Endüstriyel tasarım sürecinde üretken tasarım yaklaşımının etkisinin araştırılması
Investigation the effect of generative design approach in the industrial design process
- Tez No: 964054
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN GÜÇLÜ YAVUZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Üretken tasarım, tasarımcı tarafından tanımlanan malzeme özellikleri, üretim yöntemleri, uygulanan yükler ve tasarlanacak nesnenin desteklendiği veya sabitlendiği noktalar gibi sınırlamalar doğrultusunda, algoritmalar aracılığıyla kısa sürede çok sayıda optimize edilmiş tasarım alternatifinin oluşturulmasına olanak tanıyan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, sınırlı zaman içinde geleneksel süreçlerle elde edilmesi zor olan biçimsel çeşitliliği sağlayarak, özellikle organik formlara dayalı yenilikçi çözümler sunar ve endüstriyel tasarım süreçlerine farklı bir boyut kazandırır. Çalışma kapsamında, tasarım süreçlerine entegrasyonu gün geçtikçe yaygınlaşan üretken tasarımın, endüstriyel tasarım süreci üzerindeki etkileri ve farklı ürün yapılarına göre uygulanabilirliği çok yönlü biçimde ele alınmıştır. Bu doğrultuda, nitel araştırma yaklaşımının ağırlıkta olduğu karma araştırma yöntemine dayalı, uygulamalı bir araştırma süreci kurgulanmıştır. Geleneksel ve üretken tasarım yöntemlerinin karşılaştırmalı olarak uygulandığı araştırmada, önce farklı yapısal özelliklere sahip ürünler üzerinden uygulamalar gerçekleştirilmiş, ardından aynı ürün türü temel alınarak üç farklı proje tanımıyla tasarım süreçleri yürütülmüştür. Katılımcı gözlemleri, görüşmeler, süreç tutanakları ve üç boyutlu dijital model çıktıları, nitel analiz teknikleriyle değerlendirilmiştir. Ayrıca, üretken tasarımın hangi ürün yapılarıyla daha etkili biçimde örtüştüğünü belirlemeye yönelik olarak Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) temelli, genellenebilir bir karar modeli önerilmiştir. Bu modele ek olarak geliştirilen uygulama kılavuzu ise tasarımcıların süreç boyunca yönlendirici kararlar alabilmesini destekleyen bir araç işlevi görmektedir. Yapılan analizler, üretken tasarımın her ürün türü ve yapısı üzerinde benzer düzeyde avantaj sunmadığını ortaya koymuştur. Bulgular, üretken tasarımın zaman yönetimi, biçimsel alternatiflerin keşfi ve tasarım çeşitliliği açısından avantajlar sunduğunu; buna karşılık üretime uygunluk ve teknik bilgi gereksinimi gibi açılardan belirli sınırlılıklar taşıdığını göstermektedir. Sonuç olarak çalışma, yalnızca üretken tasarımın süreç üzerindeki etkilerini ortaya koymakla kalmayıp, ürün türlerine göre farklılaşan etkileşim potansiyelini de görünür kılan, uyarlanabilir bir sınıflandırma modeli ve tasarımcılar için yol gösterici bir uygulama kılavuzu sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Generative design is an approach that enables the creation of numerous optimized design alternatives in a short time through algorithms, based on constraints such as material properties, manufacturing methods, applied loads, and the support or fixation points of the object to be designed, as defined by the designer. This approach provides a level of formal diversity that is difficult to achieve through conventional processes within a limited time, offering innovative solutions particularly based on organic forms and adding a new dimension to industrial design processes. Within the scope of the study, the effects of generative design—which is increasingly integrated into design processes–on the industrial design process, as well as its applicability to different product structures, were examined from a multifaceted perspective. Accordingly, an applied research process was designed based on mixed research method in which the qualitative approach is predominant. In the study, where conventional and generative design methods were comparatively implemented, initial applications were conducted on products with different structural characteristics, followed by the execution of design processes for a single product type using three distinct project definitions. Participant observations, interviews, process logs, and three-dimensional digital model outputs were evaluated using qualitative analysis techniques. Additionally, a generalizable decision-making model based on the Analytic Hierarchy Process (AHP) was proposed to determine which product structures align more effectively with generative design. In addition to this model, practical guideline was developed to support designers in making informed decisions throughout the process. The analyses revealed that generative design does not offer the same level of advantage across all product types and structures. The findings indicate that generative design provides advantages in terms of time management, the exploration of formal alternatives, and design diversity; however, it also presents certain limitations regarding manufacturability and the requirement for technical knowledge. As a result, the study not only reveals the effects of generative design on the design process but also presents an adaptable classification model and a practical guideline for designers that makes visible the varying interaction potential across product types.
Benzer Tezler
- Fake news classification using machine learning and deep learning approaches
Makine öğrenimi ve derin öğrenme yaklaşımlarını kullanarak sahte haber sınıflandırması
SAJA ABDULHALEEM MAHMOOD AL-OBAIDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ÇAĞLIKANTAR
- Karabük kadın kooperatiflerinde yerel üretim ölçeğinde sürdürülebilir ve katılımcı tasarım yaklaşımını benimseyen bir model önerisi
A model proposal adopting sustainable and participatory design approach for the scale of local production in Karabuk women's cooperatives
EGE KAYA KÖSE
Doktora
Türkçe
2021
Endüstri Ürünleri TasarımıGazi ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK AKBULUT
- Karma gerçeklik ortamında parametrik tasarım ve robotik fabrikasyon yöntemi
Parametric design and robotic fabrication method within mixed-reality environment
YUSUF BUYRUK
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN ÇAĞDAŞ
- Mimarinin kıvamı: Dikiş figürasyonu ve şehirde yürüyüş inşaları üzerinden bir araştırma
Viscosity of architecture: A research through stitching figuration and walking constructions in the city
HATİCE IŞIL UYSAL
Doktora
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÇİN PULAT GÖKMEN
- VHS-Betamax rekabet vakasının mactor yaklaşımı ile modellenmesi
Modeling VHS-Betamax competition case with mactor approach
REMZİYE NUR TARLAKAZAN HAMZA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇKİN POLAT