Küreselleşmenin çevre üzerine etkileri: Seçilmiş ülkeler üzerine bir inceleme
The effects of globalization on the environment: An investigation on selected countries
- Tez No: 965021
- Danışmanlar: PROF. DR. COŞKUN ÇILBANT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Son yıllarda küreselleşme, ekonomik, politik ve çevresel boyutlarıyla giderek daha fazla tartışılan bir olgu hâline gelmiştir. Uluslararası ticaretin, sermaye akımlarının, teknoloji transferlerinin ve kültürel etkileşimlerin hız kazanması, ülkeler arasında ekonomik bütünleşmeyi derinleştirirken çevresel etkileri de ön plana çıkarmaktadır. Enerji tüketimindeki artış, doğal kaynakların yoğun kullanımı ve atık üretimindeki yükseliş, küreselleşmenin çevresel sürdürülebilirlik açısından ortaya çıkardığı riskleri açık biçimde göstermektedir. Bu nedenle, küreselleşmenin çevre üzerindeki yansımalarının kapsamlı biçimde değerlendirilmesi, sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda dengeli politika araçlarının geliştirilmesi bakımından kritik önem taşımaktadır. Bu çalışmada küreselleşmenin çevresel etkileri gelişmiş panel veri yöntemleri aracılığıyla iki farklı model kapsamında analiz edilmiştir. Birinci modelde, 149 ülke için genel küreselleşme endeksi ile ekonomik, sosyal ve politik küreselleşme boyutları, kişi başına gelir ve yenilenebilir enerji tüketiminin ekolojik ayak izi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ayrıca ülkeler düşük, alt-orta, üst-orta ve yüksek gelir grupları şeklinde ayrı ayrı değerlendirilmiş ve tahminler yatay kesit bağımlılığı ile heterojenliği dikkate alan AMG yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. İkinci modelde ise yeni sanayileşmiş ülkeler için küreselleşme, sanayileşme, kişi başına gelir ve yenilenebilir enerji tüketiminin ekolojik ayak izi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ayrıca model II kapsamında doğrusal olmayan dinamikleri incelemek amacıyla“Küresel Kuznets Eğrisi”hipotezi test edilmiş ve FMOLS ile MG tahmincileri kullanılarak uzun dönemli ilişkiler ortaya konulmuştur. Son olarak değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri Dumitrescu-Hurlin panel nedensellik testiyle analiz edilmiştir. Küreselleşmenin çevre üzerindeki etkilerini inceleyen birinci modelin bulguları, küreselleşmenin farklı boyutlarının ekolojik ayak izini anlamlı biçimde artırdığını göstermektedir. Ekonomik büyümenin de benzer şekilde çevresel maliyetler yaratarak ekolojik ayak izi üzerinde olumsuz etkiler doğurduğu görülmektedir. Buna karşılık, yenilenebilir enerji tüketiminin çevresel baskıları azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Küreselleşme ile çevre arasındaki doğrusal olmayan ilişkilerin analiz edildiği ikinci modelde ise Küresel Kuznets Eğrisi'nin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca doğrusal tahmin sonuçları, küreselleşme, kişi başına gelir ve sanayileşme değişkenlerinin ekolojik ayak izini artırırken, yenilenebilir enerjinin çevresel bozulmayı azaltıcı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Nedensellik analizleri ise küreselleşme ve yenilenebilir enerji ile ekolojik ayak izi arasında çift yönlü; ekonomik büyümeden ekolojik ayak izine doğru ise tek yönlü bir ilişki bulunduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In recent years, globalization has increasingly been debated in its economic, political, and environmental dimensions. The acceleration of international trade, capital flows, technology transfers, and cultural interactions has deepened economic integration among countries, while simultaneously bringing environmental impacts to the forefront. Rising energy consumption, intensive use of natural resources, and increasing waste generation clearly reveal the risks that globalization poses to environmental sustainability. Therefore, comprehensively assessing the environmental implications of globalization is of critical importance for the development of balanced policy instruments in line with the goals of sustainable development. This study analyzes the environmental effects of globalization through advanced panel data methods within the scope of two distinct models. In the first model, the impact of the overall globalization index—along with its economic, social, and political dimensions—per capita income, and renewable energy consumption on the ecological footprint is examined for 149 countries. Countries are also evaluated separately by income level (high, upper-middle, lower-middle, and low), and the estimations are conducted using the Augmented Mean Group (AMG) estimator, which accounts for cross-sectional dependence and heterogeneity. The second model focuses on newly industrialized countries and investigates the effects of globalization, industrialization, per capita income, and renewable energy consumption on the ecological footprint. To further capture nonlinear dynamics, the“Global Kuznets Curve”hypothesis is tested within Model II, and long-run relationships are estimated using Fully Modified Ordinary Least Squares (FMOLS) and Mean Group (MG) estimators. Finally, causal relationships among the variables are analyzed using the Dumitrescu-Hurlin panel causality test. The findings of the first model reveal that different dimensions of globalization significantly increase the ecological footprint. Similarly, economic growth generates environmental costs, exerting adverse effects on the ecological footprint. By contrast, renewable energy consumption is found to mitigate environmental pressures. In the second model, which explores the nonlinear relationship between globalization and the environment, the validity of the Global Kuznets Curve is confirmed. Moreover, the linear estimation results indicate that globalization, per capita income, and industrialization increase the ecological footprint, whereas renewable energy contributes to environmental improvement by reducing degradation. The causality analysis further shows bidirectional relationships between globalization and renewable energy with the ecological footprint, while a unidirectional causal link is found from economic growth to the ecological footprint.
Benzer Tezler
- Küreselleşme sürecinin ulus-devlet üzerindeki etkileri
The Effects of the globalization process on the nation state
SÜHA ATATÜRE
- Küreselleşmenin işletmelerin çevre politikaları üzerine etkileri
Effects of globalization on environment policies of businesses
ŞAKİR AYBAR
- Kürselleşmenin kentsel politika üzerine etkileri
Effects of globalisation on urban policy
MUSTAFA KEMAL AKAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN HAMAMCI
- Çevre kalitesi ve çevresel düzenlemelerin rekabet gücü ve dış ticaret üzerine etkileri
The effect of environmental quality and environmental regulations on competitive power and foreign trade
FİGEN TOMBAK