Öğrenme öğretme süreçlerinde öğretmenlerin yapay zekâ kullanımına ilişkin teknopedagojik yeterliklerinin ve görüşlerinin incelenmesi
Examining teachers' techno-pedagogical competencies and views regarding the use of artificial intelligence in teaching and learning processes
- Tez No: 966456
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELİKE ÖZYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin yapay zekâ (YZ) araçlarının kullanımına ilişkin teknopedagojik yeterliklerini ve bu araçların öğrenme-öğretme süreçlerine entegrasyonuna ilişkin görüşlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda öncelikle öğretmenlerin YZ araçlarının kullanımına ilişkin teknopedagojik yeterlikleri cinsiyet, yaş, kıdem, branş, eğitim durumu ile daha önce Web 2.0 tabanlı araçları kullanım durumu değişkenleri bağlamında farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Sonrasında öğretmenlerin YZ araçlarını öğrenme-öğretme süreçlerine entegrasyonuna ilişkin görüşleri alınmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma bir yaklaşım benimsenmiştir. Araştırma 2024–2025 eğitim öğretim yılında Gaziantep il merkezindeki liselerde görev yapan öğretmenlerle gerçekleştirilmiştir Araştırmanın çalışma grubunu nicel boyutta farklı branşlardan 297 öğretmen, nitel boyutta ise 10 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel bölümünde veri toplama aracı olarak 27 maddeden oluşan 7'li Likert tipinde“Akıllı TPAB Ölçeği”, nitel bölümünde ise araştırmacılar tarafından geliştirilen ve 10 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri SPSS 25 Paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Nicel verilerin analizinde bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Scheffé testlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin YZ araçlarının kullanımına ilişkin teknopedagojik yeterliklerinin orta düzeyde olduğu ve cinsiyete göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Ancak öğretmenlerin bu konudaki yeterliklerinin yaş, hizmet yılı, branş, öğrenim durumu ve daha önce YZ ve web 2.0 araçlarını kullanmış olma durumlarına göre anlamlı farklılaştığı belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin YZ destekli araçları ders planı yapma, ölçme-değerlendirme ve kişisel gelişim amaçlı kullandıkları tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğretmenlerin, öğrenme -öğretme süreçlerinde YZ araçlarının kullanımının pratiklik ve etkileşim sağladığı tespit edilmiştir. Ancak bu araçların veri güvenliği, aşırı bağımlılık ve duygusal etkileşim eksikliği gibi konularda sınırlılıkları olduğu da belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin büyük çoğunluğunun YZ'nin ilerde öğretmenin yerini alamayacağı, yalnızca destekleyici bir araç olabileceği görüşünü savundukları tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine teachers' technopedagogical competencies regarding the use of artificial intelligence (AI) tools and their views on the integration of these tools into teaching and learning processes. In line with this aim, the study first investigates whether teachers' technopedagogical competencies in using AI tools differ based on variables such as gender, age, years of service, subject area, educational background, and prior use of Web 2.0-based tools. Following this, teachers' views on the integration of AI tools into the teaching and learning process were collected. A mixed-methods approach, combining both quantitative and qualitative research methods, was adopted in the study. The study was conducted during the 2024–2025 academic year with teachers working in high schools located in the city center of Gaziantep. The study group consisted of 297 teachers from various subject areas in the quantitative phase, and 10 teachers in the qualitative phase. In the quantitative part of the study, data were collected using the“Smart TPACK Scale,”a 27-item, 7-point Likert-type scale. For the qualitative part, a semi-structured interview form consisting of 12 questions and developed by the researchers was used. The quantitative data were analyzed using the SPSS 25 statistical software package. Independent samples t-tests, one-way analysis of variance (ANOVA), and Scheffé tests were employed in the analysis of the quantitative data. The qualitative data were analyzed through content analysis. The results of the study revealed that teachers' technopedagogical competencies regarding the use of AI tools were at a moderate level and did not differ significantly by gender. However, it was found that their competencies significantly varied based on age, years of service, subject area, educational background, and prior experience with AI and Web 2.0 tools. The study also indicated that teachers used AI-supported tools for lesson planning, assessment and evaluation, and personal development purposes. Furthermore, it was determined that the use of AI tools in teaching and learning processes contributed to practicality and interactivity. Nevertheless, some limitations were identified, such as concerns about data security, excessive dependency, and lack of emotional interaction. Additionally, the majority of teachers expressed the view that AI would not be able to replace teachers in the future and would remain merely a supportive tool.
Benzer Tezler
- Okul öncesi eğitimde ChatGPT kullanımına ilişkin öğretmen görüş ve deneyimleri
Teacher views and experiences on the use of ChatGPT in early childhood education
ZEYNEP PARLAKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAHİME FİLİZ AĞMAZ
- İngilizce öğretmenlerinin ingilizce öğretim programlarında dijital içerik geliştirmeye ilişkin görüşleri
Perspectives of english teachers on developing digital content in english curriculum
GÜLFİDAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL SEZER
- Matematik eğitiminde yapay zekânın kullanımına yönelik farklı paydaş görüşlerinin incelenmesi
An investigation of diverse stakeholders' views on the use of artificial intelligence in mathematics education
FEYZA FATMA KOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN EROL
- Türkçe öğretiminde yapay zekâ kullanımı ile ilgili öğretmen görüşlerinin incelenmesi
Examination of teachers' opinions on the use of artificial intelligence in turkish teaching
EMİNE GÜL AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimBayburt ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSA KAYA
- Üstün zekâlı öğrencilerin eğitiminde kullanılan güncel teknolojiler ile ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi
Examination of studies on current technologies used in the education of gifted students
HASİBE KUZU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERSOY