Adalet algısının sosyal kimlik üzerindeki etkisi: Duyguların aracı rolü
The effect of perception of justice on social identity: The mediating role of emotions
- Tez No: 966812
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMİT COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu araştırma, adalet algısının sosyal kimlik üzerindeki etkisini sosyal kimlik kuramı çerçevesinde incelemekte ve bu etkileşimde duyguların aracı rolünü sorgulamaktadır. Üç ayrı deneysel çalışmadan oluşan araştırmada, katılımcılar rastgele olarak adil, adaletsiz ve kontrol koşullarına atanmış; her koşulda adalet içeriği farklılaştırılmış senaryolarla manipülasyon uygulanmıştır. Ardından katılımcıların adalet algıları, duygusal tepkileri, ödül paylaşım tercihleri ve sosyal kimlik düzeyleri ölçülmüştür. Araştırma hipotezlerini test etmek amacıyla varyans, regresyon ve aracılık analizleri gerçekleştirilmiştir. Birinci çalışmada (n = 149), analizler sonucunda adalet manipülasyonunun adalet algısı ve duygular üzerinde anlamlı etkiler yarattığı bulunmuştur. Özellikle adaletsiz koşula maruz kalan bireylerde adalet algısının belirgin şekilde düştüğü ve olumsuz duyguların (ör. öfke, üzüntü) arttığı görülmüştür. Ancak, adalet algısının sosyal kimlik üzerindeki etkisine dair anlamlı bir fark gözlemlenmemiştir. Bu bulgu üzerine gerçekleştirilen ikinci çalışmada (n = 56), adaletsiz koşuldaki katılımcıların“ödülün tamamını kendim alırım”tercihinde daha fazla bulundukları gözlenmiş; ancak koşullar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Sosyal kimlik üzerindeki etki bu çalışmada da anlamlı bulunmamıştır. Son olarak, üçüncü çalışmada (n = 93), ödül dağıtım tercihleri adalet koşullarına göre anlamlı düzeyde farklılık göstermiştir. Bu bulgu, adalet manipülasyonlarının sosyal kimlik üzerinde etkili olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca adalet algısı puanları, ait hissetme ve gruba verilen önem puanları ile pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Bununla birlikte, adalet algısının sosyal kimlik üzerindeki etkisinde, öfke duygusunun kendi grubuna yönelik ödül dağıtımında kısmi aracılık rolü üstlendiği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda sonuçlar tartışılmış, araştırmanın sınırlılıkları ele alınmış ve gelecekte yapılacak çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study investigates the effect of perceived justice on social identity within the framework of social ıdentity theory, and examines whether emotions play a mediating role in this interaction. The research comprises three separate experimental studies, in which participants were randomly assigned to fair, unfair, or control conditions. In each condition, participants were exposed to scenarios with varying justice content as a form of manipulation. Subsequently, their perceptions of justice, emotional responses, reward distribution preferences, and levels of social identity were measured. To test the research hypotheses, ANOVA, regression, and mediation analyses were conducted. In the first study (n = 149), the results revealed that the justice manipulation significantly affected both justice perceptions and emotional responses. In particular, participants exposed to the unfair condition reported a significant decrease in perceived justice and an increase in negative emotions (e.g., anger, sadness). However, no significant effect was found regarding the impact of justice perception on social identity. Based on this finding, a second study was conducted (n = 56). In this study, participants in the unfair condition were more likely to choose the option“I will take the entire reward for myself”; however, the difference between conditions was not statistically significant. Again, no significant effect was observed on social identity. Finally, in the third study (n = 93), reward distribution preferences significantly differed across justice conditions, indicating that the manipulations of justice did, in fact, influence social identity. Additionally, justice perception scores were found to be positively associated with feelings of belonging and the importance placed on the group. Furthermore, the analysis showed that anger partially mediated the effect of justice perception on ingroup-related reward allocation. The findings are discussed in light of the existing literature, the limitations of the study are addressed, and recommendations for future research are presented.
Benzer Tezler
- Local community's perception of the impacts of tourism development in rural areas–a case study in Zanzibar
Kırsal bölgelerde turizmin gelişiminin etkilerine ilişkin yerel halkın algısı-Zanzıbar örneği
HAMED ABDALLA ABDALLA
Doktora
İngilizce
2025
TurizmEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR SARI
DOÇ. DR. DAVUT UYSAL
- Suçlunun cezalandırılmasına ilişkin adalet algısında ve suçluya yönelik duygularda suçlunun, mağdurun ve suçun niteliklerinin etkisi
The impact of victim?s and crime?s characteristics on affective reactions through the offender and fairness perceptions of proposed punishment
YASEMİN ABAYHAN
- Yeni milliyetçi ideoloji olarak ulusalcılık: İzmir örneği üzerinden ulusalcıların duygularının analizi
Ulusalcilik as a new nationalist ideology: Analysis of the emotions of ulusalcis through the case of Izmir
GÜNCE SABAH ERYILMAZ ERDAMAR
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ
- Otellerde örgütsel adalet algısının örgütsel güven ve örgütsel kimlik üzerindeki etkisi
The effect of organizational justice perception on organizational turst and identity in hotels
ALİ BOZBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmBatman ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT GÜMÜŞ
- Hukuk algısının yaşam kalitesi üzerindeki etkisi(Mersin örneği)
Perception of impact on quality of life of law (Mersin example)
REFİKA NURGÜL ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HukukMersin ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÇAĞLAYANDERELİ