Basketbolda rotasyon stratejilerinin fiziksel, fizyolojik ve psikofizyolojik etkileri
Physical, physiological, and psychophysiological effects of rotation strategies in basketball
- Tez No: 966170
- Danışmanlar: PROF. DR. FIRAT AKÇA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu tez çalışmasının amacı, basketbol branşında uygulanan farklı oyuncu rotasyon stratejilerinin (1, 2, 3 ve 4 dakikalık oyun/dinlenme süreleri) oyuncuların fizyolojik tepkileri, subjektif yüklenme algıları ve egzersiz keyfi üzerindeki etkilerini incelemek suretiyle, antrenman ve müsabaka süreçlerinde alınacak stratejik kararların bilimsel temellere dayandırılmasına katkı sağlamaktır. Bu kapsamda çalışma, çapraz-döngülü, karşıt dengeli ve randomize bir araştırma deseniyle planlanmış ve 14 gönüllü basketbolcu ile yürütülmüştür. Araştırmanın başlangıcında, katılımcıların dinlenik vücut kompozisyonu, kalp atım hızı ve kalp atım hızı değişkenliği gibi temel fizyolojik parametreleri belirlenmiş; devamında gerçekleştirilen dört ayrı test seansında, 12 dakikalık simüle basketbol müsabakaları rotasyon sürelerine göre yapılandırılarak uygulanmıştır. Seanslar arasında en az 48 saatlik dinlenme süresi bırakılmıştır. Araştırmada; ortalama ve maksimum kalp atım hızı, kalp atım hızı değişkenliği, algılanan zorluk düzeyi, iş yükü, ağrı/rahatsızlık algısı ve egzersiz keyfi ölçümleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, rotasyon süresindeki artışın oyuncuların hem fizyolojik yüklenmesini hem de subjektif zorlanma düzeylerini anlamlı biçimde artırdığını ortaya koymuştur. Özellikle 4 dakikalık rotasyonlarda en yüksek fizyolojik yanıtlar ve algılanan zorluk düzeyleri gözlemlenmiştir. Buna karşın, uzun dinlenme sürelerinin toparlanma süreçlerini daha etkin biçimde desteklediği sonucuna ulaşılmıştır. Egzersiz keyfi açısından ise rotasyon stratejileri arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Bu doğrultuda, elde edilen veriler ışığında, basketbolda oyuncu rotasyonlarının yalnızca taktiksel bir araç olarak değil; aynı zamanda yüklenme yönetimi, toparlanma kapasitesi ve bireysel yanıtların optimizasyonu açısından da kritik öneme sahip olduğu ve antrenman planlamalarının bu çok yönlü perspektif doğrultusunda şekillendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the effects of different player rotation strategies (1, 2, 3, and 4-minute work/rest intervals) on players' physiological responses, subjective load perceptions, and exercise enjoyment in basketball, thereby contributing to the scientific basis for strategic decision-making in training and competition processes. To this end, the study was designed as a randomized, counterbalanced, crossover trial and conducted with 14 volunteer basketball players. At the outset, baseline physiological parameters such as resting body composition, heart rate, and heart rate variability were determined. Subsequently, four separate test sessions were conducted, each involving 12-minute simulated basketball games structured according to the rotation durations. A minimum 48-hour rest period was maintained between sessions. Measurements included average and maximum heart rate, heart rate variability, perceived exertion, workload, visual agalog scale, and exercise enjoyment. The findings revealed that increasing rotation duration significantly elevated both physiological load and subjective exertion levels, with the highest physiological responses and perceived difficulty observed during the 4-minute rotations. Conversely, longer rest intervals were found to more effectively support recovery processes. No significant differences were detected in exercise enjoyment among the rotation strategies. In light of these findings, it was concluded that player rotations in basketball are not only tactical tools but also critically important for load management, recovery capacity, and optimization of individual responses, and that training planning should be designed with this multifaceted perspective in mind.
Benzer Tezler
- Adölesan kadın basketbolcularda yüksekten atlamanın iniş fazında kalça ve diz biyomekaniğinin ön çapraz bağ yaralanmaları üzerine etkisi
The effect of hip and knee biomechanics on anterior cruciate ligament injuries during different landing types in adolesencent female basketball players
MAHSUM AKİKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Fizyolojiİstanbul ÜniversitesiSpor Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT BAYRAKTAR
- Tekerlekli sandalye basketbol sporcularında üst ekstremite kas kuvveti, anaerobik kapasite, aerobik kapasite ile sportif performans arasındaki ilişkinin incelenmesi
Determination of the relationship between upper extremity muscle strength, anaerobic capacity, aerobic capacity and sportive performance in wheelchair basketball athletes
ÇAĞLAR SOYLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Fizyoterapi ve RehabilitasyonAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMİYE ÜN YILDIRIM
- Üst ekstremite rotasyon testinin başüstü sporcularda güvenirliği ve seçili üst ekstremite performans testleri ile ilişkisi
Reliability of upper extremity rotation test in overhead athletes and its relationship with selected upper extremity performance tests
BİRGÜL DINGIRDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiSpor Fizyoterapistliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VOLGA BAYRAKCI TUNAY
- Tekerlekli sandalye basketbol oyuncularında core kas dayanıklılığı ile aerobik kapasite, hız, çeviklik ve spora özgü beceriler arasındaki ilişkinin incelenmesi
The investigation of the relationship between core muscle endurance and aerobic capacity, speed, agility and sport-spesific skills in wheelchair basketball players
MUSA DORUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sporİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaHareket ve Antrenman Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZTÜRK
- Tekerlekli sandalye basketbol oyuncularının oyun performansını belirleyen faktörler
Factors determining the game performance of wheelchair basketball players
BÜŞRA YÜCELSOY