Kedilerde kolumna vertebralis ve medulla spinalis'in bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans ile görüntülenmesi
Computed tomography and magnetic resonance imaging of the vertebral column and spinal cord in cats
- Tez No: 966283
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT SARIERLER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Veteriner Hekimliği, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Veterinerlik Cerrahisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Veterinerlik Cerrahisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Amaç: İnsan hekimliğinde BTG ve MRG birçok hastalığın teşhisinde konvansiyonel radyografinin yetersiz kaldığı noktada başvurulan ileri görüntüleme yöntemleridir. Kolumna vertebralis ve medulla spinalise ait insan hekimliğinde referans değerleri ve patolojileri gösteren sayısız kitap ve literatürler yer almaktadır. 1990'lı yılların sonlarından itibaren veteriner hekimliğinde de kullanılmaya başlanan BTG ve MRG yöntemleri ile ülkemizde yapılan çalışmalar henüz sınırlı düzeydedir. Genel olarak veteriner literatür ve kitaplara bakıldığında çalışmaların çoğunluğu köpek ağırlıklı olup kedi ile ilgili çalışmalar sınırlı düzeydedir. Bununla birlikte kedilerde yüksekten düşme, trafik kazası ve benzeri nedenlerle kolumna vertebralis ve medulla spinalise ilgili lezyonlarla veteriner kliniklerine intikal eden çok sayıda vaka bulunmaktadır. Bu nedenle sunulan çalışmada kedilerde kolumna vertebralis ve medulla spinalisin BT ve MR ile anatomisinin detaylı olarak ortaya konması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın hayvan materyalini kliniğimize farklı şikayetlerle getirilen ancak kolumna vertebralis ve medulla spinalise ilişkin herhangi bir klinik şikâyeti olmayan 10 adet kedi oluşturmuştur. Çalışmamızda 1 ila 5 yaş arasında, vücut ağırlıkları 4,22±0,96 kg olan erişkin melez ırk kediler kullanılmıştır. Kedilerin kolumna vertebralisine ait kontrastsız sagittal ve transversal bilgisayarlı tomografi görüntülerinde, anatomik yapılar tanımlanmış, boyutsal ölçümler gerçekleştirilmiş ve çeşitli morfometrik indeksler hesaplanmıştır. BT görüntülerinde, sagittal ve transversal kesitlerde kolumna vertebralis servikal, torakal ve lumbal olarak üç bölüme ayrıldı. BT çalışmasında, sagittal ve transversal kesitlerde her bir vertebra seviyesinde; corpus vertebra uzunluğu, intervertebral aralık yüksekliği ve genişliği, canalis vertebralis yüksekliği ve genişliği, medulla spinalis yüksekliği ve genişliği, corpus vertebra yüksekliği ve genişliği, pedikül genişliği ve uzunluğu, transversal pedikül açısı, vertebra yüksekliği, Foramen transversum sagittal ve transversal genişlikleri ölçülmüştür. Ayrıca corpus vertebra yuvarlaklık indeksi ile medulla spinalis ve canalis vertebralis yuvarlaklık indeksleri hesaplanmıştır. MR çalışmasında ise sagittal ve transversal kesitlerde, her bir disk seviyesinde; canalis vertebralis yüksekliği ve genişliği, medulla spinalis yüksekliği ve genişliği, nükleus pulposus yüksekliği ve genişliği ölçülmüş; ayrıca medulla spinalisin canalis vertebralise oranı hesaplanmıştır. Bulgular: BT çalışmamızda; sagittal kesitlerde, kolumna vertebralis boyunca en yüksek CVU değeri servikal bölgedeki C2 vertebrada 20,45 mm olarak kaydedilmiştir. CVU en düşük T3 seviyesinde 8,06 mm olarak belirlenmiştir. IVAY, tüm kolumna vertebralis boyunca en düşük değerini T3–T4 aralığında (3,65 mm), en yüksek değerini L6–L7 aralığında (6,25 mm) almıştır. IVAG değerleri ise tüm kolumna vertebralis boyunca homojen bir şekilde seyretmiştir. Transversal BT görüntüleri değerlendirildiğinde, CVY, kolumna vertebralis boyunca en düşük düzeyine C4 seviyesinde (3,53 mm), en yüksek değerine L7 seviyesinde (5,91 mm) ulaşmıştır. CVG, kolumna vertebralis boyunca en düşük T2 seviyesinde 5,71 mm, en yüksek L7 seviyesinde 10,39 mm olarak belirlenmiştir. CVY/CVG oranı (yuvarlaklık indeksi) en yüksek C2'de (1,12) ve en düşük L6 (0,43) seviyesinde belirlenmiştir. Torakal bölgede, T3–T5 seviyelerinde yuvarlaklık indeksinde belirgin bir düşüş gözlenmiş; en düşük değer ise T5 seviyesinde tespit edilmiştir. Lumbal bölgede, yuvarlaklık indeks değerleri En düşük değer lumbal bölgede L6 vertebrasında 0,43 olarak belirlendi. Servikal bölgedeki C1 ve C2 vertebra seviyelerinde hem medulla spinalis hem de canalis vertebralis değerlerinde belirgin bir yükseklik ve genişlik farkı gözlemlenmiştir. Torakal bölge boyunca, medulla spinalis ve canalis vertebralis parametreleri en yüksek düzeyine C1 seviyesinde, en düşük değerlere ise torakal bölgede ulaşmıştır. Medulla spinalis ve canalis vertebralis'in yuvarlaklık indeksi incelendiğinde özellikle C2 seviyesinde belirgin bir artış gözlemlendi. Alan oranlamasında, servikal bölgede MS/Cv alanına oranının genel olarak yüksek seyrettiği, özellikle kolumna vertebralis boyunca en yüksek değerine C5–C6 düzeyinde %24.82 ile ulaştığı görülmektedir. Bu oran kolumna vertebralis boyunca en düşük değere Th13–L1 aralığında (%6.66) ulaşmıştır. Lumbal bölgeye geçişle birlikte MS/Cv oranında yeniden bir artış eğilimi gözlenmiş, L5–L6 düzeyinde oran %15 civarına yükselmiştir. Hem medulla spinalis hem de canalis vertebralis yuvarlaklık indeksi C6-C7 seviyelerinde yaklaşık 0.8 değerine inmesi medulla spinalisin daha silindirik bir forma geçtiğini, beraberinde torakal bölgede, değerlerin birbirine yakın seyretmesi medulla spinalisin bu bölgede silindirik bir yapı sergilediğini, lumbal bölgede her iki yuvarlaklık indeks değerlerinin azalması ise, medulla spinalisin bu bölgede daha dikdörtgenimsi bir yapı haline geldiğini gösterir. Kolumna vertebralisin tamamında PU en düşük T10 seviyesinde (4,19 mm), en yüksek değer L5 seviyesinde (7,33 mm) tespit edilmiştir. Kolumna vertebralis boyunca TPG'nin en düşük olduğu nokta T4 seviyesinde (1,17 mm), en yüksek olduğu nokta L7 seviyesinde (2,36 mm) belirlenmiştir. Kolumna vertebralis boyunca en yüksek TPA değeri C6 seviyesinde 42.81°, en düşük TPA değeri L3 seviyesinde 21.54° tespit edilmiştir. For. transversarium transversal genişlik değerleri, en yüksek değer C5 seviyesinde (1,12 mm), en düşük değer C4 seviyesinde (0,98 mm) tespit edilmiştir. For. transversarium sagittal genişlik değerleri en yüksek değer C6 seviyesinde (1,2 mm), en düşük değer ise C4 seviyesinde (1,03 mm) belirlenmiştir. MR çalışmamızda, sagittal kesit MR görüntüleri değerlendirildiğinde, SCvY'nin doğal olarak her bölgede SMsY'den daha fazla olduğu gözlemlenmektedir. SCvY ve SMsY değerleri servikal bölgede torakal ve lumbal bölgeye göre daha yüksek seyretmektedir. Servikal bölgede, MS/Cv oranı, C2-C6 arasında oldukça yüksek bulunmuştur. Torakal bölgede bu oran iyice düşmüş, lumbal bölgeye geçiş ile bu oran yükselişe geçmiştir. SNpY, kolumna vertebralis boyunca en düşük T1-T2 aralığında (2,35 mm), en yüksek L2-L3 aralığında (3,67 mm) belirlenmiştir. SNpG ise, en düşük T1-T2 aralığında 1,32 mm, en yüksek L7-S1 aralığında 2,31 mm olarak ölçüldü. Transversal MR görüntüleri değerlendirildiğinde, TCvY'nin kolumna vertebralis boyunca en yüksek değeri servikal bölgede C5-C6 aralığında 9,75 mm olarak ölçüldü. TCvY'inin, kolumna vertebralis boyunca en düşük değeri lumbal bölgede L6-L7 aralığında 6,85 mm olarak ölçüldü. TCvG'nin, kolumna vertebralis boyunca en yüksek değeri C1-C2 aralığında 12,78 mm ve en düşük olduğu seviye T6-T7 aralığında 7,63 olarak ölçüldü. TMsY ve TMsG değerleri servikal bölgede diğer bölgelerden daha yüksek bulunmuştur. Her iki değer en yüksek C5-C6 aralığında, TMsY (4,33 mm) ve TMsG (6,68 mm) aralığında ölçüldü. TMsY ve TMsG'nin her ikisinin de en düşük olduğu bölge Torakal bölgedir. TMsY, T12-T13 aralığında 1,76 mm; TMsG, T10-T11 aralığında 2,18 mm olarak ölçüldü. TNpY'nin, kolumna vertebralis boyunca en düşük değeri T7-T8 aralığında 3,29 mm ve en yüksek değeri, L7-S1 aralığında 9,70 mm olarak ölçüldü. TNpG, en düşük C3-C4 aralığında 2,25 mm, en yüksek L5-L6 aralığında 3,41 mm olarak ölçüldü. Sonuç: Bu tez çalışmasında kedilerde kolumna vertebralis ve medulla spinalisin BT ve MR anatomisine ile ilgili önemli veriler elde edilmiştir ki bulguların bir bölümü kedilerde ilk kez bu çalışma ile ortaya konmuştur. Dolayısıyla bu çalışmanın literatüre büyük katkı sağlayacağı, kedi hekimliği ile uğraşan veteriner hekimler için önemli bir kılavuz olacağı ve yeni çalışmalara da rehberlik edeceği kanaatindeyiz.
Özet (Çeviri)
Objective: In human medicine, advanced imaging modalities such as Computed Tomography (CT) and Magnetic Resonance Imaging (MRI) are widely utilized in the diagnosis of numerous diseases, especially when conventional radiography proves insufficient. While reference values and pathological evaluations of the vertebral column and spinal cord are extensively documented in human medicine, the use of these imaging modalities in veterinary medicine, particularly in Turkey, has remained limited since their introduction in the late 1990s. Most veterinary studies and reference texts predominantly focus on dogs, with considerably fewer investigations addressing cat subjects. However, in clinical practice, a significant number of cat cases involving vertebral and spinal cord lesions—often resulting from trauma such as falls or vehicular accidents—are frequently encountered. The present study aimed to delineate the detailed CT and MRI anatomy of the vertebral column and spinal cord in domestic cats. Materials and Methods: The study was conducted on 10 adult mixed-breed cats, aged between 1 and 5 years and weighing an average of 4.22±0.96 kg, which were presented to the clinic for unrelated clinical complaints and exhibited no signs of vertebral or spinal cord pathology. Non-contrast sagittal and transverse CT images were obtained and analyzed to identify anatomical structures, perform dimensional measurements, and compute various morphometric indices. The vertebral column was segmented into cervical, thoracic, and lumbar regions. At each vertebral level, multiple measurements were recorded, including vertebral body length, intervertebral disc height and width, vertebral canal height and width, spinal cord height and width, vertebral body height and width, pedicle width and length, transverse pedicle angle, and foraminal dimensions. Additional indices, such as vertebral body roundness and spinal cord-to-canal roundness indices, were calculated. MRI scans were evaluated for spinal canal and spinal cord dimensions, nucleus pulposus height and width, and the spinal cord-to-canal ratio at each disc level. Results: In our CT study, the highest CVU value in sagittal sections along the columna vertebralis was recorded at the C2 vertebra in the cervical region (20,45 mm), while the lowest value was measured at the T3 level (8,06 mm). The IVAY reached its lowest value at the T3–T4 interval (3,65 mm) and the highest at the L6–L7 interval (6,25 mm) along the entire vertebral column. IVAG values showed a relatively homogeneous distribution throughout the columna vertebralis. In transverse CT images, CVY reached its minimum at the C4 level (3,53 mm) and maximum at the L7 level (5,91 mm). The lowest CVG value was observed at the T2 level (5,71 mm), while the highest was recorded at the L7 level (10,39 mm). The CVY/CVG ratio (roundness index) was highest at C2 (1.12) and lowest at L6 (0.43). A marked decrease in the roundness index was observed at T3–T5 levels, with the lowest value detected at T5. In the lumbar region, the lowest roundness index was also identified at L6 (0.43). At C1 and C2 vertebral levels, a significant difference was observed between the height and width values of both the medulla spinalis and the canalis vertebralis. While these parameters reached their highest values at the C1 level, they were at their lowest throughout the thoracic region. The roundness index of both the medulla spinalis and canalis vertebralis demonstrated a prominent increase at the C2 level. In terms of area ratio, the MS/Cv ratio was generally higher in the cervical region, reaching its peak at the C5–C6 level with a value of 24.82%. This ratio showed the lowest value along the vertebral column at the Th13–L1 transition, with a value of 6.66%. Following the transition to the lumbar region, a renewed increasing trend in the MS/Cv ratio was observed, rising to approximately 15% at the L5–L6 level. At C6–C7, both indices declined to approximately 0.8, indicating a more cylindrical morphology. The close values of these indices in the thoracic region suggest a proportionate, cylindrical structure. In the lumbar region, both indices gradually decreased, indicating a transition to a more rectangular form. Across the entire columna vertebralis, PU reached its lowest value at T10 (4,19 mm) and its highest at L5 (7,33 mm). TPG was lowest at T4 (1,17 mm) and highest at L7 (2,36 mm). The highest TPA value was measured at C6 (42.81°), while the lowest was recorded at L3 (21.54°). Regarding the transverse and sagittal diameters of the foramen transversum, the highest transverse width was measured at C5 (1,12 mm), and the lowest at C4 (0,98 mm). The sagittal diameter ranged from 1,03 mm at C4 to 1,20 mm at C6, which corresponds with the relatively larger passage of the a. vertebralis at this level. In our MRI study, sagittal MR images revealed that SCvY values were consistently higher than SMsY values across all regions. Both parameters were higher in the cervical region compared to the thoracic and lumbar regions. The MS/Cv ratio was significantly elevated between C2 and C6, showed a marked decline in the thoracic region, and increased again toward the lumbar region. SNpY was lowest at the T1–T2 interval (2,35 mm) and highest at the L2–L3 interval (3,67 mm). SNpG showed its minimum value at T1–T2 (1,32 mm) and maximum at L7–S1 (2,31 mm). In transverse MR images, TCvY reached its maximum at the C5–C6 interval (9,75 mm) and its minimum at the L6–L7 interval (6,85 mm). TCvG was highest at the C1–C2 interval (12,78 mm) and lowest at the T6–T7 level (7,63 mm). TMsY and TMsG values were found to be highest in the cervical region. The highest TMsY and TMsG values were recorded at C5–C6 (4,33 mm and 6,68 mm, respectively). Both values were lowest in the thoracic region, with TMsY measured at 1,76 mm (T12–T13) and TMsG at 2,18 mm (T10–T11). TNpY reached its minimum at T7–T8 (3,29 mm) and its maximum at L7–S1 (9,70 mm). TNpG was lowest at C3–C4 (2,25 mm) and highest at L5–L6 (3,41 mm). Conclusion: This thesis yielded significant anatomical insights into the vertebral column and spinal cord of cats through the use of CT and MRI. Some findings represent the first documented measurements in cats, thus offering significant contributions to the existing veterinary anatomical literature. The data provided here in are expected to serve as an essential reference for veterinary clinicians specializing in cat medicine and will guide further investigations in the field.
Benzer Tezler
- Yerli koyun ve keçilerde sol Fossa Paralumbalis' in makro-anatomik farklılıkları
Başlık çevirisi yok
K. OYA KAHVECİOĞLU
Doktora
Türkçe
1989
Morfolojiİstanbul ÜniversitesiMorfoloji (Anatomi) Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TAYYİP ÇALIŞLAR
- Melez sütçü tip keçilerde meme ve memebaşı morfolojisinin süt verimi ve hijyeni üzerine etkileri
The effects of udder and teat characteristics on milk yield and hygen
DİDEM KIRAN YILMAZ
- Association of heat shock protein with some physiological parameters in the goats
Sıcaklık şok proteinlerinin keçilerde bazı fizyolojik parametrelerle ilişkileri
HAFSA MOHAMMED MOHAMMED AL-YAMANI
- Kısıtlı su olanaklarının keçilerde sıcaklık düzenleme mekanizması (termoregülasyon) ve davranış üzerine etkileri
Effects of water restriction on thermoregulation mechanism and behaviour?s of goats
MAHMUT KALİBER
- Effects of artificial insemination on some performance characteristics of goats
Suni dölleme keçilerde bazı üreme performansı üzerine etkileri
DEHOUEGNON JERRY AGOSSOU
