Bir güncel sanat pratiği olarak gölge arketipi bağlamında ütopya
Utopia in the context of the shadow archetype as a contemporary art practice
- Tez No: 966094
- Danışmanlar: PROF. TANSEL TÜRKDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Resim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Gölge arketipi çağdaş sanat bağlamında mekânsal boyutları incelenerek, onu bir içsel karanlık alan olmaktan çıkarıp, yerle ilişkili araştırma ve dönüştürme alanı olarak güncel sanat pratikleri aracılığıyla yeniden konumlandırılmıştır. Gölge, bu anlatımla aidiyet biçimleri, evsizlik deneyimleri ve geçici yerleşiklik deneyimlerinin katmanlı yapısıyla birlikte sanatsal biçemle kavramsallaştırılmıştır. Alımlayıcı ve sanatçı arasındaki diyalektik bir anlaşmaya açılan anlatımla, çeşitli malzemelerin, resimsel ifade biçiminin bir güncel sanat pratiğine dönüşümüne tanık olacaksınız. Kişinin ve bireyin ötekilerle karşılaşması durumunda sanatsal pratiğine yansıyan kavramsal çerçeveyi ele alışını, yeni bir söylemle sunuşunu geliştirdiği yeni paradigmalarla bir metafor olarak açıklanmaktadır. Ütopya kavramı, geleneksel anlamıyla geleceği tanımlayan bir ideal tasarımdan çok, gölgeyle kurulan karşılaşma aracılığıyla ortaya çıkan, yer değiştiren ve akışkan oluş mekânları olarak katmanlı bir biçimde yeniden tanımlanmıştır.“Yok-yer”bu yönüyle bir hiçlik değil; hayal edilen, fakat henüz yerleşilmemiş olanın alanı olarak yorumlanır. Ev ve aidiyet kavramları bu geçici mekânlarda yeniden düşünülerek; yerleşik olmaktan çok, hareketli ve çoklu bir yapıya dönüşmüştür. Ev artık salt fiziksel bir sığınak değil; kendiliğin ve deneyimin iç içe geçtiği devinimli bir zemin olarak düşünülür. Bu noktada sanatsal üretim, yalnızca temsile dayalı bir pentür değil; dönüşen, yerle temas eden bir yaratım pratiği olarak konumlandırılır. Araştırma süreci hem sanatçının kendi üretim pratiğine hem de çağdaş sanattan seçilen örneklere dayanarak yürütülmüş; psikoloji, mekân kuramı ve eleştirel kuramın kesişiminde çok katmanlı bir kavramsal zemin oluşturulmuştur. Gölge arketipi, ütopyanın yeniden tarifinde yalnızca karanlığın temsilcisi değil; olası başka yaşam alanlarının, evsizliğin ve çok yerde olma tanımlarının taşıyıcısı olarak kavramsal merkezde yerini almıştır.
Özet (Çeviri)
The shadow archetype has been repositioned within contemporary art by examining its spatial dimensions, shifting it from an inner realm of darkness to a field of research and transformation in relation to place. In this framework, the shadow is conceptualized through artistic form as intertwined with experiences of belonging, homelessness, and temporary settlement. The dialectical exchange between artist and viewer makes visible the transformation of materials and pictorial expression into contemporary artistic practice. The encounter with the Other generates new conceptual frameworks and discourses, while also serving as a metaphorical articulation of emerging paradigms. Utopia is thus redefined not as an idealized projection of the future, but as shifting and fluid spaces of becoming, activated through encounters with the shadow.“Non-place”is understood not as emptiness, but as a potential realm of what is imagined yet not inhabited. Home and belonging are likewise reconsidered within these transient contexts. Home is no longer conceived as a fixed or purely physical shelter; rather, it becomes a dynamic ground where selfhood and lived experience intersect. Artistic production therefore moves beyond representational painting to become a transformative practice engaged with place. The research draws on both the artist's own practice and selected examples from contemporary art, establishing a multilayered conceptual ground at the intersection of psychology, spatial theory, and critical theory. Thus, the shadow emerges not merely as a signifier of darkness, but as a central figure in the redefinition of utopia bearing homelessness, multiplicity, and possible alternative life worlds.
Benzer Tezler
- Bir güncel sanat pratiği olarak algı yanılsaması
Perception illusion as a contemporary art practice
MUSTAFA KOCALAN
- Günümüz resim sanatında mekânda gölge imgesi
The image of shadow in contemporary painting in relation to space
AYÇA AY
- Bir güncel sanat pratiği olarak beden performans sanatı ve İtalyan performans sanatçıları
Body performance art as a contemporary art practice and Italian performance artists
BERRİN VARDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarYaşar ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KAHYAOĞLU
- Bir güncel sanat pratiği olarak etnisite ritüelleri dokümantasyonu
The ethnicity rituals as practice of contemporary art
ÖZGEN ÖZGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. TANSEL TÜRKDOĞAN
- Bir güncel sanat pratiği olarak inşa edilmiş mekân bağlamında manzara
Landscape in the context of constructed place as a practice of contemporary art
MERT ACAR