Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklılığının incelenmesi
Examination of psychological resilience of parents of children withspecial needs
- Tez No: 965748
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜRKAN YILMAZ IRMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin, yaşam doyumu, algılanan sosyal destek ve aile yükü değişkenleriyle olan ilişkisini incelemek ve bu değişkenlerin psikolojik dayanıklılığı ne ölçüde yordadığını belirlemektir. Çalışma ilişkisel tarama modeli çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, 3-11 yaş arasında özel gereksinimli çocuğa sahip 138 ebeveyn oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak,“Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği”,“Yaşam Doyumu Ölçeği”,“Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin analizinde korelasyon, regresyon ve varyans analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, psikolojik dayanıklılık ile yaşam doyumu ve sosyal destek arasında pozitif yönlü; aile yükü arasında ise negatif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonuçları, aile yükünün ise negatif yönde, yaşam doyumu ve sosyal desteğin psikolojik dayanıklılığı pozitif yönde anlamlı şekilde yordadığını göstermiştir. Ayrıca psikolojik dayanıklılık düzeylerine göre yapılan karşılaştırmalarda, dayanıklılığı yüksek ebeveynlerin yaşam doyumlarının ve sosyal destek düzeylerinin yüksek, aile yükü düzeylerinin ise düşük olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, psikolojik dayanıklılığın yalnızca bireysel bir dayanıklılık faktörü değil; aynı zamanda yaşam doyumu ve sosyal destekle güçlenen, aile yükü algısıyla zayıflayabilen çok boyutlu bir yapı olduğunu ortaya koymaktadır. Elde edilen bulgular, Olsson'un (2008) özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler için geliştirdiği psikolojik dayanıklılık modelini destekler niteliktedir. Bu kapsamda, çalışmada elde edilen bulgular dayanıklılığı artırmaya yönelik müdahale programlarının geliştirilmesi, ebeveynlerin iyilik halini desteklemek ve çocukların gelişimsel potansiyellerini en iyi şekilde kullanabilmelerini sağlamak açısından önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between psychological resilience levels of parents with children with special needs and the variables of life satisfaction, perceived social support, and family burden, as well as to determine the extent to which these variables predict resilience. The study was conducted within the framework of a correlational research design. The sample consisted of 138 parents who have children aged between 3 and 11 with special needs. The data were collected using the“Psychological Resilience Scale,”“Life Satisfaction Scale,”“Multidimensional Scale of Perceived Social Support,”correlation, regression, and variance analyses were used to analyze the data. The findings revealed that psychological resilience was positively correlated with life satisfaction and social support, and negatively correlated with family burden. Regression analysis showed that life satisfaction and social support positively predicted psychological resilience, while family burden negatively predicted it. Moreover, parents with high levels of psychological resilience reported higher life satisfaction and perceived social support, and lower levels of family burden. These results indicate that psychological resilience is not merely an individual resistance factor but a multidimensional construct that is strengthened by life satisfaction and social support and weakened by the perception of burden. The findings are consistent with Olsson's (2008) resilience model developed for parents of children with special needs. In this context, the development of intervention programs aimed at enhancing resilience is essential to support parental well-being and promote the optimal developmental outcomes of children with special needs.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklılıklarının, evlilik uyumu ve umutsuzlukları ile ilişkisinin incelenmesi
The relationship between psychological resistance, marital adjustment and the hopelessness level of parents who have children with special needs
KEMAL ERSEN DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAHİDE GÜLİZ KOLBURAN
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik yardım alma tutumlarının psikolojik sağlamlık ve eş desteği ile ilişkisi
The relationship of seeking psychological help attitude of parents who have children with special needs with psychological resilience and support of spouse
GÖZDE ATALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE ZEKAVET KABASAKAL
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam doyumu,sosyal karşılaştırma ve psikolojik sağlamlık düzeyleri
Life satisfaction, social comparison and psychological resilience levels of parents with special needs children
ZEKERİYA BOZTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK TUTKUN
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin spiritüel iyi oluş durumları ve sosyal destek algılarının psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi
The relationship of spiritual well-being and social support perceptions of parents of children with special needs with psychological resilience
SAADET ÇAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikDicle ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA GÜMÜŞ
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin genetik testlere yönelik düşüncelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the thoughts of parents with special needs on genetic testing in terms of various variables
GÜLSÜM DÜŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Ev EkonomisiAnkara ÜniversitesiEv Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN YILMAZ
PROF. DR. NERİMAN ARAL