Yeni itfaiye istasyonu lokasyonlarının CBS ile entegre çok kriterli karar verme tekniği kullanılarak seçimi: Ankara ili örneği
Selection of new fire station locations using GIS-Integrated multi-criteria decision making method: Ankara province example
- Tez No: 966112
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİHA ÇETİNYOKUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kazalar, Accidents
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Acil durumlara hızlı müdahalede, itfaiye istasyonları konumu son derece önemlidir. Günümüzde, nüfus artışı, ulaşım ağları, teknolojik gelişmeler gibi çeşitli sebeplerden dolayı itfaiye istasyonları yetersiz kalmaktadır. Yeni istasyonların kurulması bu yetersizliği önlemede bir çözüm sunabilir. Bu çalışmada, yeni itfaiye istasyonu lokasyonlarının CBS (Coğrafi Bilgi Sistemi) ile entegre çok kriterli karar verme tekniği kullanılarak seçimi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Ankara ili özelinde geçmiş yangın kazalarının analizi, AHP yöntemi üzerinden lokasyon seçimine yönelik kriterlerin değerlendirilmesi ve itfaiye lokasyonlarının önceliklendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Ankara'da 2020-2024 yılları arasında 49030 yangın meydana gelmiştir. İtfai olayların en fazla yaşandığı ilçeler sırasıyla Altındağ, Yenimahalle, Çankaya ve Mamak olarak tespit edilmiştir. İlgili yıllar için acil duruma ortalama varış süresi 9,68 dakika olarak belirlenmiştir. Risk, ulaşım, kaynaklar, arazi ve tehlike olmak üzere beş ana kriter tespit edilmiştir. Her bir ana kriter için alt kriterler oluşturulmuştur. Uzman görüşleri üzerinden“Tehlike”, %39 önem ile yer seçiminde en önemli ana kriter olarak öne çıkmıştır. Bunu sırasıyla %35 ile“Risk”ve %14 ile“Ulaşım”ana kriterleri izlemiştir. Alt kriterlere ait ikili karşılaştırmalar sonucunda ise %40' lık oranla“Kaynaklar”kriterine ait“Doğal su kaynağı/şebeke suyu varlığı”;“Tehlike”kriterine ait“Yangın”en önemli alt kriterler olarak belirlenmiştir. Ankara' da ki alternatif 3 istasyonda (A, B, C) en yüksek puanı, Karapürçek' de bulunan B istasyonu (0,372) almıştır. AHP' nin itfaiye istasyonu yer seçimi problemi için uygun olduğu gösterilmiştir. Farklı nitelikteki karar vericilerin düşünce ve yargılarının birlikte değerlendirilmesiyle objektif sonuçlar elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The location of fire stations plays a crucial role in rapid response to emergencies. Today, due to various factors such as population growth, transportation networks, and technological developments, existing fire stations are often insufficient. Establishing new stations can offer a solution to this inadequacy. This study aims to determine the locations of new fire stations using a multi-criteria decision-making technique integrated with Geographic Information Systems (GIS). To achieve this, an analysis of past fire incidents in Ankara, evaluation of location selection criteria through the Analytic Hierarchy Process (AHP), and prioritization of potential fire station locations were carried out. Between 2020 and 2024, a total of 49030 fire incidents occurred in Ankara. The districts with the highest number of fire-related incidents were identified as Altındağ, Yenimahalle, Çankaya, and Mamak, respectively. The average response time to emergencies during these years was determined to be 9.68 minutes.Five main criteria were identified for the site selection: Risk, Transportation, Resources, Land, and Hazard. Sub-criteria were developed under each main criterion. According to expert opinions, the“Hazard”criterion emerged as the most important factor in site selection, with a weight of 39%. It was followed by“Risk”(35%) and“Transportation”(14%).Among the sub-criteria, the“Presence of natural water resources/network water”under the“Resources”criterion (40%), and“Fire”under the“Hazard”criterion were identified as the most significant. Among three alternative stations in Ankara (A, B, C), the B station located in Karapürçek received the highest score (0.372). The study demonstrated that AHP is suitable for solving the fire station location selection problem. Objective results were obtained by evaluating the perspectives and judgments of decision-makers with different backgrounds.
Benzer Tezler
- Analysis of locations of existing fire stations in Ankara in comparison to optimized locations
Ankara'daki mevcut itfaiye yerlerinin optimal yerler ile karşılaştırmalı analizi
PELİN BALCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BARBAROS TANSEL
- GIS-based multi-criteria decision analysis for optimal urban emergency facility planning
Kentsel optimal acil durum tesis planlaması için CBS tabanlı çok kriterli karar analizi
PENJANI HOPKINS NYIMBILI
Doktora
İngilizce
2022
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURAN ERDEN
- Deterministic deployment analysis and implementation of fire stations and teams in metropolitan settlements
Büyükşehir yerleşim bölgelerinde itfaiye istasyon ve ekiplerinin deterministik dağılım analizi ve uygulaması
ONURSAL ÜNAL
- Yapılarda taban izalasyonu sistemleri
Base isolation systems of structures
ÖZGÜR ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANTONİO TRUPİA
- Coğrafi bilgi sistemleri ile analitik hiyerarşi yöntemine dayalı itfaiye istasyon yer seçimi: İstanbul örneği
Fire brigade site selection based on geographic information systems and analytic hierarchy process: Case study of Istanbul
TURAN ERDEN
Doktora
Türkçe
2009
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ZEKİ COŞKUN