Bilgi işlemsel düşünme becerisi eğitimine yönelik bir elektronik bilgi inşa sistemi geliştirilmesi: MoBiForum projesi
Developing an electronic knowledge building system for education on computational thinking skills: MoBiForum project
- Tez No: 966955
- Danışmanlar: PROF. DR. SERHAT BAHADIR KERT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
Çalışmanın amacı, ortaokul düzeyindeki öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme (BİD) becerilerinin arttırılması ve değerlendirilmesi amacıyla kullanılabilecek mobil ortam uyumlu bir bilgi inşa sistemi (MoBiForum) geliştirmek ve geliştirilen sisteminin öğrencilerin BİD becerileri üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma 6 hafta boyunca, 5. Sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi kapsamında, İstanbul'daki Güngören 75. Yıl Ortaokulunda gerçekleştirilmiştir. Kontrol gruplarında hazırlanan ders materyalleri kullanılırken, deney gruplarında ise MoBiForum sistemi kullanılmıştır. Çalışmada, tasarım tabanlı araştırma yöntemi ile Solomon 4 gruplu model kullanılmıştır. Katılımcılar, yansız küme örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmada, iki deney ve iki kontrol grubu olmak üzere toplam dört grup bulunmaktadır. Araştırma öncesinde, ön testler yalnızca bir kontrol ve bir deney grubuna uygulanırken, araştırma sonrasında ise tüm gruplara uygulanmıştır. Araştırma verileri, (1) Ortaokul Öğrencileri için Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisine Yönelik Öz Yeterlik Algısı Ölçeği (BİDBÖA) (2) Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisi Akademik Performans Testi (BİDBAPT) ve (3) Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik, Bağımsız Öneklem T Testi, ANOVA ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca, gruplar arasındaki fark puanı (gain score) ile etki büyüklükleri hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, MoBiForum sisteminin analiz sürecinde 8, tasarım sürecinde 13 ve geliştirme sürecinde 6 farklı iş adımının gerçekleştiği görülmüştür. Ayrıca, sisteminin öğrencilerin öz yeterlilik algılarını doğrudan geliştirmediği, ancak geliştirmede etkili olabileceği gözlemlenmiştir. Bu durumun, MoBiForum sisteminin öğrenciler üzerinde yarattığı bilişsel yükten kaynaklandığı düşünülmektedir. Benzer bir durum, öğrencilerin bilişim teknolojileri kapsamındaki kavram gelişimlerinde de gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, son testler incelendiğinde tüm grupların kavram ağlarının karmaşıklaştığı ve öğrencilerin günlük yaşamdaki kelimelerden çok bilişim teknolojileri ile ilgili kelimeleri tercih ettiği görülmüştür. Bu örnekler, MoBiForum sisteminin kavram gelişimini desteklediğine dair bulgular olarak gösterilebilmektedir. Bunlara ek olarak, MoBiForum sisteminin öğrencilerin akademik başarısı üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu görülmüştür. Öte yandan, öğrencilerin BİD beceri gelişimlerinin değerlendirilmesi sürecinde kullanıma uygun olmadığı anlaşılmıştır. Bu durumun, örneklemin çok az olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Daha kalabalık bir grupla yeniden incelenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to create a mobile-friendly knowledge building system (MoBiForum) that can be used to improve and measure middle school students' computational thinking (CT) skills, and to explore how the system affects these skills. The research took place for six weeks in the 5th grade Information Technologies and Software course at Güngören 75. Yıl Middle School in Istanbul. Control groups used traditional lesson materials, while experimental groups used the MoBiForum system. The study followed a design-based research method with the Solomon four-group model. Participants were chosen through cluster random sampling, forming two experimental and two control groups. Pre-tests were given to one experimental and one control group, while post-tests were applied to all groups. Data were collected with three tools: (1) the Self-Efficacy Perception Scale for Computational Thinking Skills for Middle School Students (CTPSS), (2) the Computational Thinking Skills Academic Performance Test (CTSAPT), and (3) the Word Association Test (WAT). The data were analyzed using descriptive statistics, Independent Samples T-Test, ANOVA, and correlation analysis. Gain scores and effect sizes were also calculated. The results showed that MoBiForum included 8 steps in the analysis stage, 13 in design, and 6 in development. The system did not directly increase students' self-efficacy perceptions but may have supported them indirectly, possibly because of cognitive load. A similar situation was seen in students' concept development in information technologies. Post-test results showed that all groups built more complex concept networks and used IT-related words more than daily life terms. These results suggest that MoBiForum supports concept learning. The system also had a significant positive effect on students' academic achievement. However, it was not effective for directly measuring CT skill progress, likely because of the small sample size. Future studies with larger groups are recommended.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencileri için programlama öğretimine yönelik oyun tabanlı bir ortamın tasarım süreci
Design process of a game-based environment for teaching programming for secondary students
ERKAN FIRINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiTrabzon ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KARAL
- Okul öncesine yönelik geliştirilen bilgisayarsız kodlama etkinliklerinin motivasyon, bilgi işlemsel düşünme ve problem çözme becerilerine etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effects of unplugged coding activities developed for preschool on motivation, computational thinking and problem-solving skills
ŞENOL SAYGINER
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN TÜZÜN
- Bilgisayarsız kodlama etkinliklerinin okul öncesi öğrencilerinin problem çözme, bilgi işlemsel düşünme ve temel süreç becerilerine etkisi
The effect of unplugged coding activities on preschool students' problem solving, computational thinking and basic process skills
MERAL ARDIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİH ÖNAL
- Ters yüz öğrenme modelinin öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerileri öz yeterliliklerine ve erişine etkisi
The effect of flapped learning model on students' computational thinking skills, self-efficiency and access
BAHAR MAZLUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH SERDAR YILDIRIM
- Algoritma ve kodlama eğitiminin bilgi işlemsel düşünme, problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme ve kodlamaya yönelik tutuma etkisi
The effect of algorithm and coding training upon computational thinking, reflective thinking towards problem solving and attitude on coding
KAAN KİPRİYE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA AKGÜN