Spekülatif şehircilik: Ataşehir'de rezidans
Speculative urbanism: residance in Ataşehir
- Tez No: 966263
- Danışmanlar: PROF. DR. BESİME ŞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehircilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Doktora çalışması kapsamında, Ataşehir'deki Metropol İstanbul rezidans blokları örneği üzerinden, spekülatif şehircilik pratiklerinin İstanbul'daki mekânsal, sınıfsal ve simgesel dönüşümleri nasıl şekillendirdiği analiz edilmektedir. Çalışmanın merkezine aldığı temel soru olan“Rezidanslar kentsel yaşamı nasıl dönüştürmektedir?”sorusunun yanıtı, bu yeni konut tipini ortaya çıkaran politik ekonomik çerçeveleri ve bu konut tipi aracılığıyla yeniden biçimlenen toplumsal ilişkileri, sınıf yapılarını, yeniden kurgulanan gündelik hayat ritimlerini anlamayı mümkün kılacak çok katmanlı ilişkisel analizlerle aranmıştır. Tezin kavramsal omurgasını oluşturan“spekülatif şehircilik”yaklaşımı, post-neoliberal kentleşme rejimlerinin yarattığı yeni mekânsal mantıkları, kent planlamasında ortaya çıkan belirsizlik ve istisnalar rejimini, finansallaşmış kent politikalarını anlamada işlevsel bir analitik çerçeve sunmaktadır. Spekülatif şehircilik geleneksel gayrimenkul spekülasyonunun ötesinde; devlet, sermaye ve kişiler düzeyinde kent üzerindeki tahayyül, müdahale ve temsil pratiklerinin bütünsel bir dönüşümünü tarif etmektedir. Rezidanslar, finansal sermaye birikim süreçlerine ek olarak mekânsal ayrışmanın, sosyal, kültürel ve sembolik iktidarların yeniden üretildiği mekânlar olarak konumlanmaktadır. Bu çalışmanın teorik zemini, Post-Marksist ve Postkolonyal kent kuramlarının etkisiyle gelişen, özellikle Küresel Güney kent literatürlerinden beslenen spekülatif şehircilik yaklaşımı çerçevesinde kurgulanmıştır. Spekülatif şehircilik, kentlerde giderek yaygınlaşan ve prestijli bir vitrin işlevi gören mega projeler aracılığıyla, prestijli dünya kentleri üretme girişimini temsil etmektedir. Prestijli mega projeler; kentin değişim değerini, potansiyel ve çoğunlukla kurgusal bir gelecek üzerinden yeniden tanımlayarak sermaye birikimini yönlendirmektedir. Bu eğilimle kentteki konut stoğu finansal bir araç haline gelmekte, rezidans bu finansal zemindeki en işlevsel konut tipi olarak öne çıkmaktadır. Ataşehir Metropol İstanbul rezidans blokları hem spekülatif şehircilik araçlarının etkin biçimde kullanıldığı hem de bu araçların gündelik hayat üzerindeki dönüştürücü etkilerinin gözlemlenebildiği bir saha olarak değerlidir. Bu dönüşüm; mekânsal formda, ayrışmanın yeniden üretiminde, kentli öznenin tahayyülünde ve gündelik hayat pratiklerinde kendini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The dissertation analyzes how speculative urbanism practices shape spatial, class and symbolic transformations in Istanbul through the example of Metropol Istanbul residence blocks in Ataşehir. The answer to the central question of the study,“How do residences transform urban life?”is sought through multi-layered relational analyses that will make it possible to understand the political economic frameworks that bring about this new housing type and the social relations, class structures, and reconstructed rhythms of everyday life that are reshaped through this housing type. The“speculative urbanism”approach, which forms the conceptual backbone of the thesis, offers a functional analytical framework for understanding the new spatial logics created by post-neoliberal urbanization regimes, the regime of uncertainty and exceptions in urban planning, and financialized urban policies. Beyond traditional real estate speculation, speculative urbanism describes a holistic transformation of the practices of imagination, intervention and representation of the city at the level of the state, capital and individuals. In addition to financial capital accumulation processes, residences are positioned as spaces where spatial segregation, social, cultural and symbolic powers are reproduced. The theoretical basis of this study is constructed within the framework of the speculative urbanism approach, which has developed under the influence of post-Marxist and postcolonial urban theories, and is especially fed by the urban literatures of the Global South. Speculative urbanism represents the attempt to produce prestigious world cities through megaprojects, which have become increasingly common in cities and function as a prestigious showcase. In this context, mega projects direct capital accumulation by redefining the exchange value of the city through a potential and often fictional future. With this tendency, the housing stock in the city becomes a financial instrument, and the residence stands out as the most functional housing type on this financial ground. Ataşehir Metropol Istanbul residence blocks are valuable as a site where both the tools of speculative urbanism are used effectively and the transformative effects of these tools on everyday life can be observed. This transformation manifests itself in spatial form, in the reproduction of segregation, in the imagination of the urban subject and in everyday life practices.
Benzer Tezler
- Determinants of regional housing prices in Turkey
Türkiye'de bölgesel konut fiyatlarının belirleyicileri
HİLAL ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN ENGİN DURAN
- Kültürel sürdürülebilirlik bağlamında Heybeliada kent dokusunda mekânsal çözümleme
Spatial analysis of Heybeliada city tissue in the context of cultural sustainability
EMRE DANE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- Capital accumulation, the state and the production of built environment: The case of Turkey
Sermaye birikimi, devlet ve yapılı çevre üretimi: Türkiye örneği
OSMAN BALABAN
Doktora
İngilizce
2008
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. ÇAĞATAY KESKİNOK
- Kentsel büyüme, yayılma ve kentsel saçaklanma ile gayrimenkul piyasası ilişkilerinin değerlendirilmesi: Ankara ili Alacaatlı, Bağlıca ve Dodurga mahalle örnekleri
Assessment of relationship between urban growth, urbansprawl, urban fringe and the real estate markets: The case of Alacaatli, Bağlica and Dodurga neigbourhoods of Ankara province
PARLA GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaAnkara ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN TANRIVERMİŞ
- Metropoliten çevreye yayılım sürecinde mevzi imar planları ve plan değişikliklerinin kentsel mekan ve kentsel rant etkileri: Ankara Çayyolu örneği
Spatial and urban rent effects of partial plans and plan modifications on metropolitan sprawl: Cayyolu, Ankara case study
MÜNEVVER ÖZGE ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERAL EKE