16. yüzyıl Osmanlı Hanefîliğinde kadın-erkek eşdeğerliliği: Evlilikte hak ve görev dağılımı örneği
Female-male equivalence in 16th century Ottoman Hanafism: The example of the distribution of rights and duties in marriage
- Tez No: 965434
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EREN GÜNDÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
16. yüzyıl Osmanlı Hanefîliği bağlamında kadın ve erkek ilişkisinin nasıl düzenlediği ve bu düzenlemenin evlilik kurumundaki hak ve görev dağılımına nasıl yansıdığını teorik ve pratik boyutlarıyla ele alan çalışmamızın amacı, İslâm hukukunun aile yapısındaki cinsiyet rollerini belirleyiş biçimini anlamaktır. Bu bağlamda kadın erkek eşdeğerliliği, rol dağılımı ve aile içi sorumluluklar, İslâm hukukunun dağıtıcı adalet prensibini içeren eşdeğerlilik anlayışı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bu hedef doğrultusunda klasik Hanefî kaynakları, 16. yüzyıla ait fetvalar ve kadı sicilleri temel alınarak, normatif ilkeler ile tarihsel pratik arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Giriş ve sonuç bölümleri dışında üç ana bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde kadın-erkek eşdeğerliliği kavramı incelenirken, ikinci bölümde 16. yüzyıl Osmanlı Hanefîliği bağlamında nikâhın kuruluşu, devamı ve sona ermesi süreçlerindeki hak ve görev paylaşımı değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde ise bu hak ve görevler eşdeğerlilik ilkesi açısından analiz edilerek, teorik ilkelerin pratikte ne ölçüde korunduğu sorgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines how Islamic law regulated the relationship between men and women within the context of 16th-century Ottoman Hanafi practice, and how this regulation was reflected in the distribution of rights and duties within the institution of marriage, from both theoretical and practical perspectives. The aim of the study is to reveal how Islamic law defined gender roles within the family structure and how these definitions were manifested in Ottoman applications. Within this framework, gender equivalence between men and women, role allocation, and familial responsibilities are evaluated through the distributive justice principle inherent in Islamic law's understanding of equivalence. To this end, classical Hanafi sources, 16th-century fatwas, and kadı court registers are utilized to analyze the relationship between normative principles and historical practice. Apart from the introduction and conclusion, the study consists of three main chapters: the first chapter examines the concept of gender equivalence between men and women; the second evaluates the rights and duties of spouses during the formation, continuation, and termination of marriage in the 16th-century Ottoman Hanafi context; and the third chapter analyzes these rights and duties in light of the principle of equivalence, questioning the extent to which theoretical principles were upheld in practice.
Benzer Tezler
- 16. yüzyıl ve sonrası tezhip sanatçılarının desen çalışmalarının giysi tasarımlarına uygulanması
Application of pattern works of 16th century and later illumination artists to clothing desingns
BETÜL BİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HÜLYA TEZCAN
- 16. yüzyıl Osmanlı düzenindeki değişimin tasfiyeci (Prütanist) bir eleştirisi: Birgivi Mehmed Efendi ve fikirleri
A Purutanist critique of the transformation of 16 th century Ottoman social order: Birgivi Mehmed Efendi and his views
M. HULUSİ LEKESİZ
- 16. Yüzyıl Osmanlı kültüründe Samek Ayyar hikâyesi ve Musavver nüshaları
The story of Samak Ayyar in 16th-Century Ottoman culture and its Illustrated manuscripts
SERPİL AYHAN KARAASLAN
Doktora
Türkçe
2025
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL BAĞCI
- Üsküdar Atik Valide Sultan Camii çinileri
Başlık çevirisi yok
GÜLCAN KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERSİN ÖCAL
- 16. yüzyıl Osmanlı Dönemi Arapça vakfiyeler ve Osmanlı sisteminde eğitim (Saraybosna Hüsrev Bey ve Edirne Sultan II. Selim medreseleri örneğinde)
Waqfiyes in arabic at the 16th century Ottoman Era and education in the Ottoman system (in the case of Sarajevo Husrev Bey and Edirne Sultan Selim II Medreses)
MEVLÜT ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA YILDIZ