Geri Dön

Annelerin toplumsal cinsiyet eşitliği algısı ve dini önerilerle ilgili bilgi düzeyinin emzirmeyle ilişkisi

The relationship between mothers' perception of gender equality and their level of knowledge regarding religious recommendations on breastfeeding

PDF İndir

  1. Tez No: 964866
  2. Yazar: SELVİHAN YILMAZ ÖZDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BETÜL ULUKOL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Pediatri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 111

Özet

Anne sütü, bebek beslenmesinde vazgeçilmez bir besin olup, bebeğin büyümesini ve gelişimini destekler ve anne ile bebeği pek çok hastalıktan korur. Annenin sosyal destek ve yaşam koşulları, bebeğin sağlığı ve bakım özellikleri ile annenin sağlığı emzirmeye başlama ve devam ettirmeyi etkileyen başlıca faktörlerdir. Annenin yaşadığı toplumda toplumsal cinsiyet eşitliği algısı, kadının eğitime ve ekonomik kaynaklara erişimini etkileyeceğinden emzirme kararlarını da dolaylı olarak etkiler. Emzirme davranışı, yalnızca biyomedikal temellere değil, aynı zamanda bireyin inanç sistemine, değerlerine ve ruhsal motivasyonlarına da dayanır. Türkiye'de yaşayan toplumun yaklaşık %96'sı İslam dinine mensuptur. İslam dininde özellikle bebeğin emzirilmesi konusunda bazı hükümler olduğu, bu hükümlerin Kur'an ayetleri, hadis ve sünnetlerle vurgulandığı bilinmektedir. Emzirmeyi etkileyen kültürel değerlerin belirlenmesi, emzirme başarısını artırmada önemle ele alınması gereken temel faktörlerden biridir. Çalışmamıza katılan annelerin yaş ortalaması 29,6±4,5 yıl olarak tespit edilmiştir. Çalışma örneklemindeki anne ve babaların eğitim düzeyleri ve ekonomik koşulları yüksek bulunmuştur. İlk 6 ay yalnız anne sütüyle beslenme oranı %82,2; bir yaş sonrası emzirmeye devam etme oranı %64,4'tür. Bebeklerin ilk bir saat içinde emzirilme oranı %66,7 bulunmuş; %93,3'ü ilk 24 saat içinde emzirilmişti. Emzirmeye devam etmeyen annelerin ise ortalama emzirme süresi 11,27±6,82 ay olarak bulunmuştu. Çalışmamıza katılan annelerin %85,6'sı bebeklerine ilk olarak anne sütü, %11,1'i mama, %3,3'ü zemzem verdiğini belirtmişti. Dinin emzirme konusundaki hükümleri ile ilgili ortalama bilgi düzeyleri düşük olmakla birlikte, annelerin önemli bir bölümü bilgi düzeylerinin yüksek olduğunu düşünmektedir. Çalışmamıza katılan annelerin %64,4'ü Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeğine (TCEÖ) göre eşitlikçi görüşe sahipti; annelerin eğitim düzeyi arttıkça erkeği üstün gören anlayış (EÜGA) veya kadını erkeğe bağımlı kılan anlayışa (KEBKA) sahip olma oranları azalmıştır. Ancak annenin eşitlikçi görüşe sahip olma durumu ile emzirmeyi başlatma ve sürdürme oranlarında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.. Bulgular, sosyokültürel faktörlerin emzirme davranışını etkileyebileceğini göstermektedir. Eğitim düzeylerinin yükselmesi, emzirmeye yönelik eğitimlerin geliştirilmesi emzirmeyi olumlu yönde etkileyecektir. Müslüman annelerin emzirmeye ilişkin İslami hüküm ve önerilerle ilgili bilgilerinin artırılması, dini olarak yorumlanan kültür temelli davranışların düzeltilmesini sağlayarak emzirme tutumlarını ve oranlarını da olumlu yönde etkileyebilir. Dini liderlerin bu süreçte bilgilendirme yapması ve sağlık profesyonellerinin inanç boyutunu da dikkate alarak hizmet vermesi sürdürülebilir emzirme davranışını destekleyebilir. Kültürel duyarlılık içeren sağlık programları, dini normlarla desteklenmiş eğitim modelleri ve aile temelli müdahale stratejileri emzirme oranlarını artırmak için faydalı olabilir. Her toplumda emzirmenin sadece bireysel değil, sosyal bir eylem olduğunu kabul etmek, politika üretiminde ve sağlık rehberliğinde anahtar olacaktır. Emzirmenin teşviki yalnızca bireysel farkındalıkla sınırlı kalmamalı; aynı zamanda sosyal politikalar, iş güvencesi, toplumsal cinsiyet eşitliği ve yasal düzenlemelerle de desteklenmelidir.

Özet (Çeviri)

Breastfeeding is essential to infant nutrition, simultaneously safeguarding maternal health, promoting the child's growth and development, and protecting both mother and baby from a wide range of diseases. Maternal social support and living conditions, the infant's health and care needs, and the mother's health are among the primary factors influencing the initiation and continuation of breastfeeding. In a society, the perception of gender equality indirectly affects breastfeeding decisions by influencing women's access to education and economic resources. Breastfeeding behavior is not solely based on biomedical foundations; it is also shaped by individual belief systems, values, and spiritual motivations. Approximately 96% of the population in Türkiye adheres to Islam, and it is known that Islam contains specific rulings regarding breastfeeding, which are emphasized through Qur'anic verses, hadiths, and the Prophet's traditions (sunnah). Identifying the cultural values that influence breastfeeding is one of the key factors that should be addressed to improve breastfeeding success. In our study, the average age of the participating mothers was found to be 29.6±4.5 years. The educational level and economic status of both mothers and fathers in the study sample were high. The exclusive breastfeeding rate during the first 6 months was 82.2%, and the rate of continuing breastfeeding beyond one year was 64.4%. The rate of initiating breastfeeding within the first hour after birth was 66.7%, and 93.3% of the babies had been breastfed within the first 24 hours. Among mothers who discontinued breastfeeding, the average breastfeeding duration was 11.27±6.82 months. A total of 85.6% of the mothers reported that their babies' first food was breast milk, 11.1% used formula, and 3.3% gave zamzam (holy water). Although the participants' average knowledge level regarding Islamic rulings on breastfeeding was low, many mothers perceived themselves as having a high level of knowledge. According to the Gender Equality Scale (GES), 64.4% of the mothers held egalitarian views; as maternal education increased, the prevalence of a male superiority perspective (MSP) or a perspective that renders women dependent on men (WDMP) decreased. However, no statistically significant relationship was found between holding egalitarian views and the initiation or continuation of breastfeeding. The findings suggest that sociocultural factors may influence breastfeeding behavior. Improvements in educational levels and the development of targeted breastfeeding education programs are likely to positively impact breastfeeding practices. Increasing Muslim mothers' knowledge of Islamic rulings and recommendations on breastfeeding may help correct culturally rooted behaviors that are perceived as religious, thereby positively influencing attitudes and rates of breastfeeding. Religious leaders can contribute to this process by raising awareness, and healthcare professionals should take faith-based perspectives into account in service delivery. Health programs that are culturally sensitive, educational models supported by religious norms, and family-based intervention strategies could all be beneficial in increasing breastfeeding rates. Recognizing that breastfeeding is not only an individual act but also a social one is essential for effective policymaking and healthcare guidance. The promotion of breastfeeding should not be limited to individual awareness but should also be supported by social policies, job security, gender equality, and legal regulations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    753408

    Öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet eşitliği algısı ve teknoloji kullanım seviyeleri arasındaki ilişki

    The relationship between teacher candidates' perception of genderequality and levels of technology use

    RAHİME İREM SARI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Bilim ve TeknolojiNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AĞAH TUĞRUL KORUCU

  2. Tez No

    851822

    Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve olumsuz yaşam deneyimlerinin çocuğa yönelik disiplin uygulamalarına etkisi

    The impact of gender inequality and adverse life experiences on childhood disciplinary practices

    DÖNDÜ NİLAY PENEZOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BETÜL ULUKOL

  3. Tez No

    588453

    Yerli yapım çizgi filmlerde toplumsal cinsiyet eşit(siz)liği

    Gender (In)equality in Turkish cartoon series

    AYŞEGÜL DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Radyo-TelevizyonHacettepe Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYLİN BARAN

  4. Tez No

    396084

    Siyasal alanda erkekliğin inşası: Kürt siyasi hareketinde cinsiyetin yeniden konumlanışı

    Construction of masculinity in the political sphere: Re - positioning of gender in Kurdish political movement

    BAHAR MERMERTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    SosyolojiMardin Artuklu Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DİLEK CİNDOĞLU

  5. Tez No

    513557

    Toplumsal cinsiyet odaklı yaklaşım bağlamında özel gereksinimli çocuklara sahip olan ailelerin evlilik yaşamı ve bu ailelere yönelik sosyal politika öncelikleri

    Marriage experience of families of children with special needs and social policy priorities for the families in the context of gender based approach

    ABDULLAH IŞIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Siyasal BilimlerAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Sosyal Politika Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRAH AKBAŞ

Geri Dön