Mimarlıkta söylem – yarışma etkileşimi: Pompidou merkezi yarışması
Discourse–competition interaction in architecture: The centre Pompidou case
- Tez No: 966588
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZAN KIRCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 390
Özet
Mimarlık yarışmaları, farklı dönemlerin toplumsal ve düşünsel dinamiklerini yansıtma gücüyle, özgün fikirleri bir araya getiren çok yönlü platformlar olarak kabul edilir. Özellikle 20. yüzyılın son çeyreğinde Paris, 1968 Mayıs Olayları sonrası oluşan özgürlükçü atmosfer ve devlet destekli kültür politikaları sayesinde, kamusal projelerde yenilikçi tasarım yaklaşımlarını teşvik eden önemli bir merkez hâline gelmiştir. Bu çalışma, 1968 sonrası Fransa'nın sosyo-politik ve entelektüel atmosferinde şekillenen Pompidou Merkezi Uluslararası Mimari Proje Yarışması'nı merkeze alarak, mimarlık söyleminin dönemin bağlamıyla nasıl etkileşime girdiğini ve öne çıkan kavramların neler olduğunu irdelemektedir. Arşiv araştırması, söylem analizi ve vaka çalışması yöntemleriyle yürütülen inceleme kapsamında, yarışma şartnamesi, jüri raporları, mimari ekiplerin proje metinleri ve akademik yayınlar ayrıntılı biçimde değerlendirilmiştir. Bu süreçte elde edilen veriler, esneklik, kamusallık, erişilebilirlik, teknolojik yenilik ve toplumsal katılım gibi temaların yarışma belgelerinde nasıl ortaya çıktığını ve hangi çerçevede ele alındığını göstermiştir. Aynı zamanda Derrida, Foucault ve Baudrillard gibi düşünürlerin iktidar, dil ve tüketim odaklı yaklaşımlarının, dönemin mimarlık pratikleriyle kesişme biçimleri vurgulanmıştır. Elde edilen bulgular, Pompidou Merkezi Yarışması'nın yalnızca bir mimari proje seçim süreci olmadığını, aynı zamanda modernizmin katı işlevci çerçevesini sorgulayarak disipliner söyleme yeni kavramlar kazandıran geniş ölçekli bir tartışma zemini sunduğunu göstermektedir. Cepheye taşınan teknik unsurların ve şeffaflık vurgusunun, High-Tech estetiğini toplumsal dönüşümle bağdaştıran bir model yarattığı görülmektedir. Bu yaklaşım, devlete ait bir kültür kurumunu anıtsallık boyutunu koruyarak aynı anda demokratik ve çok yönlü bir kamusal odağa dönüştürmüş, böylece 20. yüzyılın mimarlık kültüründe kalıcı bir iz bırakmıştır.
Özet (Çeviri)
Architecture competitions are widely recognized as multifaceted platforms that convene innovative ideas while reflecting the social and intellectual dynamics of their respective eras. Particularly in the late 20th century, Paris emerged as a significant hub for fostering progressive design approaches in public projects, bolstered by the liberal climate following the May 1968 events and the support of state-sponsored cultural policies. Focusing on the Pompidou Center International Architectural Competition, shaped by the socio-political and intellectual milieu of post-1968 France, this study examines how architectural discourse interacted with the context of that period and identifies the key concepts that came to the forefront. Employing archival research, discourse analysis, and case study methods, the investigation conducts an in-depth examination of the competition brief, jury reports, project narratives by architects, and related academic publications. The findings indicate that themes such as flexibility, publicness, accessibility, technological innovation, and social participation assumed prominence in the competition documents and were elaborated upon in varying ways. Simultaneously, the work highlights how the perspectives of thinkers like Derrida, Foucault, and Baudrillard—centered on power, language, and consumption—intersected with the architectural practices of the period. The data suggest that the Pompidou Center Competition was more than a conventional process for selecting a design proposal; it functioned as an expansive arena for contesting modernism's rigid functionalist framework, thereby introducing novel concepts into disciplinary discourse. The transfer of technical systems to the building's exterior and the emphasis on transparency reveal a model that fuses High-Tech aesthetics with socio-political transformation. This approach turned a state-owned cultural institution into a pluralistic and democratic public space, while still maintaining its monumental dimension—ultimately leaving an indelible mark on 20th-century architectural culture.
Benzer Tezler
- Cable-net facades with novel glass nodes: development, design, and testing
Özgün cam düğüm noktalarına sahip kablo-ağ cephelerin geliştirilmesi, tasarımı ve testi
ESRA YAĞDIR ÇELİKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ CEM ÇELİK
- Mimarlık yarışmalarının biyopolitika üzerinden sökümü
Relationship between biopolitics and architectural competitions
ZEYNEP MELİKE ATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ŞENTÜRER
- Ecologıcal ınfrastructure vs techno-fıx: A desıgn framework for renewable energy ınfrastructure ın publıc spaces
Tekno-düzeltmeye karşi ekoloji̇k altyapi: Kamusal alanlarda yeni̇lenebi̇li̇r enerji̇ altyapisi i̇çi̇n bi̇r tasarim çerçevesi̇
ABDULKADİR KAAN ÖZGÜN
Doktora
İngilizce
2015
Peyzaj MimarlığıQueensland Teknoloji Üniversitesi (QUT Gardens Point Campus)Mimarlık, Planlama ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IAN WEIR
- Enformasyon çağında mimari temsilin poetikası: Diyagram
The poetics of architectural representation in the information age: Diagram
MERVE YILDIRIM ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE DÜZGÜN BEKDAŞ
- Mimari yarışmaların ekolojik söylem ve pratikleri
Ecological discourse and practices of architecture competitions
BURAK ÇIKIRIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESER YAĞÇI