Dr. Muhammed b. el-Muhtar eş-Şankıtî'nin İslam hukuku çerçevesinde siyasi konulara bakışı
Dr. Muhammed B. El-Muhtar Eş-Şankitî's perspective on political issues within the framework of Islamic law
- Tez No: 964061
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET HİCABİ SEÇKİNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Dr. Muhammed b. el-Muhtar eş-Şankıtî, İslam hukuk alanında geleneksel mirası modern çağın ihtiyaçlarına uyarlayan yenilekçi perspektife sahip önemli düşünürdür. İbadetleri düzenleyen İslam hukuku aynı zamanda toplumsal ve ahlaki bir rehberdir. Şankîtî İslam siyaset düşüncesini, tarihî vakıaların yorumlanması ve şer'î değerlerin çağdaş bağlamda nasıl yeniden işlevselleştirileceği sorusu üzerinden kurgular. Şankîtî'nin siyaset fıkhına dair önerdiği model, İslam'ın temel değerleri olan adalet, özgürlük, eşitlik ve şûrâ ilkeleriyle yeniden yapılandırılmış siyasal sistemin mümkün olabileceğini savunmaktadır. Bu yönüyle çalışmada İslam siyaset düşüncesinde yaşanan tarihsel kırılmalar ve bunların anayasal düzene etkisi, anayasal kriz kavramı etrafında tartışılmış; özellikle hilafetin saltanata dönüşmesi, siyasi ridde, fitne söylemi ve dış siyasal etkilerin İslam medeniyetindeki normatif bozulmalara etkisi vurgulanmıştır. Şankîtî'nin bu yaklaşımı, klasik fıkıh metinlerinde zaman zaman karşılaşılan istibdat ve zaruret temelli yönetim anlayışlarını aşmayı hedeflemektedir. Bu yönüyle onun yaklaşımı, fıkhın usûl ve maksat boyutlarını siyasi alanla irtibatlandıran normatif okumadır. Özellikle Muaviye'nin iktidarı ele alış tarzını siyasi ridde kavramı çerçevesinde değerlendirmesi, siyasi iktidarın meşruiyetinin ahlaki ve şer'î ilkelere bağlılık temelinde yargılar. Böylece Şankîtî, klasik fıkıh geleneğiyle irtibatlı kalmakta ve bu mirası, çağdaş siyasal sorunları çözebilecek normatif çerçeveye dönüştürmektedir.
Özet (Çeviri)
Dr. Muhammed b. al-Mukhtar al-Shanqiti is a prominent thinker who offers a reformist perspective in Islamic law by adapting the traditional heritage to the needs of the modern age. Islamic law, while regulating acts of worship, also serves as a moral and social guide. Al-Shanqiti constructs his understanding of Islamic political thought around the question of how historical events should be interpreted and how Islamic legal values (sharʿi principles) can be re-functionalized in contemporary contexts. His proposed model of political jurisprudence asserts that it is possible to reconstruct a political system based on Islam's foundational values—justice, freedom, equality, and shūrā. In this regard, the study discusses historical ruptures in Islamic political thought and their impact on constitutional order through the concept of constitutional crisis. Special emphasis is given to the transformation of the caliphate into monarchy, political apostasy (ridda), the rhetoric of civil strife (fitna), and the normative deterioration brought about by external political influences on Islamic civilization. Al-Shanqiti's approach aims to transcend the traditional jurisprudential doctrines that justify despotism and necessity-based rule. In this sense, his perspective represents a normative reading that links the methodological and purposive dimensions of fiqh with the political sphere. Particularly noteworthy is his evaluation of Muʿāwiya's rise to power through the lens of political apostasy, whereby political legitimacy is judged according to adherence to moral and sharʿi principles. Thus, al-Shanqiti remains connected to the classical fiqh tradition while simultaneously transforming this legacy into a normative framework capable of addressing contemporary political challenges.
Benzer Tezler
- 20. yüzyıl Moritanya'sında edebî çevre
The literary scene in 20th century Mauritania
SÜMEYRA DEMİREL
Doktora
Türkçe
2025
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ŞABAN
- Ebû Hanîfe ve İmâmeyn arasındaki fıkhî ihtilafların tespit ve incelenmesi (Aile hukuku özelinde)
The Analysis of the disagreements between Ebu Hanife and İmameyn in the fiqh (About in Islamic Family Law)
İSMAİL KAÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACI MURAT KUMBASAR
- Muhammed bin El-Hanefiye'nin İslam tarihindeki yeri
The Place of Muhammed bin El-Hanefiye in Islam
ADEM TOKLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
DinFırat Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. RAMAZAN HURÇ