminde Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasındaki yoğun uzay yarışına odaklanmaktadır. Sputnik'in fırlatılması ve Ay'a iniş gibi önemli kilometre taşları, bu rekabetin yol açtığı hızlı ilerlemeleri göstermek için incelenmektedir. Ayrıca, Soğuk Savaş sonrası dönemde diğer ülkelerin uzay faaliyetlerine katılımı, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya, Çin ve Hindistan'ın rollerini de içermektedir. Bu bölüm, ulusal güvenlik, prestij ve teknolojik üstünlüğün uzay keşiflerinin seyrini nasıl etkilediğini vurgulamaktadır. İkinci bölümde, uzay çalışmalarının hukuki ve politik boyutları analiz edilmektedir. Bu bölüm, özellikle 1967 Dış Uzay Anlaşması ve sonrasındaki anlaşmalara odaklanarak, uzay faaliyetlerini düzenleyen uluslararası antlaşmalar ve yasal çerçeveleri kapsamaktadır. Egemenlik hakları, uzay kaynaklarının kullanımı ve uzay çöpü yönetimi gibi konular, uzayın barışçıl ve işbirliğine dayalı kullanımını yönlendiren ilkeleri ve zorlukları ortaya koymaktadır. Son bölümde, uzay çalışmalarında özel sektör faaliyetlerinin artan önemi ele alınmaktadır. SpaceX, Blue Origin ve Virgin Galactic gibi şirketler, uzay turizmi, maliyet etkin fırlatma hizmetleri ve Mars kolonizasyonu gibi yeniliklerle bu alanda devrim yaratmaktadır. Bu bölüm, özel sektörün dinamizmi ve esnekliğinin etkisini değerlendirerek, bunun uzay keşfinde yeni bir çağın habercisi olduğunu öne sürmektedir. Ayrıca, kamu-özel sektör işbirliklerinin potansiyeli ve özel sektörün uzayda karşılaştığı düzenleyici ve etik zorluklar da tartışılmaktadır. Özetleyecek olursak, bu çalışma uzay çalışmalarının tarihsel, politik, hukuki ve ekonomik boyutlarını bir araya getirerek, bu alandaki gelişmeleri geniş bir perspektiften değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın esas odak noktası ise gelecekteki uzay girişimlerinin çerçevesini çizmek ve insan faaliyetlerinin uzaydaki seyrini şekillendiren mevcut ve ortaya çıkan eğilimleri değerlendirmek olacaktır.
Özet (Çeviri)
This study presents a comprehensive analysis of space activities across four sections, including the introduction and three main chapters. The introductory section addresses the historical background of space endeavors up to the Cold War period. It examines the evolution of astronomical observations and technological advancements from antiquity to the mid-20th century. By highlighting early rocket experiments, the contributions of pioneering scientists, and instances of international collaboration, the section demonstrates how these efforts laid the groundwork for future space exploration initiatives. The first chapter focuses on the intense space race between the United States and the Soviet Union during the Cold War period. Landmark events such as the launch of Sputnik and the Moon landing are analyzed to illustrate the rapid advancements driven by this strategic rivalry. In addition, the chapter addresses the participation of other states in space activities in the post–Cold War era, including the roles of the European Space Agency (ESA), Japan, China, and India. This section emphasizes how national security imperatives, prestige, and the pursuit of technological superiority have shaped the trajectory of space exploration. The second chapter analyzes the legal and political dimensions of space activities. It primarily focuses on the 1967 Outer Space Treaty and subsequent agreements, examining the international treaties and legal frameworks that govern space endeavors. Issues such as sovereign rights, the utilization of space resources, and the management of space debris are discussed in light of the principles and challenges associated with ensuring the peaceful and cooperative use of outer space. The final chapter addresses the growing significance of private sector involvement in space activities. Companies such as SpaceX, Blue Origin, and Virgin Galactic are revolutionizing the field through innovations in space tourism, cost-effective launch services, and ambitions for Mars colonization. This chapter assesses the impact of the private sector's dynamism and flexibility, suggesting that it marks the beginning of a new era in space exploration. Furthermore, the potential of public–private partnerships and the regulatory and ethical challenges faced by private actors in outer space are also discussed. In summary, this study aims to provide a broad evaluation of developments in the field of space activities by integrating their historical, political, legal, and economic dimensions. Its core objective is to outline the framework for future space endeavors and to assess the current and emerging trends that are shaping the trajectory of human engagement in outer space.
Benzer Tezler
- 21. yüzyılda ulusal ve uluslararası siber güvenlik: Türkiye'nin siber güvenlik strateji ve politikaları
The national and international cyber security in the 21st century: Turkey's cyber security strategy and policies
SÜLEYMAN FURKAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerİstanbul Yeni Yüzyıl ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR EKEN
- Jeopolitik perspektiften Türkiye'nin sürdürülebilir güvenlik ve kalkınmasında nükleer enerjinin rolü ve bölgesel güvenlik boyutu
The role of nucler energy in Turkey's sustainable security and development and the dimension of regional security from a geopolitical perspective
HARUN IŞIK EHLİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiDüzce ÜniversitesiToplam Kalite Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER AKBAŞ
- Realist bir perspektiften 21. yüzyıl güç mücadelesinde uzay politikalarının yeri: Gelişmekte olan ülke örnekleri–Brezilya, Çin ve Türkiye
The role of space politics in the 21st century power struggle from a realist perspective: The case of developing countries–China, Brazil and Turkey
NESLİHAN TOPCU ALPARSLAN
Doktora
Türkçe
2024
Astronomi ve Uzay BilimleriSelçuk ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİR AKYEŞİLMEN
- Extraterrestrial building design: Martian infrastructure utilizing in-SITU CO2-based polyethylene
Dünya dışı yapı tasarımı: Mars'ta CO2 bazlı polietilen malzemesi kullanılarak bina tasarlanması
EMRULLAH KOCA
Doktora
İngilizce
2024
Astronomi ve Uzay BilimleriOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TÜRER
- Bir jeopolitik alan olarak uzay: Klasik ve eleştirel jeopolitik bir bakış
Outer space as a geopolitical space: A classical and critical geopolitical perspective
UĞURCAN AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SERDAR PALABIYIK