Farklı formlardaki mısır atıklarının toprağın fiziksel özellikleri üzerine etkisi
Impact of different forms of corn biomass on soil physical properti̇es
- Tez No: 966811
- Danışmanlar: PROF. DR. CEVDET ŞEKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Anız, kompost, organik madde, penetrasyon direnci, sınırlandırılmış su aralığı, mısır yeşil aksamı, Compost, maize green parts, least limiting water range, organic matter, penetration resistance, straw
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Toprak organik maddesi, toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik ve mekaniksel özelliklerini doğrudan etkileyerek bitki gelişimi üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Toprakların düşük olan organik madde içeriklerinin artırılması ile bir taraftan toprakların bozuk olan özellikleri iyileştirirken diğer taraftan da toprakların bozulmaya kaşı dirençleri artırılmaktadır. Aynı zamanda toprakların karbon depolaması sağlanarak ekosistemin sürdürülebilirliğine katkı sağlanmaktadır. Bu çalışmada, ülkemizde birçok bölgede yetiştiriciliği yapılan mısır bitkisinin farklı biyokütleleri kullanılmıştır. Mısır yetiştiriciliğinde hasat sonrası geride kalan hasat artıklarının toprağa geri kazandırılarak toprak organik madde miktarı desteklenmektedir. Yüksek biyokütle üretim potansiyeline sahip olan mısır bitkisinin yeşil aksamının toprak düzenleyici ve/veya iyileştirici olarak ilk defa kullanılmıştır. Bu amaçla mısır biyokütlesinin üç farklı formu (kompost, mısır anızı ve mısır yeşil aksamı (silajı)) toprak düzenleyici maddeler olarak kullanılmıştır. Çalışmada, silajlık mısır ve arpa yetiştiriciliğinin yapıldığı iki farklı dönemi kapsamaktadır. Çalışmada, 0-20 cm toprak derinliğine, üç farklı formda mısır biyokütlelerinin 1, 2 ve 4 ton da-1 dozlarının, dört paralelli olarak tesadüf blokları deneme tertibinde uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte, toprakların pH, EC, likit limit, plastik limit, plastiklik indeksi, tarla trafiği olan (sıkışmış alanlardan) ve olmayan (sıkışmamış alanlarda) alanlarda ayrı ayrı su tutma eğrileri, tarla kapasitesi(TK), solma noktası(SN), faydalı su kapasitesi (FSK), gözeneklilik (P), hava dolu gözenekler (HDG), hacim ağırlığı (Pb), penetrasyon direnci (PD), sınırlayıcı su aralığı (SSA), doygun koşullardaki hidrolik iletkenlik (Ks), bitki kök yaş ve kuru biyokütlesi parametreleri detaylı olarak incelenmiştir. Elde edilen veriler ışığında yapılan analizlerde hem uygulanan mısır artığı çeşidi hem de doz seviyeleri açısından istatistiksel olarak önemli farklılıklar gözlenmiştir. Özellikle 4 ton da⁻¹ dozunda yapılan uygulamalar, toprak özelliklerini geliştirme bakımından daha etkili olurken, bu dozda uygulanan kompost materyali, diğer uygulama türlerine kıyasla daha belirgin iyileştirici etkiler göstermiştir. İlk yıl mısır üretiminde 4 ton da-1 kompost uygulamasında bitki yaş kök ağırlığında kontrole göre %129.2, 4 ton da-1 anız uygulamasında kontrole göre kuru ağırlıkta %100.8 artışlar, arpa üretim döneminde anızın ve kompostun 4 ton da-1uygulamalrında kontrole göre sırasıyla; kuru ağırlığında %21.3 ve %45.8 artışlar ölçülmüştür. Likit limit değerinde kontrole kıyasla en fazla artış ilk yıl %10.96 ile anız 4 ton da-1, ikinci yıl %6.2 ile yeşil aksam 4 ton da-1 uygulamalarında belirlenmiştir. Pb değeri ilk yıl ölçümlerinde sırası ile sıkışmış ve sıkışmamış alanda kontrole göre %6.95 yeşil aksam 4 ton da-1 uygulamasında, %13.72 kompost 4 ton da-1 uygulamasında, ikinci yıl %14.03 kompost 4 ton da-1 uygulamasında, %12.84 anız 4 ton da-1 uygulamasında azalmıştır. Ks değeri kontrole kıyasla en çok ilk yıl %66.03 kompost 4 ton da-1 uygulaması, ikinci yıl %63 anız 4 ton da-1 uygulaması ile artış göstermiştir. Sırası ile kompost, anız ve yeşil aksam uygulamaları, toprağın su tutma kapasitesini artırmış, su iletkenliğini iyileştirmiş ve sıkışma direncini azaltarak SSA değerlerini artırmıştır. Böylece, tarımsal verimliliğin artırılmasının yanı sıra, toprak sağlığının sürdürülebilirliği açısından da olumlu sonuçlar ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Soil organic matter plays a decisive role in plant growth by directly affecting the soil's physical, chemical, biological, and mechanical properties. Increasing soil organic matter content, which is low, improves soil deterioration while also increasing its resistance to degradation. It also contributes to ecosystem sustainability by ensuring soil carbon storage. This study used different biomasses from maize, a plant grown in many regions of our country. In maize cultivation, post-harvest residue is recycled back into the soil to support soil organic matter levels. Another significant aspect of the study is the use, for the first time, of the green parts of maize, which has high biomass production potential, as a soil conditioner and/or amendment. For this purpose, three different forms of maize biomass (compost, maize straw, and maize green parts (silage)) were used as organic soil amendments. The study covers two different periods of silage maize and barley cultivation. In the study, three different forms of maize biomass were applied at 1, 2, and 4 of the maize da-1 at 0-20 cm soil depth in a randomized block design with four parallel plots. During this process, soil pH, EC, liquid limit, plastic limit, plasticity index, water retention curves, field capacity (TK), wilting point (SN), available water capacity (FSK), porosity (P), air-filled pores (HDG), bulk density (Pb), penetration resistance (PD), least limiting water range (LLWR), hydraulic conductivity (K) under saturated conditions, and plant root fresh and dry biomass were examined in detail. Analyzes based on the obtained data revealed statistically significant differences in both the type of maize waste applied and the dose levels. Applications at a dose of 4 t da⁻¹ were particularly effective in improving soil properties, and compost material applied at this dose demonstrated more significant remedial effects compared to other application types. In the first year of maize production, plant fresh root weight increased by 129.2% compared to the control with the 4 t da⁻¹ compost application, and dry weight increased by 100.8% compared to the control with the 4 t da⁻¹ straw application. During the barley production period, dry weight increases of 21.3% and 45.8% were measured in the straw and compost applications, respectively, compared to the control. The highest increases in liquid limit values compared to the control were observed in the straw application at 4 t da⁻¹ (10.96%) in the first year, and in the green parts application at 4 t da⁻¹ (6.2%) in the second year. Pb values decreased by 6.95% in the first year with the 4 t da-1 green parts application, 13.72% in the 4 t da-1 compost application, and 12.84% in the 4 t da-1 straw application in the second year, respectively, in the compacted and uncompacted areas compared to the control. Ks values increased the most compared to the control with 66.03% in the first year with the 4 t da-1 compost application, and 63% in the 4 t da-1 straw application in the second year. Compost, straw, and green parts applications, respectively, increased soil water holding capacity, improved water conductivity, and reduced compaction resistance, thus increasing LLWR values. Thus, in addition to increasing agricultural productivity, positive results were also demonstrated in terms of the sustainability of soil health.
Benzer Tezler
- Membran biyoreaktör (MBR) yöntemiyle arıtılmış atıksuyun aspir bitkisi yetiştirilmesinde kullanılabilirliği ve hasat edilen aspir'den biyodizel üretiminin incelenmesi
Utilization of wastewater treated by membrane bioreactor (MBR) process in safflower cultivation and investigation of biodiesel production from safflower harvested
NASİM JALİLNEJAD FALİZİ
Doktora
Türkçe
2019
BiyoteknolojiEge ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN KABAY
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLAY GÜNGÖREN MADENOĞLU
- Toprağa değişik form ve miktarlarda verilen azotun farklı gelişim devrelerinde mısır bitkisinin fosfor ve protein kapsamları üzerine etkisi
Effect of different forms and amount of nitrogen applied to the soil on the phosphorus and protein contents of corn plant during the different periods of growth
CİHAT KÜTÜK
- Mısır hibritlerinde heterosis olayı ve onun moleküler genetik esaslarının incelenmesi
Heterosis in the maize hybrids and the study of its molecular genetic basis
GÖKÇEN YUVALI
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
BiyolojiErciyes ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. RAMİZ TAĞIOĞLU
- Günümüz sanatının entomoloji ile bütünleşik ilişkisinin farkındalık oluşturmada etkisi
The effect of contemporary art's integrated relationship with entomology in raising awareness
NURCAN BARCIN TAŞDEMİR