Cengiz Aytmatov'un roman ve hikayelerinde antroponimler
Anthroponyms in Cengiz Aytmatov's novals and stories
- Tez No: 966111
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Lehçeleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu tez, Cengiz Aytmatov'un roman ve hikâyelerinde yer alan antroponimlerin (kişiadlarının), yazınkişiadbilim bağlamında incelenmesini konu edinmektedir. Çalışma, yazarın 10 romanı ve 10 hikâyesi olmak üzere toplam 20 eserine dayanmaktadır. Giriş bölümünde, çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi ve kullanılan literatür üzerinde durulmuş; yazınkişiadbilim alanındaki kuramsal arka plan özetlenmiştir. İlk bölümde, adlandırma süreci ve özel adların dilbilimsel incelemesine dair temel kavramlar açıklanmış; adbilim, antroponimi ve yazınkişiadbilim alt alanı kuramsal yönüyle ele alınmıştır. İkinci bölümde, Cengiz Aytmatov'un eserlerindeki kişiadları, ad türlerine göre gruplandırılmış; lakaplar, takma adlar ve unvanlar gibi farklı antroponim biçimlerinin işlevsel kullanımları üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, kişiadları anlam ve kullanım amaçları çerçevesinde değerlendirilmiş; leksik-semantik çözümlemelerle adların anlatıdaki sembolik ve kültürel rollerine odaklanılmıştır. Dördüncü bölümde, adların biçimsel yapıları temel alınarak basit, türemiş ve birleşik yapılı örnekler incelenmiştir. Beşinci ve son bölümde ise, kişiadları etimolojik açıdan sınıflandırılmış; Rusça, Arapça, Farsça ve diğer dillerden alıntılanan isimlerin dağılımı analiz edilmiştir. Her bölüm sonunda elde edilen bulgular grafiklerle desteklenmiş, sonuç bölümünde ise öne çıkan sonuçlara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the anthroponyms (personal names) found in the novels and stories of Cengiz Aytmatov within the framework of literary anthroponymy. The study is based on a total of 20 works by the author, including 10 novels and 10 stories. The introduction outlines the scope, methodology, and literature used in the research, providing a theoretical background on literary anthroponymy. The first chapter presents key concepts related to naming and the linguistic analysis of proper names, focusing on onomastics, anthroponymy, and the subfield of literary anthroponymy. In the second chapter, the personal names in Aytmatov's works are classified according to type, highlighting the functional use of nicknames, pseudonyms, and titles. The third chapter explores the names in terms of meaning and intended function, emphasizing their symbolic and cultural roles through lexical-semantic analysis. In the fourth chapter, names are examined structurally as simple, derived, or compound. The fifth and final chapter classifies the names etymologically, analyzing the distribution of names of Russian, Arabic, Persian, and other origins. Findings are supported with graphical data at the end of each chapter, and the conclusion provides a comprehensive evaluation based on the overall results.
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet kavramı bağlamında Cengiz Aytmatov'un eserleri
Works of Cengiz Aytmatov in the context of the concept of gender
YELDA YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBatman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KARADENİZ
- Cengiz Aytmatov roman ve hikâyelerinde halk edebiyatı unsurları ve bunların eğitimde kullanılabilirliği
Elements of folk literature in Cengiz Aytmatov novels and stories and their usability in education
KÜBRA GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Cengiz Aytmatov'un uzun hikâyelerinde hümanizm meselesinin edebî yönden incelenmesi
Чыңгыз Айтматовдун повесттеринде гуманизм маселесинин көркөм иликтениши
SAFA KIRVELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LAYLİ ÜKÜBAYEVA
PROF. DR. ORHAN SÖYLEMEZ
- Cengiz Aytmatov'un eserleri üzerine bir inceleme
Analiycal review of Cengiz Aytmatov's works
ÖZLEM NEMUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TUNCER
- Cengiz Aytmatov'un eserlerinde çocuk psikolojisi
Childiren psychology on Chi̇ngi̇z Ai̇tmatov's opuses
ÇARE TUFANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KORKMAZ