Geri Dön

Koroner arter hastalığı tedavisinde uygulanan revaskülarizasyon yöntemlerinin yaşam kalitesine etkisi: bir meta analiz çalışması

The effect of revascularization methods applied in the treatment of coronary artery disease on quality of life: a meta-analysis study

PDF İndir

  1. Tez No: 966766
  2. Yazar: SERVET ALP
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL AĞIRBAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 598

Özet

Koroner arter hastalığı (KAH), küresel düzeyde mortalite ve morbiditenin en önemli nedeni olmaya devam etmektedir. Hastalığa maruz kalan bireylerin yaşam kalitesi önemli ölçüde bozulmaktadır. Bu durum beraberinde hem hasta ve hane halkı hem de sağlık sistemleri için ciddi ekonomik yüke neden olmaktadır. Bu araştırmada, KAH tanılı hastalarda uygulanan en az iki ve daha fazla revaskülarizasyon yöntemleri (invaziv-konservatif; bypass-konservatif; perkütan koroner girişim (PKG)-konservatif; anjiyoplasti konservatif; bypass-PKG; bypass-stent; bypass-ilaç salınımlı stent; bypass-anjiyoplasti; stent anjiyoplasti) ve moderatör değişkenlerin (yayın yılı, yaş, veri tabanı, çalışma yöntemi, çalışma tasarımı, çalışmanın yapıldığı ülke, ölçek türü, cinsiyet, hipertansiyon, diyabet, aktif sigara içme, hiperkolestorol, önceden kalp krizi geçirme ve obezite hastalığına sahip olma), tedaviden sonraki farklı dönemlerde (tedavi girişiminden hemen sonra, 1 ay, 3 ay, 6 ay, 12 ay, 24 ay, 36 ay, 48 ay, 60 ay ve tüm zamanlar), yaşam kalitesi üzerindeki eğilim ve değişimlerini belirlemek amacıyla güncel ve kapsamlı bir meta analiz gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, 18 Aralık 2023 ile 20 Nisan 2025 tarihleri arasında 6 farklı elektronik veritabanında (ProQuest, Google Scholar, Ulakbim, YÖK Ulusal Tez Merkezi, DergiPark ve Arizona Üniversitesi Kütüphanesi veritabanı (Web of Science, ScienceDirect, PubMed, Medline, Scopus dâhil 882 veritabanı)) belirlenen arama formülleri kullanılarak Türkçe ve İngilizce dilinde tarama yapılmıştır. Yapılan tarama sonucunda 5.170 arama sonucuna ulaşılmıştır. Dâhil etme ve hariç etme kriterleri doğrultusunda 334 çalışmanın tam metni incelenmiş ve 146 çalışma dâhil etme kriterlerini sağladığından analize dâhil edilmiştir. Analize dâhil edilen çalışmalar, Joanna Briggs Enstitüsü (JBI), tarafından geliştirilen güvenirliği ve geçerliliği doğrulanmış kalite değerlendirme araçları kullanılarak değerlendirilmiştir. Kalite değerlendirmesi sonucunda çalışmaların kalite puanları yüksek bulunmuştur. Analizler, Comprehensive Meta-Analysis (CMA) versiyon 3.3.070 programına kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizlerde normal dağılım, yayın yanlılığı, heterojenlik ve duyarlılık analizleri yapılarak ampirik bulgu sonuçlarının güvenirliği ve geçerliği doğrulanmıştır. Ayrıca SPSS 27.0 programı kullanılarak değerlendiriciler arası güvenilirliği test etmek için kappa uyum katsayısı, kategorik değişkenler için ise frekanslar (yüzdeler) ve tanımlayıcı istatistikler raporlanmıştır. Araştırmada, analize dâhil edilen 146 bireysel çalışmada, toplam 133.262 hasta KAH tedavisi kapsamında revaskülarize edilmiştir. İlk revaskülarizasyon girişimi 1990 yılında; son revaskülarizasyon işlemi ise 2021 yılında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, KAH tanılı hastaların yaş ortalaması 63,39 ve %75,35'ini erkekler oluşturmaktadır. Çalışmadaki hastaların %60,81'i hipertansiyon; %31,04'ü diyabet; %64,66'sı hiperkolestorol; %50,89'u obez; %33,98'i daha önceden kalp krizi geçirmiş ve %28,90'ı aktif sigara içmektedir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda; tedaviden hemen sonraki dönem hariç, tedaviden 1 ay, 3 ay, 6 ay, 12 ay, 24 ay, 36 ay, 48 ay, 60 ay sonra ve tüm zamanlarda invaziv tedavinin konservatif tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu saptanmıştır. Yapılan analiz sonucunda; tedaviden hemen sonraki dönem hariç, tedaviden 6 ay sonra, 12 ay sonra ve tüm zamanlarda bypass tedavinin konservatif tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu bulunmuştur. Gerçekleştirilen analiz sonucunda; tedaviden hemen sonraki dönem hariç, tedaviden 1 ay, 3 ay, 6 ay, 36 ay ve tüm zamanlarda PKG tedavinin konservatif tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu tespit edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda; tedaviden 6 ay sonra ve tüm zamanlarda anjiyoplasti tedavinin konservatif tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu belirlenmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda; tedaviden hemen sonraki dönem, tedaviden 3 ay ve 6 ay, 24 ay sonra PKG ve bypass tedavi yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı; tedaviden 1 ay sonra PKG tedavinin bypass tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu; tedaviden 12 ay sonra bypass tedavinin PKG tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu; tedaviden 36 ay sonra ve tüm zamanlarda bypass tedavinin PKG tedaviye göre çok küçük daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün çok küçük olduğu hesaplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda; tedaviden hemen sonraki dönem hariç, tedaviden 6 ay sonra, 12 ay sonra ve tüm zamanlarda bypass tedavinin anjiyoplasti tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu bulunmuştur. Gerçekleştirilen analiz sonucunda; tedaviden hemen sonraki dönem, 6 ay, 12 ay sonra ve tüm zamanlarda stent ve bypass tedavi yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı; tedaviden 1 ay sonra stent tedavinin bypass tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu; tedaviden 36 ay sonra ise bypass tedavinin stent tedaviye göre çok küçük daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün çok küçük olduğu saptanmıştır. Yapılan analiz sonucunda; tedaviden 12 ay sonra ve tüm zamanlarda ilaç salınımlı stent ve bypass tedavi yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda; tedaviden hemen sonraki dönem, tedaviden 1 ay, 3 ay ve tüm zamanlarda atan kalpte bypass ve kalp akciğer makinesi eşliğinde bypass tedavi yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı; tedaviden 6 ay sonra kalp akciğer makinesi eşliğinde bypass tedavinin atan kalpte bypass tedaviye göre daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün küçük olduğu; tedaviden 12 ay sonra kalp akciğer makinesi eşliğinde bypass tedavinin atan kalpte bypass tedaviye göre çok küçük daha etkin olduğu ve etki büyüklüğünün çok küçük olduğu hesaplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda, tüm zamanlarda stent tedavi ve anjiyoplasti tedavi yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı bulunmuştur. Ayrıca gerçekleştirilen analizlerin çoğunluğunda heterojenlik (düşük, orta ve yüksek düzeyde) belirlenmiştir. Söz konusu heterojenliğin gözlenen nedenini ortaya koymak amacıyla moderatör analiz (analog ANOVA ve meta regresyon) gerçekleştirilmiştir. Karşılaştırılan tedavi yöntemleri/girişimleri ve karşılaştırma yapılan döneme göre farklılık göstermekle birlikte genel olarak heterojenliğin gözlenen nedenleri; çalışmalarda kullanılan ölçek türü, çalışma tasarımı, çalışma yöntemi, cinsiyet, diyabet, hipertansiyon, hiperkolestorol ve aktif sigara içmedir. Sonuç olarak kısa ve uzun vadede bypass ve PKG tedavi yöntemleri konservatif yönteme göre yaşam kalitesi açısından daha etkindir. Kısa vadede stent ve PKG tedavi yöntemlerinin bypass yöntemine göre yaşam kalitesi açısından daha etkin olduğu; uzun vadede ise bypass tedavi yönteminin stent ve PKG tedavi yöntemlerine göre yaşam kalitesi açısından daha etkin olduğu söylenebilir. Cerrahi kardiyolojide KAH tedavisinde klinik sonuçlar ile birlikte yaşam kalitesi sonuçlarının da yaygın bir şekilde dikkate alınması ve tedavi sürecinde kullanılması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

Coronary artery disease (CAD) continues to be the leading cause of mortality and morbidity on a global scale. The quality of life of individuals affected by the disease is significantly impaired. This situation causes a significant economic burden for both patients and their households, as well as for healthcare systems. In this study, a current and comprehensive meta-analysis was conducted to determine the trends and changes in the quality of life of patients diagnosed with CAD who underwent at least two or more revascularization methods (invasive-conservative; bypass-conservative; percutaneous coronary intervention (PCI)-conservative; angioplasty-conservative; bypass-PCI; bypass-stent; bypass-drug-eluting stent; bypass-angioplasty; stent angioplasty) and moderator variables (publication year, age, database, study method, study design, country where the study was conducted, type of scale, gender, hypertension, diabetes, active smoking, hypercholesterolemia, previous heart attack, and obesity) at different periods after treatment (immediately after the treatment intervention, 1 month, 3 months, 6 months, 12 months, 24 months, 36 months, 48 months, 60 months, and all time).In the study, searches were conducted in Turkish and English using the specified search formulas in 6 different electronic databases (ProQuest, Google Scholar, Ulakbim, YÖK National Thesis Center, DergiPark, and the Arizona University Library database, which includes 882 databases such as Web of Science, ScienceDirect, PubMed, Medline, Scopus) between December 18, 2023, and April 20, 2025. As a result of the conducted search, 5,170 search results were obtained. In accordance with the inclusion and exclusion criteria, the full texts of 334 studies were examined, and 146 studies met the inclusion criteria and were included in the analysis. The studies included in the analysis were evaluated using quality assessment tools developed by the Joanna Briggs Institute (JBI), which have verified reliability and validity. As a result of the quality assessment, the studies were found to have high quality scores. The analyses were conducted using the Comprehensive Meta-Analysis (CMA) version 3.3.070 program. In the conducted analyses, normal distribution, publication bias, heterogeneity, and sensitivity analyses were performed to verify the reliability and validity of the empirical findings. Additionally, the kappa agreement coefficient was reported to test inter-rater reliability using the SPSS 27.0 program, and for categorical variables, frequencies (percentages) and descriptive statistics were reported. In the study, a total of 133,262 patients were revascularized under CAD treatment across 146 individual studies included in the analysis. The first revascularization procedure was performed in 1990; the last revascularization procedure was performed in 2021.In the study, the average age of patients diagnosed with CAD is 63.39, and 75.35% of them are men. In the study, 60.81% of the patients had hypertension; 31.04% had diabetes; 64.66% had hypercholesterolemia; 50.89% were obese; 33.98% had previously experienced a heart attack; and 28.90% were active smokers. As a result of the analysis conducted, it was determined that, except for the period immediately after the treatment, invasive treatment was more effective than conservative treatment one month, three months, six months, twelve months, twenty-four months, thirty-six months, forty-eight months, sixty months later, and at all times, with a small effect size. As a result of the analysis, it was found that, except for the period immediately after the treatment, bypass treatment was more effective than conservative treatment 6 months after the treatment, 12 months after the treatment, and at all times, with a small effect size. As a result of the analysis conducted, it was determined that except for the period immediately after the treatment, PCI treatment was more effective than conservative treatment at 1 month, 3 months, 6 months, 36 months, and at all times, with a small effect size. As a result of the analysis, it was determined that 6 months after treatment and at all times, angioplasty treatment was more effective than conservative treatment, with a small effect size. As a result of the analysis conducted; there was no statistically significant difference between the PCI and bypass treatment methods immediately after the treatment, 3 months and 6 months after the treatment, and 24 months later; PCI treatment was more effective than bypass treatment 1 month after the treatment, with a small effect size; bypass treatment was more effective than PCI treatment 12 months after the treatment, with a small effect size; and bypass treatment was slightly more effective than PCI treatment 36 months after the treatment and at all times, with a very small effect size. As a result of the analysis, it was found that, except for the period immediately after the treatment, bypass treatment was more effective than angioplasty treatment 6 months after the treatment, 12 months after the treatment, and at all times, with a small effect size. As a result of the analysis conducted; there was no statistically significant difference between the stent and bypass treatment methods immediately after the treatment, and 6 months, 12 months later, and at all times; it was found that stent treatment was more effective than bypass treatment 1 month after the treatment, with a small effect size; and that 36 months after the treatment, bypass treatment was very slightly more effective than stent treatment, with a very small effect size. As a result of the analysis, it was determined that there was no statistically significant difference between the drug-eluting stent and bypass treatment methods 12 months after the treatment and at all times. As a result of the analysis conducted; it was determined that there was no statistically significant difference between the on-pump and off-pump bypass treatment methods immediately after the treatment, 1 month after the treatment, 3 months after the treatment, and at all times; that the bypass treatment with the heart-lung machine was more effective than the off-pump bypass treatment 6 months after the treatment, with a small effect size; and that the bypass treatment with the heart-lung machine was very slightly more effective than the off-pump bypass treatment 12 months after the treatment, with a very small effect size. As a result of the analysis, it was found that there was no statistically significant difference between stent treatment and angioplasty treatment methods at all times. Additionally, heterogeneity (low, moderate, and high levels) was identified in in the majority of the analyses conducted. To identify the observed reasons for the heterogeneity, moderator analysis (analog ANOVA and meta-regression) was conducted. Although the observed reasons for heterogeneity vary depending on the compared treatment methods/interventions and the period of comparison, the general observed reasons for heterogeneity are the type of scale used in the studies, study design, study method, diabetes, hypertension, hypercholesterolemia, and active smoking. In conclusion, in both the short and long term, bypass and PCI treatment methods are more effective in terms of quality of life compared to the conservative method. In the short term, it can be said that stent and PKG treatment methods are more effective in terms of quality of life compared to the bypass method; in the long term, however, the bypass treatment method is more effective in terms of quality of life compared to stent and PKG treatment methods.In surgical cardiology, it is recommended that quality of life outcomes be widely considered and utilized alongside clinical outcomes in the treatment of CAD.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    157388

    Akut anterior miyokard infarktüs'lü hastalara trombolitik tedavi ve primer anjiyoplasti'nin sol ventrikül trombüs gelişimine olan etkilerinin karşılaştırılması

    Başlık çevirisi yok

    SALEH SWEİLEM

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Kardiyolojiİstanbul Üniversitesi

    Kardiyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. FEHMİ MERCANOĞLU

  2. Tez No

    718538

    Koroner arter baypas greftleme ameliyatına ek olarak koroner endarterektomi yapılan hastaların ameliyat sonrası erken dönem sonuçları; 183 hasta analizi

    Başlık çevirisi yok

    ALIZAMIN YUSIFLI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Göğüs Kalp ve Damar CerrahisiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ERDEM TOKER

  3. Tez No

    738839

    Endovasküler tedavi uygulanan akut iskemik inme hastalarında ''first pass effect'e (ilk denemede revaskülarizasyon) etki eden belirleyiciler

    Predictors of first pass effect in acute ischemic stroke patients

    GÖRKEM ATASOY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Radyoloji ve Nükleer TıpSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Radyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜMİT BELET

    UZMAN AHMET ERGİN ÇAPAR

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ORKUN SARIOĞLU

  4. Tez No

    862788

    Prostetik kalp kapağı ilişkili subklinik intravasküler hemolizin endotel ve kardiyovasküler sistem üzerine olan etkileri

    The effects of prosthetic heart valve-associated subclinical intravascular hemolysis on the endothelium and cardiovascular system

    YAKUP YUNUS YAMANTÜRK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    KardiyolojiAnkara Üniversitesi

    Kardiyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÇAĞDAŞ ÖZDÖL

  5. Tez No

    340889

    Stent restenozu ve hedef lezyon revaskülarizasyona etki eden faktörler

    Başlık çevirisi yok

    AYLA IRAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    KardiyolojiTurgut Özal Üniversitesi

    Kardiyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEYHAN ERYONUCU

Geri Dön