Bankacılık sektöründe etik uygulamaları: Alan çalışması
Ethical practices in the banking sector: A field study
- Tez No: 964924
- Danışmanlar: PROF. DR. ERİŞAH ARICAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bankacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
Bu çalışma, Türkiye bankacılık sektöründe etik uygulamaların mevcut durumunu değerlendirmeyi, çalışan algılarını analiz etmeyi ve etik yönetişim alanında iyileştirme gereksinimlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Kuramsal çerçevesi; iş etiği, kurumsal yönetişim, etik kültür, etik kodlar ve etik liderlik kavramları etrafında şekillendirilmiş; bu kavramlar doğrultusunda etik davranışların kurumsal yapılar içerisindeki yeri bütüncül biçimde ele alınmıştır. Araştırmada, Türkiye'de faaliyet gösteren kamu ve özel sermayeli mevduat bankalarında görev yapan müdür yardımcısı ve üzeri unvanda çalışan toplam 599 yönetici ve çalışanın katılımıyla gerçekleştirilen anket çalışması temel veri kaynağı olarak kullanılmış; nicel ve nitel analiz yöntemleri bir arada uygulanmıştır. Araştırmanın birincil hedefi, etik sorun algısını, Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) ve Çevresel, Sosyal, Yönetişim (ESG) kriterlerine ilişkin farkındalık düzeylerini belirlemek ve bu değişkenlerin örgütsel güven ile iş tatmini üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu kapsamda, etik söylemler ile kurumsal pratikler arasındaki örtüşme düzeyi saptanmış ve bankaların deklare ettikleri etik politika ve ilkelerin çalışanlar nezdinde nasıl algılandığı incelenmiştir. Ayrıca, örgütsel güvenin etik sorun algısı ile iş tatmini arasındaki ilişkide aracı rol üstlenip üstlenmediği test edilmiştir. Araştırma bulguları, çalışanların büyük çoğunluğunun etik kurallara ve etik kodlara yüksek düzeyde bağlılık gösterdiğini; ancak bu kuralların kurumsal kültüre etkin biçimde entegre edilmesi için etik eğitimlerin artırılması, iç denetim süreçlerinin güçlendirilmesi ve yönetsel şeffaflığın sağlanması gerektiğini ortaya koymaktadır. Özellikle etik liderliğin kurumsal yapılar içinde teşvik edilmesinin, çalışanların etik davranışa yönelik farkındalığını artırdığı görülmektedir. Bununla birlikte, etik değerlerin yalnızca bireysel farkındalık düzeyinde değil, aynı zamanda teknolojik dönüşüm süreçleriyle birlikte kurumsal düzeyde de yönetilmesi gerektiğine dikkat çekilmektedir. Özellikle yapay zekâ destekli karar sistemlerinin etik ilkeler doğrultusunda tasarlanması, bankacılığın gelecekteki yönetişim yapıları açısından kritik bir gereklilik olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışma, etik kodların etkin biçimde uygulanması, etik liderliğin kurumsal düzeyde desteklenmesi ve sürdürülebilir bir etik kültürün oluşturulması açısından önemli katkılar sunmaktadır. Elde edilen sonuçlar, etik bankacılık uygulamalarının yalnızca yasal uyumla sınırlı olmadığını, aynı zamanda toplumsal güveni ve kurumsal itibarı doğrudan etkilediğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to assess the current state of ethical practices in the Turkish banking sector, analyze employee perceptions, and identify areas requiring improvement in ethical governance. The theoretical framework is structured around the concepts of business ethics, corporate governance, ethical culture, codes of ethics, and ethical leadership, addressing the role of ethical behavior within organizational structures in a holistic manner. The research employs a survey conducted among 599 managers and employees—holding the title of assistant manager or higher—working in public and privately-owned deposit banks operating in Türkiye. This survey serves as the primary data source, and both quantitative and qualitative analysis methods are utilized. The primary objective of the study is to determine perceptions of ethical issues, levels of awareness regarding Corporate Social Responsibility (CSR) and Environmental, Social, and Governance (ESG) criteria, and to examine the effects of these variables on organizational trust and job satisfaction. Within this scope, the degree of alignment between ethical discourse and corporate practices is identified, and the way in which banks' declared ethical policies and principles are perceived by employees is investigated. Furthermore, the study tests whether organizational trust mediates the relationship between perceptions of ethical issues and job satisfaction. The findings reveal that the majority of employees demonstrate a high level of commitment to ethical rules and codes; however, for these rules to be effectively integrated into corporate culture, it is necessary to increase ethics training, strengthen internal audit processes, and ensure managerial transparency. It is observed that fostering ethical leadership within organizational structures enhances employees' awareness of ethical behavior. Additionally, the study underscores that ethical values should be managed not only at the individual awareness level but also at the institutional level, particularly in conjunction with technological transformation processes. Designing artificial intelligence–supported decision-making systems in accordance with ethical principles emerges as a critical requirement for the future governance structures of banking. In this context, the study provides significant contributions to the effective implementation of codes of ethics, the institutional promotion of ethical leadership, and the establishment of a sustainable ethical culture. The results indicate that ethical banking practices are not limited to regulatory compliance but directly influence societal trust and corporate reputation.
Benzer Tezler
- A new approach to corporate social responsibility: Corporate digital responsibility, analysis of Turkish banking and e-commerce sectors
Kurumsal sosyal sorumluluğa yeni bir yaklaşım: Kurumsal dijital sorumluluk, Türk bankacılık ve e-ticaret sektörlerinin analizi
CEYDA CİHAN AYDOĞDU
Doktora
İngilizce
2024
BankacılıkGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU MÜJDE BASKAN KARSAK
- The effect of environmental management accounting on environmental performance with the mediating role of management support and green innovation: An application on the Iraqi banking sector
Çevre yönetim muhasebesinin yönetim desteği ve yeşil inovasyonun aracılık rolü ile çevresel performans üzerindeki etkisi: Irak bankacılık sektörü üzerinde bir uygulama
GAİLAN OTHMAN KAREEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Yönetim Bilişim SistemleriTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMuhasebe Finansman Bilim Dalı
DOÇ. DR. REŞİD ÇİĞDEM
- Katılım bankası çalışanlarının teverruk uygulamalarına bakışı: Nitel bir araştırma
Participation bank employees' perspective on tawarruq practices: A qualitative research
EDA YÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Maliyeİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH KAZANCI
- İslami finans sektöründe blockchain teknolojisinin uygulama alanları
Application areas of blockchain technology in Islamic finance sector
MUHAMMED YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MaliyeBingöl Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ÖZEL