Amnestik hafif kognitif bozukluklarda modifiye ketojenik diyetin etkinliği
Efficacy of modified ketogenic diet in amnestic mild cognitive impairments
- Tez No: 964862
- Danışmanlar: PROF. DR. ASLI UÇAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Geriatri, Nutrition and Dietetics, Geriatrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Hafif kognitif bozukluklar (HKB), normal yaşlanma ve demans arasında bir geçiş süreci olarak tanımlanırken; amnestik HKB (aHKB) ise demans riski daha yüksek ve bellek kaybı ile karakterize bir alt türüdür. Yaşlanan nüfusun etkisiyle artmakta olan demans prevalansı nedeniyle; HKB tedavisi ve demans progresyonuna yönelik uygulamalar önem kazanmaktadır. Bu araştırmanın amacı; amnestik hafif kognitif bozukluğu olan bireylerde 12 haftalık modifiye ketojenik diyet uygulamasının MIND (nörodejerasyonu geciktirici akdeniz-hipertansiyonu önleyici diyet yaklaşımı müdahalesi) diyetine kıyasla bilişsel fonksiyonlara etkisini değerlendirmektir. Araştırma örneklemi; Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Geriatri Bilim Dalı'na öznel bellek yakınması ile başvurmuş ve aHKB tanısı almış 48 bireyden oluşmuştur (17 (%35,4) erkek, 31 (%64,6) kadın, ortalama yaş: 72,2 ± 3,6 yıl). Bireyler blok randomizasyonla, yaş ve cinsiyet dağılımı benzer 3 gruba atanmıştır; müdahale (KD), aktif kontrol (AK) veya pasif kontrol (PK). Müdahale grubuna modifiye ketojenik diyet, aktif kontrol grubuna MIND diyeti uygulanırken; pasif kontrol grubu ise yalnızca araştırma başlangıç ve sonunda, incelenen tüm değişkenler açısından değerlendirilmiştir. Bilişsel fonksiyonlar ADAS-Cog testi ile, fiziksel performans el dinamometresi ile ölçülen el kavrama gücüne ek olarak tek ve çift görev yürüme hızı ile değerlendirilmiştir. Serum lipid profilinin değerlendirilmesinde T-K, HDL-K, LDL-K, TG; inflamasyonun değerlendirilmesinde TNF-α kullanılmıştır. Duygu durum Yesavage Geriatrik Depresyon Skalası-kısa formu (GDS-15); enstrümental günlük yaşam aktiviteleri (EGYA), Lawton EGYA ölçeği ile değerlendirilmiştir. Tüm ölçümler protokol başlangıç ve sonunda alınmış olup; yalnızca diyet gruplarında (AK ve KD) takip amacıyla vücut bileşimi 4. ve 8. haftalarda da kaydedilmiştir. Vücut bileşimi biyoelektrik impedans analizi metoduyla tespit edilmiştir. Ketojenik diyet planında; günlük protein alımı vücut ağırlığı başına en az 1g, ketojenik diyet oranı 1:1, günlük enerjinin yağdan karşılanan oranı %70 olarak belirlenmiş, günlük enerji ise mevcut enerji alımı ile vücut ağırlığı başına günlük 30 kkal aralığında tutulmuştur. MIND diyeti, günlük enerji için aynı plan doğrultusunda, MIND diyeti ilkelerine uygun planlanmıştır. Diyete uyum; haftalık takiplerde 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kayıtları ile AK grubunda MIND diyeti uyum skoru, KD grubunda ise serum β-HB seviyesi ile değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde protokole göre analiz metodu uygulanmış olup, analizler SPSS 24.0 ve GraphPad Prism 10.0.1 programlarında uygun istatistiksel yöntemler ile gerçekleştirilmiştir. 48 katılımcıdan; KD grubunda 13, AK grubunda 14 ve PK grubunda 12 kişi olmak üzere 39'u protokolü tamamlamıştır ve ortalama yaş 72,0 ± 3,9 yıldır. Araştırma sonunda, KD grubunda T-K, TG, LDL-K artarken; AK grubunda T-K ve LDL-K azalmış, PK grubunda ise HDL-K azalmıştır (pzaman*grup0,05). Yalnızca KD grubunda vücut ağırlığı ve BKİ azalırken, vücut bileşimi grupların hiçbirinde değişmemiştir. Araştırma sonunda KD grubunda, el kavrama gücü ve çift görev yürüme hızında iyileşme, diğer gruplara kıyasla anlamlı iken (pzaman*grup0,05). KD grubunda bilişsel fonksiyonlar başlangıca kıyasla iyileşmiştir (∆: -4,0±2,0) (p0,05). Bu çalışmanın sonuçlarına göre; modifiye KD uygulaması, fiziksel performansta iyileşme sağlayarak aHKB progresyonunda koruyucu olabilir. Ayrıca bilişsel fonksiyonlar üzerinde pasif kontrole kıyasla etkin olması; ketojenik diyetin hasta özelinde potansiyel fayda ve riskler ile ele alınmasının, aHKB yönetimi ve potansiyel prognozun önlenmesinde fayda sağlayabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Mild cognitive impairment (MCI) is defined as a transitional period between normal aging and dementia, while amnestic MCI (aMCI) is a subtype characterized by a higher risk of dementia and memory loss. Due to the increasing prevalence of dementia with the aging population, the treatment of MCI and potential approaches for progression to dementia are becoming more important. The aim of this study was to evaluate the efficacy of a 12-week modified ketogenic diet (KD) on cognitive functions compared to the MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay) diet in individuals with aMCI. The sample of the study was consisted of 48 individuals who had previously applied to the Division of Geriatrics, Gulhane Training and Research Hospital, University of Health Sciences, with subjective memory complaints and had been diagnosed with aMCI (17 (%35,4) men, 31 (%64,6) women, mean age: 72,2 ± 3,6 years). Participants were assigned by block randomization to 3 groups with similar age and sex distribution: intervention (KD), active control (AK) or passive control (PK). The intervention group (KD) received a modified ketogenic diet, the active control (AK) group received the MIND diet, and the passive control group was evaluated only at the beginning and end of the study in terms of all variables examined. Physical performance was measured via single- and dual-task walking speed and handgrip strength, using a dynamometer. Serum lipid profile was assessed by T-C, HDL-C, LDL-C, TG; inflammation marker TNF-α; mood was assessed by Yesavage Geriatric Depression Scale-short form (GDS-15); and instrumental activities of daily living was assessed by Lawton IADL scale. Body composition was measured at weeks 4 and 8 using bioelectrical impedance analysis, but only in the diet groups (KD and AK). Body composition was performed by bioelectrical impedance analysis. In the ketogenic diet plan, daily protein intake was at least 1g/kg, ketogenic diet ratio was 1:1, daily energy intake from fat was set at 70%, and daily energy was kept within the range of 30 kcal/kg per day with usual intake. The MIND diet was planned in accordance with the same plan for daily energy and in accordance with the principles of the MIND diet. For assess the evaluation of dietary compliance, 24-hour recall at weekly follow-ups and MIND diet compliance score in the AK group and serum β-hydroxybutyrate (β-HB) level in the KD group were taken into consideration. Per-protocol analysis was conducted, and statistical analyses were performed using appropriate methods with SPSS version 24.0 and GraphPad Prism version 10.0.1. Of the 48 participants, 39 completed the protocol: 13 in the KD group, 14 in the AK group, and 12 in the PK group, with a mean age of 72.0 ± 3.9 years. At the end of the study, T-C, TG, LDL-C increased in the KD group, while T-C and LDL-C decreased in the AK group and HDL-C decreased in the PK group (ptime*group0.05). Body weight and BMI decreased only in the KD group, whereas body composition did not change in any of the groups. At the end of the study, improvement in handgrip strength and dual-task walking speed was significant in the KD group compared to AK and PK (ptime*group0.05). Cognitive functions improved in the KD group compared to baseline (∆: -4.0±2.0) (p0.05). According to the results of this study, modified KD may be protective in aMCI progression by improving physical performance. Also, its efficacy on cognitive functions compared to passive control suggests that addressing the potential benefits and risks of the ketogenic diet on a patient-specific basis may be beneficial in the management of aMCI and prevention of potential prognosis.
Benzer Tezler
- Amnestik tip hafif kognitif bozuklukta zihin kuramı
The theory of mind in amnestic type mild cognitive impairment
FERDANE ÖZLEM AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
NörolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALTAN EŞSİZOĞLU
- Hafif kognitif bozukluk olgularında göz hareketleri
Eye movements in patients with mild cognitive impairment
KORAY KOÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN AKDAL
- Amnestik hafif kognitif bozukluğu olan bireylerin dil ve anlatı özelliklerinin sağlıklı yetişkinler ile karşılaştırılması
Comparison of language and narrative features of individuals among amnestic mild cognitive impairment and healthy adults
FENİSE SELİN KARALI
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR MAVİŞ
- Amnestik hafif kognitif bozukluk ve alzheımer olgularında istirahat EEG bulgularının karşılaştırılması
Comparison of resting eeg findings between amnesic mild cognitive impairmentand alzheimer disease
ÖZGECAN KAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖRSEV YENER
- Hafif kognitif bozukluk ve erken evre alzheimer hastalarında içgörü mekanizmalarının nöropsikolojik testler ve volumetrik MR dataları ile karşılaştırmalı olarak araştırılması
Neuropsychological and neuroimaging correlates of lack of insight in mild cognitive impairment and alzheimer's disease
GÜLBEN ŞENTÜRK