Borderline kişilik bozukluğu ve bağımlı kişilik bozukluğu vakalarında çocukluk çağı travmaları, dissosiyatif yaşantılar, nesne ilişkileri ve kendine zarar verme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between childhood trauma, dissociative experiences, object relations, and self-harming behaviors in cases of borderline personality disorder and dependent personality disorder
- Tez No: 964463
- Danışmanlar: PROF. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Borderline kişilik bozukluğu, bağımlı kişilik bozukluğu, travma, çocukluk çağı travmaları, dissosiyatif yaşantılar, kendine zarar verme davranışları, nesne ilişkileri, Borderline personality disorder, dependent personality disorder, trauma, childhood traumas, dissociative experiences, self-harming behaviors, object relations
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 338
Özet
Bu doktora tez çalışmasının temel amacı borderline kişilik bozukluğu ve bağımlı kişilik bozukluğu vakalarında çocukluk çağı travmaları, dissosiyatif yaşantılar, nesne ilişkileri ve kendine zarar verme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Amaçlı örnekleme yönteminin kullanıldığı bu doktora tez çalışmasına bir psikiyatrist tarafından DSM-5 kriterlerine göre tanısı konulmuş 43 Borderline Kişilik Bozukluğu ve 39 Bağımlı Kişilik Bozukluğu vakası dahil edilmiştir. Katılımcılarla klinik görüşmeler ve uygulamalar, 2023 Ocak ve 2024 Temmuz tarihleri arasında yüz yüze yapılmıştır. Bu doktora tez çalışmasında; Kişisel Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği, Bell Nesne İlişkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeği, Kendine Zarar Verme Davranışları Değerlendirme Envanteri ve Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği kullanılmıştır. Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği alt boyutlarındaki kesme puanlarına göre BKB vakalarında; %74,4'ü (n=32) fiziksel istismar, %81,4 (n=35) duygusal istismar, %74,4'sı (n=32) fiziksel ihmal, %67,4'ü (n=29) duygusal ihmal ve %48,8'i (n=21) cinsel istismar; Bağımlı kişilik bozukluğu vakalarınında ise %17,9'u (n=7) fiziksel istismar, %51,2'si (n=20) duygusal istismar, %38,5'i (n=15) fiziksel ihmal, %10,2'si (n=4) duygusal ihmal ve %0,05'i (n=2) cinsel istismar tespit edilmiştir. Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması Borderline Kişilik Bozukluğu vakalarında (Ort.=28,7 , Ss=6,71) iken, Bağımlı Kişilik Bozukluğu vakalarında ise (Ort.=16,7 , Ss=4,87) olup Borderline Kişilik Bozukluğu vakaları, bağımlı kişilik bozukluğu vakalarına göre istatiksel açıdan anlamlı ve daha fazla dissosiyatif yaşantı bildirmiştir. Kendine Zarar Verme Davranışları Değerlendirme Envanteri toplam puan Borderline Kişilik Bozukluğu vakalarında (Ort.=43,12, Ss=17,57) olarak bulunurken Bağımlı Kişilik Bozukluğu vakalarında ise (Ort.=35,56, Ss=15,87) tespit edilmiştir. Borderline Kişilik Bozukluğu vakalarında kendine zarar verme davranışları bağımlı kişilik bozukluğu vakalarına göre istatistiksel açıdan daha yüksek düzeyde bulunmuştur (p = 0.045). Borderline Kişilik Bozukluğu tanısı alan bireylerin Bell Nesne İlişkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeği'nin tüm alt boyutlarında, Bağımlı Kişilik Bozukluğu tanısı alan bireylere kıyasla istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde daha yüksek puanlar aldığı belirlenmiştir. Sonuç olarak bu doktora tez çalışmasında Borderline Kişilik Bozukluğu vakalarının, Bağımlı Kişilik Bozukluğu vakalarına göre daha fazla çocukluk çağı travmasına maruz kaldıkları, daha fazla dissosiyatif yaşantılar deneyimledikleri, nesne ilişkilerinde daha fazla bozulma ve daha fazla kendine zarar verme davranışı gösterdikleri bulunmuştur. Bu sonuçların yanında borderline kişilik bozukluğu vakalarında çocukluk çağı travmalarının dissosiyatif yaşantıları yordadığı; yine borderline kişilik bozukluğu vakalarında nesne ilişkileri ve gerçeği değerlendirme ölçeği alt boyutlarının dissosiyatif yaşantıları anlamlı bir şekilde yordadığı ve son olarak Nesne İlişkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeği alt boyutlarının kendine zarar verme davranışlarını anlamlı şekilde yordadığı bulunmuştur. Bağımlı Kişilik Bozukluğu vakalarında Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği alt boyutlarının dissosiyatif yaşantıları anlamlı şekilde yordamadığı bulunmuştur. Bu çalışmanın Borderline Kişilik Bozukluğu ve Bağımlı Kişilik Bozukluğu katılımcılarından oluşan klinik bir örneklemle yapılmış olması araştırmanın en özgün ve güçlü yanı olarak görülebilir. Bunun yanında çalışmamızda yer alan iki kişilik bozukluğunun psikoterapi süreçlerinde çocukluk çağı ruhsal travmalarının, dissosiyatif yaşantıların ve kendine zarar verme davranışlarının da tedavi sürecine dahil edilmesinin önemi vurgulanmaktadır.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this doctoral thesis is to examine the relationship between childhood trauma, dissociative experiences, object relations, and self-harming behaviors in cases of Borderline Personality Disorder and Dependent Personality Disorder. This doctoral thesis study, which employed purposive sampling, included 43 cases of Borderline Personality Disorder and 39 cases of Dependent Personality Disorder diagnosed by a psychiatrist according to DSM-5 criteria. Clinical interviews and applications with the participants were conducted between January 2023 and July 2024. This doctoral thesis used the following instruments: Personal Information Form, the Childhood Trauma Questionnaire, the Bell Object Relations and Reality Testing Scale, the Self-Harming Behavior Assessment Inventory, and the Dissociative Experiences Scale. According to the cut-off scores of the subscales of the Childhood Trauma Questionnaire, in cases of BPD, 74.4% (n=32) experienced physical abuse, 81.4% (n=35) experienced emotional abuse, 74.4% (n=32) experienced physical neglect, 67.4% (n=29) emotional neglect, and 48.8% (n=21) sexual abuse; in cases of dependent personality disorder, 17.9% (n=7) physical abuse, 51.2% (n=20) emotional abuse, 38.5% (n=15) physical neglect, 10.2% (n=4) emotional neglect, and 0.05% (n=2) sexual abuse. The mean total score on the Dissociative Experiences Scale was 28.7 (SD=6.71) in Borderline Personality Disorder cases and 16.7 (SD=4.87) in Dependent Personality Disorder cases. Borderline Personality Disorder Cases had statistically significant and higher dissociative experiences compared to Dependent Personality Disorder cases (M=16.7, SD=4.87). Borderline Personality Disorder cases reported statistically significant and higher levels of dissociative experiences compared to Dependent Personality Disorder cases. The total score on the Self-Harming Behavior Assessment Inventory was 43.12 (SD = 17.57) in Borderline Personality Disorder cases and 35.56 (SD = 15.87) in Dependent Personality Disorder cases. Self-harming behaviors were found to be statistically higher in Borderline Personality Disorder cases compared to Dependent Personality Disorder cases (p = 0.045). Individuals diagnosed with Borderline Personality Disorder scored significantly higher than those diagnosed with Dependent Personality Disorder on all subscales of the Bell Object Relations and Reality Testing Scale. In conclusion, this doctoral thesis study found that individuals with borderline personality disorder experienced more childhood trauma, dissociative experiences, impaired object relations, and self-harming behaviors compared to individuals with dependent personality disorder. In addition to these findings, childhood traumas were found to predict dissociative experiences in Borderline Personality Disorder cases, and object relations and reality testing scale subscales significantly predict dissociative experiences in Borderline Personality Disorder cases. Finally, Object Relations and Reality Testing Scale subscales were found to significantly predict self-harming behaviors in Borderline Personality Disorder cases. In cases of Dependent Personality Disorder, it was found that the subdimensions of the Childhood Trauma Questionnaire did not significantly predict dissociative experiences. The fact that this study was conducted with a clinical sample consisting of participants with Borderline Personality Disorder and Dependent Personality Disorder can be considered the most original and strongest aspect of the study. In addition, our study emphasizes the importance of including childhood trauma, dissociative experiences, and self-harming behaviors in the psychotherapy process for both personality disorders.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluk hastalarında kişilik bozukluklarının yaygınlığı
Başlık çevirisi yok
ÖZGÜR İDE KARAÇAM
- Israrlı takip ile yetişkin ebeveyn kabul-ret algısı arasındaki ilişkide kişilik bozukluklarının aracı rolü
The mediator role of personality disorders on the relationship between stalking and parental acceptance-rejection
BETÜL ÇELEBİ DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Adli Tıpİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA YEŞİM CAN
- İntihar girişiminde bulunan bireylerde psikiyatrik morbidite, kişilik bozukluğu ve bazı sosyodemografik ve klinik etkenlerle ilişkisi
The interaction of personality disorder, psychiatric morbidity and sociodemographic and clinical variables in suicidal individuals
HAYRİYE DİLEK YALVAÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Psikiyatriİnönü ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. BURHANETTİN KAYA
- Borderline kişilik bozukluğu olgularında anne-baba kişilik özellikleri ve aile ilişkileri
Başlık çevirisi yok
DİDEM AKSÜT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2003
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOĞAN ŞAHİN
- Romantik ilişkilerde duygusal istismarın, psikodinamik kişilik organizasyonları, klinik spektrumda kişilik eğilimleri ve aleksitimi ile ilişkisi
The relationship of emotional abuse in romantic relationships with psychodynamic personality organizations, personality dispositions on clinical spectrum and alexithymia
UYGAR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ KUMOVA