Türkiye Ürün İhtisas Borsası ve tarım sektörünün finansmanında Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) kullanımı
The Turkish Commodity Exchange and the use of Electronic Warehouse Receipts (EWR) in financing the agricultural sector
- Tez No: 965763
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELÇİN DALKILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Finans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Son yıllarda yaşanan iklim krizi, pandemi, uluslararası ihtilaflar, tedarik zinciri problemleri ve ticaret kısıtlamaları gibi faktörler, emtia fiyatlarında önemli artışlara neden olmuş, bu durum dünya genelinde gıda arz güvenliğinin ve tarımsal emtianın stratejik önemini artırmıştır. Türkiye'de de kaynakların etkin ve sürdürülebilir şekilde kullanılması, gıda güvenliğinin sağlanması ve sağlıklı gıdaya erişimin teminat altına alınması amacıyla çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda 2005 yılında lisanslı depoculuk sisteminin hukuki altyapısı oluşturulmuş, 2011'de ilk işletme faaliyete başlamıştır. Son yıllarda devlet desteklerinin etkisiyle yatırımlar hızla artmış ve depo kapasitesi 2016'da 805 bin ton iken 2025'te yaklaşık 12,9 milyon tona yükselmiştir. Tarım ürünlerinin sağlıklı şartlarda saklanmasının yanı sıra mülkiyetini temsil eden ürün senetleri üzerinden elektronik ortamda ticaretini mümkün kılmak amacıyla 2018 yılında Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TURİB) kurulmuştur. Bu sistem, üreticilerin finansmana erişimini kolaylaştırmış ve tarım ürünleri piyasasında etkin bir ekosistem yaratmıştır. Bu çalışmada, lisanslı depoculuk ve TURİB'in işleyişi ile Elektronik Ürün Senetleri (ELÜS) uygulaması ele alınmış, ELÜS üzerine yapılan akademik çalışmalar yöntem, veri seti ve bulgular açısından karşılaştırılmıştır. Sonuçlar, ELÜS'ün hem tarımsal ticaretin kurumsallaşması hem de alternatif finansman modellerinin geliştirilmesi açısından önemli potansiyel sunduğunu göstermektedir. Ancak sistemin yaygınlaşması için kullanıcı bilincinin artması, yasal düzenlemelerin güçlenmesi ve dijital altyapının desteklenmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
In recent years, factors such as the climate crisis, the pandemic, international conflicts, supply chain disruptions, and trade restrictions have led to significant increases in commodity prices. This situation has enhanced the strategic importance of food supply security and agricultural commodities worldwide. In Turkey, various regulations have been implemented to ensure the effective and sustainable use of resources, secure food safety, and guarantee access to healthy food. In this context, the legal framework for the licensed warehousing system was established in 2005, and the first enterprise commenced operations in 2011. In recent years, investments have increased rapidly under the influence of government incentives, and storage capacity, which was 805 thousand tons in 2016, rose to approximately 12.9 million tons by 2025. In addition to ensuring that agricultural products are stored under appropriate conditions, the Turkish Agricultural Products Specialized Exchange (TURIB) was established in 2018 to enable electronic trading of these products through warehouse receipts representing ownership. This system has facilitated producers' access to financing and created an efficient ecosystem in agricultural markets. This study examines the functioning of licensed warehousing, TURIB, and the implementation of Electronic Warehouse Receipts (EWR), comparing academic studies on EWR in terms of methodology, datasets, and findings. The results indicate that EWR offers significant potential for institutionalizing agricultural trade and developing alternative financing models. However, to achieve wider adoption, it is necessary to increase user awareness, strengthen legal regulations, and support digital infrastructure.
Benzer Tezler
- Yeni bir yatırım aracı olarak ELÜS (Elektronik ürün senedi) ve Çorum Ticaret Borsası üyelerine yönelik bir araştırma
A research on EWR (Electronic warehouse receipts) as a new investment tool and Çorum Commodity Exchange members
FUNDA ERTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatHitit ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAT SAVSAR
- Tarımda dijital dönüşüm ve finansmanı: Türkiye ürün ihtisas borsası (Türib)
Digital transformation and finance in agriculture: Turkey products specialized exchange (Turi̇b)
ÇİÇEK KIZILKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeArtvin Çoruh Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT BERBEROĞLU
- Macro stress testing in Turkish banking sector and tail dependence in financial, energy and commodity markets
Türk bankacılık sektöründe makro stres testi ve finansal, enerji ve emtia piyasalarında kuyruk bağımlılığı
ZEHRA ATİK
Doktora
İngilizce
2024
Ekonometriİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT GÜLOĞLU
- Ürün ihtisas borsasının odun dışı orman ürünlerine uygulanabilirliği üzerine bir araştırma: Çam balı örneği
Research on the applicability of a specialized products exchange to non-wood forest products: A case of pine honey
EMRE GÖKSU
- Türkiye ürün ihtisas borsası ve lisanslı depoculuk: Eskişehir ilinde bir uygulama
Turkish mercantile exchange and licensed warehousing system: Case of Eskişehir
EMEL ÇELİK