Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin çevrimiçi yeniden üretimi: Erkeklerle nitel bir çalışma
Online reproduction of gender inequality: A qualitative study with men
- Tez No: 966030
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE SEZEN SERPEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Çevrimiçi ortamlarda toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliğin yaygınlaşması, giderek küresel bir ilgi konusu haline gelmektedir. Mevcut olanaklar, kadın ve erkekler arasındaki güç eşitsizliği, davranışsal ve fiziksel farklılıklar yaratmak gibi konuları vurgulama kapsamında dil, görseller ve diğer simgelerin kullanımını pekiştiren bir role sahip olabilmektedir. Toplumsal yeniden üretim kavramı, toplumsal, ekonomik veya kültürel yapıların ve ilişkilerin, belirli davranışlar, söylemler ve pratikler aracılığıyla sürekli olarak tekrar edilmesi ve nesiller boyu aktarılması sürecini ifade etmektedir. Bu çok yönlü kavram, sosyal yapıdaki eşitsizliklerin okul, aile, medya ve diğer sosyal kurumlar aracılığıyla yeniden üretildiğini ileri sürmektedir. Teknolojik gelişmeler, çevrimiçi kaynaklarda toplumsal cinsiyet rollerinin yeniden üretimini kolaylaştırdığından, eşitsizliğin ve ayrışmaların hakim olduğu baskıcı grupların da aynı kanallar aracılığıyla fikirlerini yayabilme veya güçlendirme imkanını da açığa çıkarabilmektedir. Feminist alanyazın, dijital platformların çevrimdışı egemen toplumsal cinsiyet normlarını yeniden ürettiğini ve şiddete maruz kalmanın yeni yollarını kolaylaştırdığını, bu süreçte şiddeti günlük pratiklerin bir parçası haline getirdiğini göstermektedir. Özellikle kadınlara yönelik kalıp yargıların çevrimiçi kaynaklardaki sürekli aktarımı, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine neden olan inançların yeniden üretilmesine yardımcı olabilmektedir. Bu çalışma, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin sosyal medyada yeniden üretimini, X (Twitter) platformunda erkek kullanıcılar tarafından paylaşılan içerikler üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, toplumsal cinsiyetin çevrimiçi mecralarda nasıl temsil edildiğini, cinsiyetçi söylemlerin nasıl biçimlendiğini ve bu söylemlerin hangi ideolojik dayanaklarla sürdürüldüğünü analiz etmektedir. Bu doğrultuda çalışma, içerik analizi yöntemiyle yürütülmüş; herkese açık 722 paylaşım analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları, sosyal medya platformlarının sadece bireysel görüşlerin paylaşıldığı araçlar olmanın ötesinde, toplumsal normların ve güç ilişkilerinin yeniden üretildiği ideolojik alanlar olduğunu ortaya koymuştur. Erkek kullanıcılar tarafından paylaşımlar, anti-feminist söylemler, geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinin ve heteronormatif yapıların savunusu, LGBTQI+ karşıtı ifadeler, şiddetin rasyonalize edilmesi, 6284 Sayılı Kanun ve İstanbul Sözleşmesi eleştirisi, cinsiyete dayalı komplo teorileri gibi tematik örüntüler içermektedir. Bu söylemler hem kadınlara hem de toplumsal cinsiyet normlarına uymayan bireylere yönelik dışlayıcı bir dil inşa etmekte ve hegemonik erkeklik biçimlerini yeniden üretmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin çevrimiçi yeniden üretimi, çevrimiçi şiddet ve ayrımcılıkla mücadelede sosyal hizmet uzmanlarının rollerinin yeniden tanımlanması ve dijital alanlarda hak temelli müdahale stratejilerinin geliştirilmesi ihtiyacını açığa çıkarmaktadır.
Özet (Çeviri)
The prevalence of gender-based inequality in online environments is increasingly becoming a global concern. Current opportunities can play a role in reinforcing the use of language, visuals, and other symbols to emphasize issues such as power inequality between women and men, and the creation of behavioral and physical differences. Social reproduction refers to constantly repeating and transmitting social, economic, or cultural structures and relations through certain behaviors, discourses, and practices across generations. This multifaceted concept suggests that inequalities in social structures are reproduced through schools, families, media, and other social institutions. As technological developments facilitate the reproduction of gender roles in online resources, they can also reveal the possibility of oppressive groups dominated by inequality and separation to spread or strengthen their ideas through the same channels. Feminist literature demonstrates that digital platforms reproduce dominant gender norms offline and facilitate new ways of being subjected to violence, making violence a part of daily practices in this process. The constant transmission of stereotypes, especially against women, in online sources can help reproduce beliefs that cause gender inequality. This study aims to examine the reproduction of gender inequality on social media through content shared by male users on the X (Twitter) platform. The research analyzes how gender is represented in online media, how sexist discourses are shaped, and on what ideological basis these discourses are sustained. In this context, the study was conducted using the content analysis method; 722 public posts were analyzed. The study's findings revealed that social media platforms are not only tools where individual opinions are shared, but also ideological areas where social norms and power relations are reproduced. Posts by male users include thematic patterns such as anti-feminist discourses, defense of traditional gender roles and heteronormative structures, anti-LGBTQI+ statements, rationalization of violence, criticism of Law No. 6284 and the Istanbul Convention, and gender-based conspiracy theories. These discourses construct an exclusionary language towards both women and individuals who do not conform to gender norms and reproduce hegemonic forms of masculinity. The online reproduction of gender inequality reveals the need to redefine the roles of social workers in combating online violence and discrimination and to develop rights-based intervention strategies in digital spaces.
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet perspektifinden bilgi-iktidar ilişkisi: Türkiye'deki iletişim fakültelerinde görev yapan kadın akademisyenler örneği
The relationship between knowledge and power from a gender perspecti̇ve: The case of academicians for positions in communication faculties in Turkey
HANİFE NUR KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SosyolojiOndokuz Mayıs Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN TURGUT
- Yeni medya ortamında kadına yönelik haberlerde nefret söylemi
Hate speech towards woman's news in the new media
ECE KARAÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İletişim BilimleriMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ AYDOĞAN BOSCHELE
- Toplumsal cinsiyet odaklı dijital şiddet: Kadın gazetecilerin Twitter hesapları üzerinden bir inceleme
Gender-based digital violence: A research on Twitter accounts of women journalists
MERVE SARIŞIN
Doktora
Türkçe
2022
GazetecilikGiresun Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNSELİ BAYRAKTUTAN
- Meslek liselerinde kadın yöneticilerin karşılaştığı cam tavan sendomu ile örgütsel bağlılık, iş tatmini arasındaki ilişki
The relationship between the glass ceiling syndrome faced by female managers in vocational high schools and organizational commitment and job satisfaction
ZEYNEP DENİZ ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİzmir Demokrasi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN İLĞAN
- Ev içi görünmeyen emeğin dijital sunumu: Youtuber kadınlar
Digital presentation of invisible domestic labor: Youtuber women
BURÇAK GÖREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GazetecilikMersin ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TAYLAN